گسترش بیمه‌های اجتماعی از اهداف کلان اجتماعی و اقتصادی کشورها محسوب می‌شود، پوشش بیمه‌ای امروز یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی جوامع است، در کشور ما نیز برنامه گسترش و تعمیم بیمه آحاد جامعه از جمله بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد، زنان، دانشجویان از چند سال پیش در دستور کار سازمان تامین اجتماعی قرار گرفته است.
بیمه زنان خانه‌دار از آذر سال ۱۳۸۷ آغاز شد، در این تاریخ هیئت مدیره سازمان تامین اجتماعی این نوع بیمه را در ذیل بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تصویب کرد و مصوبه مربوطه به تمام واحدهای اجرایی این سازمان ابلاغ شده است.
در این راستا سازمان تامین اجتماعی با معرفی بیمه زنان و دختران به مطالبه آنها پاسخ داده است، این نوع بیمه بر اساس خوداظهاری است و متقاضی می‌تواند درخواست انعقاد قرارداد دهد و با پرداخت حق بیمه مقرر از خدمات تامین اجتماعی برخوردار شود.
تعداد زنان تحت پوشش بیمه زنان خانه‌دار در کشور
در حال حاضر ۳۶۸ هزار زن و دختر در کشور از این بیمه استفاده می‌کنند، تمام بانوان ۱۸ سال تمام تا ۵۰ سال تمام می‌توانند از این بیمه استفاده کنند. در صورتی که بیش از ۵۰ سال سن داشته باشند، در صورت دارا بودن سوابق قبلی، معادل سال های بیمه‌پردازی به شرط سنی افزوده می‌شود. به عنوان مثال متقاضی که ۵۲ سال دارد اگر دو سال سابقه بیمه داشته باشد می‌تواند درخواست بیمه دهد.
ایجاد رفاه و عدالت از مهمترین اهداف سیاست‌های کلان کشور است، همچنین در جامعه اسلامی ایران شأن و کرامت برای آحاد جامعه به ویژه زنان دیده شده است. اصل ۲۹ قانون اساسی نیز که مهمترین و بنیادی‌ترین استراتژی و راهبرد کشور در حوزه تامین اجتماعی و بیانگر اهمیت آن در نزد ارکان کشور و آحاد مردم است، بر تعمیم بیمه در جامعه تاکید کرده است.
ماده یک قانون تامین اجتماعی مصوب سال ۱۳۵۴ اجرا، تعمیم و گسترش انواع بیمه‌های اجتماعی را برای همه اقشار به عنوان تکلیف قانونی عنوان کرده است، در مجموع در راستای تحقق این موضوع بیمه گروه‌های مختلف مورد دستور قرار گرفته است. یکی از این گروه‌ها زنان بوده که در کارگاه‌های مشمول تامین اجتماعی شاغل نبوده اما متقاضی بیمه هستند. بدین منظور بیمه زنان و دختران شکل گرفت.
مقصود این بیمه، تمامی زنان و دختران کشور است که در رده سنی بین ۱۸ تا ۵۰ سال تمام قرار دارند و بدون هرگونه سابقه حق بیمه قبلی می‌توانند از حمایت‌های تامین اجتماعی شامل بازنشستگی، از کارافتادگی، بازماندگی و خدمات درمانی برخوردار شوند.
کارشناسان تاکید دارند که جایگاه تامین اجتماعی برای بیمه زنان خانه‌دار همانند جایگاه شاغلین در کشور است. بیمه شدگان اجباری با پرداخت حق بیمه توسط کارفرمایان بیمه می‌شوند اما بیمه شدگان با ماهیت اختیاری از جمله متقاضیان بیمه زنان و دختران راساً مبادرت به بیمه‌پردازی می‌کنند. تامین امنیت اقتصادی زنان به خصوص در دوران پیری و ازکارافتادگی از مزایای بیمه برای زنان است.
