اجماع جهانی برای توقف انتقال زباله‌های پلاستیکی به کشورهای فقیر

به گزارش ایرنا از روزنامه گاردین، بر اساس این توافق کشورهای صادرکننده زباله‌های پلاستیکی از جمله آمریکا باید از کشورهای دریافت‌کننده زباله‌های آلوده و غیرقابل بازیافت پلاستیکی اجازه بگیرند.
این در حالی است که اکنون آمریکا و سایر کشورها می‌توانند بدون تائید دولت‌های کشورهای در حال توسعه، زباله‌های بی‌کیفیت پلاستیکی را به نهادهای خصوصی این کشورها ارسال کنند.
از زمانی که چین پذیرش بازیافت از آمریکا را متوقف کرده است، فعالان محیط‌زیست شاهد افزایش انباشت زباله‌های پلاستیکی در کشورهای در حال توسعه بوده‌اند.
اتحادیه جهانی برای جایگزین‌های زباله‌سوز (Gaia) که حامی این معاهده است می‌گوید، روستاهایی را در اندونزی، تایلند و مالزی پیدا کرده است که در عرض یک سال به زباله‌دان‌های ضایعات پلاستیکی تبدیل شده‌اند.
«کلر آرکین» سخنگوی Gaia می‌گوید: ما در روستاهای این کشورها که زمانی جوامع کشاورزی محسوب می‌شدند، انباشت زباله‌هایی را از آمریکا پیدا کردیم.
چهارچوب قانونی این معاهده در پایان نشست دوهفته‌ای کنوانسیون‌های حمایت‌شده سازمان ملل در زمینهٔ تهدید دریاها و موجودات کره زمین توسط زباله‌های پلاستیکی و مواد شیمیایی سمی و خطرناک ایجاد شد.

** این پیمان متممی بر کنوانسیون بازل است
آمریکا عضو آن کنوانسیون نیست، بنابراین رأی نداشت، اما شرکت‌کنندگان این نشست گفتند که آمریکا با ابراز اینکه مقامات از پیامدهای این پیمان در تجارت ضایعات پلاستیکی باخبر نیستند، نسبت به این تغییر اعتراض کرد.
کشورها باید به مسیرهای پیروی خود از این توافق پی ببرند. حتی چند کشوری که این توافق را امضا نکردند از جمله آمریکا نیز در زمان ارسال زباله‌های پلاستیکی به کشورهایی عضو این توافق، تحت تأثیر قرار می‌گیرند. زباله‌های پلاستیکی، زمین‌های بکر و دست‌نخورده را به هم می‌ریزد، به‌صورت توده‌های انبوه در اقیانوس‌ها شناور می‌شوند و حیات‌وحش را به مخاطره می‌اندازند.
پلاستیک‌های کم‌ارزش‌تر و پلاستیک‌هایی که بازیافت آن‌ها سخت است به‌جای اینکه به محصولات جدید تبدیل شوند، دور انداخته می‌شوند.
این پیمان محصولاتی را که در صنایع مختلف کاربرد دارند مانند محصولات مراقبت‌های بهداشتی، فناوری، هوا فضا، مُد، غذا و نوشیدنی تحت تأثیر قرار می‌دهد.
«رالف پایت» از برنامه زیست‌محیطی سازمان ملل، این توافق‌نامه را که تحت این کنوانسیون توسط 187 کشور در ژنو واقع در سوئیس امضا شد، تاریخی خواند زیرا بر اساس آن کشورها باید محل دفن زباله‌های پلاستیکی و خروج آن‌ها از مرزهای خود را رصد کنند.
به گفته پایت، پیشرفت این مذاکرات که 11 روز پیش آغاز شد و هزار و 400 نماینده در آن حضور داشتند بسیار بیش از چیزی بود که پیش‌بینی می‌شد.
وی با مقایسه آلودگی پلاستیکی با یک «اپیدمی» اظهار داشت که اکنون حدود 100 میلیون تن پلاستیک در اقیانوس‌های جهان یافت می‌شوند که 80 تا 90 درصد آن از منابع موجود بر زمین ناشی می‌شوند.

** کنوانسیون بازل
کنوانسیون بازل مقرراتی را برای کشورهای اول جهان در زمینه حمل زباله‌های خطرناک به کشورهای کمتر ثروتمند تنظیم می‌کند.
حامیان این کنوانسیون می‌گویند که این متمم، تجارت جهانی در زمینه زباله‌های پلاستیکی را شفاف‌تر و بهتر تنظیم می‌کند و موجب حمایت از انسان و محیط‌زیست می‌شود.
در یک بیانیه مطبوعاتی از سازمان‌های عمده حمایتی آمده است که آمریکا و سایر کشورها اکنون نمی‌توانند زباله‌های پلاستیکی خود را به کشورهای در حال توسعه‌ای که عضو کنوانسیون بازل هستند و عضو سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی محسوب نمی‌شوند، ارسال کنند.
مقامات این پیشرفت را تا حدودی به افزایش آگاهی عمومی در زمینه خطرات آلودگی پلاستیکی به‌ویژه برای حیات دریایی نسبت می‌دهند.
پخش اخیر تصاویری از نهنگ‌های مرده که صدها پوند زباله پلاستیکی در معده آن‌ها وجود داشت به‌اندازه زیادی عموم مردم را تکان داد.
همچنین یک عریضه آنلاین با عنوان «دفن پلاستیک در بهشت را متوقف سازید» هفته گذشته تقریباً یک‌میلیون امضا جذب کرده است.

** اجرای شدن قوانین جدید تقریباً یک سال طول می‌کشد
«وان هرناندز» هماهنگ‌کننده جنبش جهانی «رهایی از پلاستیک»، گفت: این معاهده گام ابتدایی مهمی در جهت توقف استفاده از کشورهای در حال توسعه به‌عنوان یک محل دفن برای زباله‌های پلاستیکی جهان به‌ویژه زباله‌های کشورهای ثروتمند است.
«مارکو لامبرتینی» مدیرکل سازمان بین‌المللی خیریه محیط‌زیست حیات‌وحش این توافق را گام خوش‌آیندی توصیف کرد و گفت: مدت‌هاست که کشورهای ثروتمند از مقادیر بسیار زیاد زباله‌های پلاستیکی خود سلب مسئولیت کرده‌اند. 
وی افزود: با این حال این تنها بخشی از راه است و آنچه ما و زمین به آن نیاز داریم یک معاهده جامع است که با بحران جهانی پلاستیک مبارزه کند.