شربت دی سیکلومین چیست؟ موارد مصرف، عوارض، هشدار و تداخل دارو

دی سیکلومین چیست؟

دی سیکلومین یا دیسیکلومین(Dicyclomine) داروی ضد اسپاسم است که برای تسکین کرامپ(دل پیچه) کاربرد دارد.همچنین این دارو در کاهش نفخ و دردهای شکمی ناشی از گرفتگی عضلات روده در سندرم روده ی تحریک پذیر و دردهای دوران قاعدگی تجویز می شود.

نحوه عملکرد دی سیکلومین به این صورت است که با تاثیر مستقیم بر عضلات صاف و همچنین به طور غیرمستقیم با مسدود کردن عملکرد گیرنده استیل کولین (نوعی انتقال دهنده عصبی) اسپاسم را کاهش داده و باعث شل شدن عضلات صاف می‌شود. همچنین این دارو به کاهش علائم گرفتگی و کند کردن حرکات طبیعی روده ها کمک می‌کند.

داروی دی سیکلومین را می توانید با نسخه پزشک و حتی بدون نسخه در اشکال قرص،شربت،آمپول در داروخانه ها تهیه کنید.شربت دی سیکلومین با دوز 10 و 60 میلی لیتر بیشتر برای کودکان تجویز می شود و قرص دی سیکلومین با دوز 10 میلی گرم بیشتر برای بزرگسالان با تشخیص پزشک عمومی یا متخصص گوارش استفاده می شود.همچنین آمپول دی سیکلومین با دوز 20 میلی گرم در صورت نیاز تجویز می شود.

هشدار مصرف دی سیکلومین

• حساسیت: قبل از مصرف دی سیکلومین در صورت هرگونه آلرژیو حساسیت به این دارو و دیگر داروهای به پزشک خود اطلاع دهید.
• بارداری: دی سیکلومین در بارداری در گروه B قرار دارد یعنی قابل استفاده.( در این گروه از داروها، مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو خطری بر روی جنین ندارد، اما مطالعات کافی روی زنان باردار برای میزان خطر روی جنین در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است.)
• شیردهی: دی سیکلومین ممکن است در شیر ترشح شود. همچنین، این دارو ممکن است تولید شیر را کاهش دهد. مادران شیرده باید از مصرف این دارو خودداری کنند.
• کودکان: مصرف شربت دی سیکلومین در کودکان کوچکتر از 6 ماه ممنوع است. در کودکان بالای 6 ماه نیز این دارو بهتر ‏است با احتیاط مصرف شود زیرا ممکن است بروز حملات تشنجی را افزایش دهد.
• سالمندان: دی سیکلومین در افراد سالمند باید با احتیاط مصرف شود چون این افراد به اثرات دارو حساس ترند .
• سابقه بیماری: قبل از استفاده از داروی دی سیکلومین سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید، مخصوصاً مشکل گوارشی نظیر رفلاکس،اسهال ،زخم معده یا یبوست شدید،مشکلات چشمی مربوط به افزایش فشار چشم یا گلوکوم؛ پرکاری تیروئید،مشکلات قلبی،فشار خون بالا،مشکلات کبدی و کلیوی.
• لیست داروها: از آنجا که داروی دی سیکلومین می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خود(خصوصاً داروهای ضد اسهال،ضداسید معده،ضد حساسیت و ضد افسردگی)را در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید.
• خواب آلودگی: دیسیکلومین ممکن است باعث خواب آلودگی و گیجی شود یا دید شما را تار کند. در هنگام مصرف دارو رانندگی نکنید و کارهایی که نیاز به هوشیاری و دید واضح دارد را انجام ندهید.
• افزایش حساسیت چشم: دی سیکلومین ممکن است موجب افزایش حساسیت چشم ها به نور شود بنابراین از عینک آفتابی استفاده کنید .
• آقايان در صورت مشكلات پروستات به پزشک خود اطلاع دهند.
• مصرف داروی دی سیکلومین در افراد مبتلا به میاستنی گراویس و سندرم داون با احتیاط و تحت نظر پزشک امکان پذیر است.
• دی سیکلومین در افراد کمتر از ۱۸ سال و بیشتر از ۶۵سال با احتیاط مصرف شود.
• دمای بالای محیط ممکن است احتمال بروز گرمازدگی را در افرادی که از دیسیکلومین استفاده می کنند افزایش دهد. در ‏صورتی که این عوارض بروز کردند دارو را قطع نمایید.
• دی سیکلومین در بیماران با کولیت اولسراتیو خفیف تا متوسط، نارسایی کلیوی و کبدی، هیپر پلازی خوش خیم پروستات، نارسایی قلبی و پر کاری تیروئید با احتیاط باید مصرف شود .
• واکنش های شدید تنفسی ، علایم CNS و مرگ به دنبال تجویز داروی دی سیکلومین در نوزادان گزارش شده است .
• دی سیکلومین ممکن است موجب گیجی، احساس سبکی در سر یا غش شود بنابراین مصرف الکل، تمرینات ورزشی ، هوای گرم یا تب می تواند باعث افزایش این اثرات شود. در صورت مشاهده هر کدام از این علایم بنشینید و یا دراز بکشید.
• دی سیکلومین را نباید هرگز از راه تزریق زیرجلدی مصرف کرد.
• برای سالمندان از دیسیکلومین درون عضلانی استفاده نکنید. اثرات کولینرژیک این دارو در افراد سالمند بروز بالایی دارد و به‌جز در بازه‌های زمانی کوتاه و برای کاهش ترشحات از مصرف این دارو خودداری کنید