مزایای بیمه تامین اجتماعی برای زنان خانه‌دار
بانوان خانه‌دار در گذر زمان به انواع و اقسام بیماری‌ها و حوادث دچار می‌شوند، پس داشتن بیمه تامین اجتماعی زنان خانه‌دار برای آنها اهمیت ویژه‌ای دارد، برای داشتن این بیمه پس از عقد قرارداد از خدمات و مزایای بیمه تامین اجتماعی موردنظر استفاده کنید.
برای ثبت نام بیمه تامین اجتماعی زنان خانه‌دار باید با مراجعه به یکی از شعب سازمان تامین اجتماعی در محل سکونت خود به صورت حضوری اقدامات لازم را صورت دهند، یکی از دغدغه‌های زنان خانه‌داری که شغل دیگری ندارند، داشتن بیمه است. آنها می‌توانند ضمن استفاده از پوشش‌های بیمه‌ای، پشتوانه‌ای برای آینده خود و فرزندان خویش داشته باشند. بر همین اساس، این دسته از خانم‌ها (مجرد یا متاهل) می‌توانند در رده سنی ۱۸ تا ۵۰ سال از خدمات و پوشش‌های بیمه تامین اجتماعی استفاده کنند. پیشنهاد می‌کنیم هر چه زودتر نسبت به ثبت‌نام بیمه تامین اجتماعی زنان خانه‌دار اقدام نمایید. با این کار می‌توانید در طول مدت بیمه‌ای از پوشش‌های بیمه تامین اجتماعی استفاده کنید.
شرایط احراز بیمه تامین اجتماعی برای زنان خانه‌دار
برای داشتن این بیمه، داشتن شرایط و ضوابطی الزام‌آور است که عبارتند از:
شرایط سنی بیمه زنان خانه‌دار
اولین شرط احراز بیمه خانم‌های خانه دار، شرایط سنی آنها است، خانم‌های خانه‌داری می‌توانند از این بیمه‌نامه استفاده کنند که سن آنها حد فاصل ۱۸ تا ۵۰ سال باشد. بنابراین ثبت‌نام بیمه تامین اجتماعی زنان خانه‌دار برای خانم‌هایی که سن آنها کمتر یا بیشتر از آن باشند، با محدودیت مواجه است.
برای خانم‌های بالای ۵۰ سال سن، سابقه بیمه‌پردازی قبلی به حداکثر سن موردنظر اضافه می‌شود. به شرطی درخواست وی پذیرفته شده است که باید معادل هر سالی که از ۵۰ سال گذشته باشد؛ دارای سابقه پرداخت حق بیمه قبلی باشد. به این ترتیب که خانم خانه‌داری که ۵۵ ساله است و درخواست قرارداد و خرید بیمه تامین اجتماعی زنان خانه‌دار را دارد، باید حتماً دارای ۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه قبلی باشد.
یکی از مهم ترین مزایای طرح بیمه زنان خانه‌دار، در انتخابی بودن استفاده از خدمات درمانی است، در صورتی که زنان خانه‌دار متقاضی تحت تکفل پدر، مادر یا همسر خود بوده و از مزایای درمانی سازمان تأمین اجتماعی بهره می‌برند، نیازی ندارند که حق سرانه درمان پرداخت کنند. آنها می‌توانند با پرداخت حق سرانه درمان از خدمات درمانی مراکز ملکی و همچنین طرف قرارداد سازمان تأمین اجتماعی استفاده کنند.
زمان اجرایی شدن طرح بیمه زنان خانه‌دار
در واقع بیمه زنان خانه‌دار زیرمجموعه بیمه صاحبان کار مشاغل آزاد است. این بیمه جزء بیمه اختیاری سازمان تامین اجتماعی محسوب می‌شود. اجرا شدن این بیمه از سال ۸۷ شروع شد، خانم‌هایی که این بیمه را خریداری کرده‌اند می‌توانند از خدمات بازنشستگی، از کار افتادگی، خدمات فوت، خدمات استفاده کنند کافی است ماهانه حق بیمه را به شرکت بیمه پرداخت کنند.
