«غفلت»؛ شایع‌ترین نوع کودک‌آزاری/ عدم افزایش کودک‌آزاری‌ها با شیوع کرونا

حبیب‌الله مسعودی فرید در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه حدود ۹ درصد تماس‌های مرتبط با اورژانس اجتماعی به کودک‌آزاری مربوط می‌شود، اظهار کرد: عمدتا کودک‌آزاری‌هایی که رخ می‌دهد از نوع کودک‌آزاری جسمی است و اگر بخواهیم به درستی موضوع کودک‌آزاری را مورد بررسی قرار دهیم، باید به سمت اقدامات پیشگیرانه حرکت کنیم.
وی با اشاره به اینکه ممکن است برخی کودک‌آزاری‌ها از جنس کودک‌آزاری روانی باشد، گفت: یکی از رویکردهای پیشگیرانه، انجام اقدامات حمایتی از خانواده‌ها برای پیشگیری از کودک‌آزاری و موضوع آموزش به خانواده‌هاست. همچنین باید نسبت به سایر مسائلی مثل سلامت روان کار شود چراکه برخی از اختلالات روانشناختی که ممکن است مراقبین یا والدین داشته باشند، منجر به غفلت شود.
وضعیت کودک آزاریهای با شیوع کرونا 
چرایی عدم افزایش کودک‌آزاری‌ها 
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در پاسخ به این سوال که آیا از زمان شیوع ویروس کرونا میزان تماس‌ها درخصوص کودک‌آزاری‌ها نیز افزایش یافته است؟ توضیح داد: آماری که در ۱۲۳ داشتیم روند رو به رشد را نشان نمی‌دهد و حتی در بسیاری از کشورها هم این نرخ تغییری نکرده است که یکی از دلایل این موضوع می‌تواند این باشد که کودکان در این ایام در خانه بودند.
وی با اشاره به اینکه عمده کودک‌آزاری‌ها از طریق اقوام، همسایه‌ها یا بخش‌هایی که کودکان بیشتر در آنجا حضور دارند مانند نظام آموزشی گزارش می‌شود، گفت: به دلیل اینکه کودکان بیشتر در خانه بودند، اینگونه تحلیل می‌شود که ممکن است یکی از دلایل عدم تغییر در نرخ کودک‌آزاری در دوران قبل از کرونا و بعد از کرونا ناشی از گزارش کمتر باشد زیرا کودکان کمتر در معرض دید و اکثرا در خانه بودند.
غفلت و عدم توجه به نیازها، شایع‌ترین نوع کودک‌آزاری 
مسعودی فرید با اشاره به اینکه شایع‌ترین نوع سوء رفتار با کودکان غفلت و عدم توجه به نیازهای اساسی کودکان است، گفت: عمده کودک‌آزاری‌ها از جنس غفلت است. هستند کودکانی که در اورژانس اجتماعی پذیرش شده‌اند و بعضا ممکن است در مراکز شبه خانواده هم پذیرش شده باشند؛ این کودکان ممکن است به دلیل اعتیاد یا اختلالات روانشناختی والدین که درمان نشده‌اند مورد غفلت قرار گیرند.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در ادامه به اقدامات سازمان بهزیستی برای پیشگیری از کودک‌آزاری اشاره کرد و افزود: در حوزه پیشگیری در سازمان بهزیستی، آموزش‌های فرزندپروری و مهارت‌های زندگی ارائه می‌شود. والدینی که آگاه باشند، در شرایط اقتصادی که بسیاری از افراد باید دو شیفت کار کنند، شب هم که به خانه می‌روند مدتی را برای کودکشان وقت می‌گذارند، اما اگر آگاهی نداشته باشند ممکن است همان چند ساعت از وقت خود را هم به کارهای دیگر اختصاص دهند.
آموزش مهارت‌های زندگی و فرزندپروری عواملی مهم در پیشگیری از کودک آزاری 
وی با اشاره به اینکه بخشی از پیشگیری از کودک‌آزاری‌ها می‌تواند به آگاهی ارتباط داشته باشد، ادامه داد: بخشی از موضوع پیشگیری از کودک‌آزاری مربوط به سیاست‌های رفاهی و حمایتی از خانواده‌هاست تا بتوان بحث معیشتی و مسائل فقر را حل کرد، زیرا این موضوع می‌تواند یکی از موضوعات تاثیرگذار در کودک‌آزاری باشد. همچنین باید استرس‌های اجتماعی را کاهش داد چراکه استرس اجتماعی نه تنها روی کودک‌آزاری اثرگذار است بلکه می‌تواند روی خشونت خانگی نیز اثرگذار باشد.
مسعودی فرید در این راستا آموزش «مهارت‌های زندگی» و «فرزندپروری» را یکی از موضوعات مهم برای پیشگیری از کودک‌آزاری عنوان کرد.
عضو کمیته ملی طرح نماد در ادامه با اشاره به طرح نماد (نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان) و با بیان اینکه هدف طرح نماد اقدامات پیشگیرانه و شناسایی به هنگام این موارد است، افزود: پایلوت طرح نماد در برخی استان‌ها اجرا و تاثیرگذاری آن مشاهده می‌شود، اما هنوز این طرح فراگیر نشده و در این راستا لازم است دولت سیزدهم روی این موضوع اعتبارات بیشتری بگذارد. قاعدتا نیروی انسانی و آموزش به نیروی انسانی نیز در این زمینه مهم است.
مسعودی فرید گفت که طرح نماد می‌تواند در پیشگیری از کودک‌آزاری کمک‌کننده باشد، اما هنوز پوشش آن بالا نرفته تا نمود اجتماعی خود را در مدارس نشان دهد.
پیشنهاد حضور و فعالیت مددکاران اجتماعی در مدارس 
وی اظهار کرد: در جلسات گذشته به وزرای وقت آموزش و پرورش هم پیشنهاد دادیم و طرحی به نام مددکاری اجتماعی مدرسه مطرح کردیم که براساس آن یک کارشناس چند ظرفیته که هم به مسائل روانشناسی و مشاوره کودکان و دانش‌آموزان و هم به مسائل مددکاری و بهداشتی احاطه نسبی داشته باشد در مدارس وجود داشته باشد؛ اگر چنین فردی در مدارس وجود داشته باشد می‌تواند بسیاری از مشکلات را برطرف کند.