بیمه زنان خانه‌دار برای چه کسانی مناسب است؟
این بیمه برای زنان خانه‌داری که بی‌وقفه در منزل به فعالیت می‌پردازند مناسب است. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید شرایط زیر را مطالعه کرده و آگاهی خود را در این زمینه افزایش دهید. بیمه زنان خانه‌دار برای عده‌ای از بانوان مناسب است که عبارتند از:
- خانم هایی که شاغل نیستند و در هیچ سازمانی استخدام نیستند.
- افرادی که با دریافت مزد از کارگاه‌های مشمول قانون تامین اجتماعی مشغول به کار هستند.
- خانم‌هایی که برای مدتی مشغول به کار بودند و دارای سابقه پرداخت حق بیمه هستند. اما حالا خانه‌دارند، می‌توانند با پرداخت حق بیمه از خدمات بیمه خانم‌های خانه‌دار بهره‌مند شوند.
بهره‌مندی از امتیازهای مختلف بیمه زنان خانه‌دار
با ثبت‌نام بیمه تامین اجتماعی، خانم‌های خانه‌دار می‌توانند از امتیازهایی بهره‌مند شوند که عبارتند از:
- بیمه از کارافتادگی
- فوت پیش از بازنشستگی و پس از آن (البته در صورتی که در قرارداد این مسئله قید شده باشد
- بهره‌مندی از حقوق بازنشستگی پس از پایان مدت زمان قراردا
- استفاده از دفترچه درمانی (در صورت واریز کردن حق سرانه درمان)
البته باید به یاد داشت که خانم‌های خانه‌دار نمی‌توانند از تعهدات کوتاه مدتی همچون: کمک هزینه ازدواج، هزینه روزهای بیماری و ایام بارداری با وجود ثبت نام بیمه تامین اجتماعی استفاده کنند. ولی از سایر امتیازها می‌توانند بهره‌مند شوند.
انواع حق بیمه برای زنان خانه‌دار
سه نوع نرخ حق بیمه برای بیمه زنان خانه‌دار و دختران تعریف شده است که می‌تواند یکی از آنها انتخاب شود، دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه بین حداقل و حداکثر دستمزد مصوب شورای عالی کار است که زنان متقاضی بیمه می‌توانند متناسب با سن و سابقه دستمزد موردنظر را انتخاب کنند.
نرخ حق بیمه ۱۲ درصد داریم که شامل خدمات بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی می‌شود. نرخ دیگر ۱۴ درصد است که خدمات بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی برای آن تعریف شده است. کاملترین نوع خدمات در نرخ ۱۸ درصد است که شامل بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت است. این نرخ ها سهم بیمه شده است. علاوه بر آن دو درصد سهم کمک دولت است که از بیمه شده مطالبه نمی‌شود و دولت پرداخت می‌کنند.
مبلغ حق بیمه برای متقاضیان سال ۱۴۰۰
برای سال جاری اگر نرخ ۱۲ درصد انتخاب شود حدود ۳۱۸ هزار تومان باید پرداخت شود، در صورتی که ۱۴ درصد انتخاب شود ۳۷۲ هزار و با انتخاب ۱۸ درصد باید ۴۷۸ هزار تومان پرداخت کند.
شرایط بازنشستگی بیمه زنان خانه‌دار به چه صورت است؟
- خانم هایی که سن ۴۵ سال دارند و دارای ۳۰ سال سابقه هستند
- خانم هایی که سن ۵۵ سال را دارد و حداقل ۲۰ سال سابقه دارند
- افرادی که دارای سن ۴۲ برای مشمولیت قانون کار با ۲۰ سال سابقه کار
- خانم هایی که دارای ۲۰ سال سابقه متوالی یا ۲۵ سال سابقه متناوب و در شرایط سخت و زیان آور مشغول به کار هستند.
- خانم های دارای ۲۰ سال سابقه، بدون شروط سنی بازنشستگی برای جانبازان
- داشتن ۵۵ سال سن و حداقل ۵ سال سابقه متناسب با سنوات پرداخت بیمه
- داشتن ۳۵ سال سابقه بدون شرط سنی
- خانم‌هایی که حداقل ۲۰ سال سابقه و ۴۵ سال سن برای معلولان عادی
- خانم‌های دارای ۵۵ سال سن و سابقه پرداخت بیمه بین ۱۰ الی ۲۰ سال می توانند درخواست بازنشستگی کنند. اما مستمری شخص به میزان سنوات پرداخت حق بیمه است. یعنی چیزی بین ۱۰ الی ۲۰ روز. اگر هم حقوق وی از مقدار حداقل پایین تر باشد، امکان افزایش حقوق وجود ندارد.
- خانم‌های دارای ۵۵ سال سن با سابقه زیر ده سال با پرداخت حق بیمه سال های باقی‌مانده تا ۱۰ سال امکان بازنشستگی‌شان با دریافت ۱۰ روز حقوق وجود دارد. در این شرایط، حقوق بازنشستگی از حداقل حقوق مصوب شورای عالی کمتر است و امکان افزایش آن هم وجود ندارد.
بیمه زنان خانه‌دار در مقایسه با بیمه درمان تکمیلی انفرادی
بیمه زنان خانه دار از زیر مجموعه بیمه درمان تامین اجتماعی برای دریافت مستمری بازنشستگی است، اگر چه مزایای دیگری هم می‌توان برای این بیمه برشمرد، اما مهمترین مزیت آن در امکان بهره‌مندی از مستمری بازنشستگی و مستمری در صورت از کارفتادگی است.
این در حالی است که بیمه درمان تکمیلی انفرادی یکی از بیمه‌های درمانی است که می‌تواند به پوشش هزینه‌های بستری و جراحی بپردازد و هزینه‌های آزمایشگاهی و از جمله هزینه آمبولانس، درمان نازایی، جراحی‌های سرپایی، ویزیت پزشک، هزینه دارو، هزینه درمان عیوب چشم و هزینه‌های دندانپزشکی را تحت پوشش خود قرار دهد.
بیمه زنان خانه‌دار را با توجه به مطالب گفته شده می توان جزو بیمه‌های پایه دانست و بیمه درمان تکمیلی انفرادی همان طور که از نام آن پیداست جزو بیمه‌های تکمیلی است. برای همین هر یک از این دو بیمه در جای خود مهم هستند و می‌توانند با توجه به نوع و سقف پوشش‌های خود برای خانم‌های خانه‌دار مفید باشند.
حقوق بازنشستگی زنان خانه‌دار چگونه محاسبه می‌شود؟
حقوق بازنشستگی زنان خانه‌دار بر اساس حق بیمه ای که به سازمان تامین اجتماعی در طی سالیان سال پرداخت شده است، محاسبه می‌شود. بد نیست بدانید که برای زنانی که متقاضی دریافت مستمری بازنشستگی زنان خانه‌دار هستند، اما هیچگونه سابقه پرداخت حق بیمه ندارند، حق انتخاب در نظر گرفته شده است. این دسته از زنان می‌توانند دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه را بین حداقل و حداکثر میزان مصوب شورای عالی اعلام کنند. این حق بیمه‌ها عبارتند از:
- بیمه بازنشستگی و فوت در دوران بعد از بازنشستگی حق بیمه‌ای ۱۲ درصدی دارد که بر اساس حقوق انتخابی متقاضی و میزان حداقلی و یا حداکثری بودن آن محاسبه می‌شود.
- بیمه بازنشستگی و فوت قبل و بعد از دوران بازنشستگی حق بیمه‌ای ۱۴ درصدی دارد، در این مورد نیز محاسبه حق بیمه بر مبنای حداقل حقوق و یا حداکثر حقوقی خواهد بود که از سوی متقاضی انتخاب می‌شود.
- بیمه بازنشستگی و فوت قبل و بعد از دوران بازنشستگی و از کارافتادگی حق بیمه‌ای ۱۸ درصدی به همراه سرانه درمان برای خدمات درمانی را شامل می‌شود.
به طور طبیعی در همه این موارد، حقوق بازنشستگی زنان خانه‌دار بر اساس حق بیمه‌ای که در بیمه نامه انتخاب و پرداخت شده است، محاسبه و پرداخت می‌شود.