 کاربردهای دی سیکلومین

• شربت دی‌سیکلومین برای درمان دل پیچه کاربرد دارد.
• داروی دی سکلومین برای سندروم روده تحریک پذیر  تجویز می شود.
• شربت دی سیکلومین با اثر مسکنی که بر عضلات صاف لوله‌ی گوارش دارد می تواند معده درد را تسکین دهد.
• قرص دی سیکلومین 10 برای کاهش دردهای دوره‌ی قاعدگی تجویز می شود.
• دیسیکلومین از داروهایی است که نفخ شکم را بهبود می‌بخشد.
• بیماری کرون و کولیت اولسراتیو ار دسته بیماری‌های التهابی روده هستند که با داروی دی سیکلومین بهبود پیدا می کند.
• اگر اسهال به علت بیماری‌های التهابی روده و یا تحریک آنها باشد، می‌توان با دی‌سیکلومین، علائم را بهبود بخشید.
• یکی از داروهای تجویزی در زخم معده قرص دی سیکلومین 10 است.
• برای کاهش و درمان رفلاکس معده می توان از دی‌سیکلومین استفاده کرد.
• شربت دی‌سیکلومین برای کاهش کولیک نوزادان موثر است.

20 نکته درباره نحوه استفاده از دی سیکلومین

1. قبل از مصرف داروی دی سیکلومین، بروشور داخل بسته را به دقت مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
2. بهترین زمان مصرف دی سیکلومین 30 تا 60 دقیقه قبل از صرف غذا است.
3. در صورتی که داروی دی سیکلومین را بدون تجویز پزشک مصرف می نمایید، معمولاً یک قرص 10 میلی گرمی یا 5 سی سی شربت در سه نوبت در روز تجویز می گردد.
4. شربت دی سیکلومین با غذا تداخلی ندارد. برای كاهش تحريک معده، اين دارو همراه غذا يا شير مصرف شود.
5. دی سیکلومین را تنها زمانی که علایمی مانند دل پیچه شدید دارید مصرف نمایید. نیازی به مصرف منظم و مداوم دارو نیست و هر زمان که احساس بهبودی نمودید، مصرف دارو را قطع نمایید.(ممکن است یک تا دوهفته در صورت نیاز این دارو مصرف شود.)
6. از مصرف داروهای ضد اسيد يا داروهای ضد اسهال با فاصله كمتر از 2-1 ساعت از مصرف داروی دی سیکلومین خودداری گردد.
7. برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی پزشک ممکن است شما را راهنمایی کند که قرص دی سیکلومین ۱۰ را با دوز کم شروع کنید و به تدریج مقدار آن را افزایش دهید.
8. اگر از شربت دی سیکلومین استفاده می کنید، دوز را با استفاده از قاشق مخصوص اندازه گیری به دقت اندازه بگیرید. از قاشق خانگی استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید.
9. آمپول دی سیکلومین تنها برای تزریق عضلانی می باشد و نباید به صورت تزریق داخل وریدی تجویز شود. تزریق داخل وریدی دارو موجب ترومبوز یا ترمبوفلبیت ( التهاب دیواره ورید که با ترومبوز در ارتباط است ) و یا واکنش هایی در محل تزریق گردد .
10. استفاده از آمپول دی سیکلومین به صورت تزریق عضلانی نباید بیش تر از 1 تا دوز باشد . مصرف خوراکی باید تا حد امکان جانشین تزریق عضلانی گردد .
11. در صورت وجود ذرات خارجی در آمپول های دی سیکلومین یا عدم شفافیت محلول تزریقی و یا شکستگی و ترک در آمپول ها، از تزریق آن خودداری گردد.
12. داروی دی سیکلومین برای بیماری کنونی شما تجویز شده است از مصرف خودسرانه آن در شرایط مشابه خودداری کنید.
13. در صورت تشدید علایم یا عدم احساس بهبودی به پزشک خود مراجعه نمایید.
14. در صورتی که پس از دو هفته مصرف دی سیکلومین بهبودی در شما مشاهده نگشت به پزشک خود مراجعه نمایید .
15. بدون تایید پزشک دوز خود را افزایش ندهید.
16. دوز و مقدار داروی دی سیکلومین، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. به همین دلیل دارو را دقیقا همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید.
17. مصرف بیش از حد دی سیکلومین وضعیت شما را سریع تر بهبود نخواهد داد و ممکن است خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهید.
18. خشکی دهان عارضه ی شایع ناشی از مصرف داروی دی سیکلومین می باشد که با مصرف آبنبات و آدامس های بدون قند می توان آن را کاهش داد.
19. در صورت احساس سرگیجه یا تاری دید از رانندگی و کارهایی که نیاز به احتیاط زیاد داشته باشند خودداری کنید.
20. در صورت احساس ضربان قلب غیرطبیعی،یبوست شدید،احتباس ادراری و تاری دید ادامه دار و کهیر حتماً به پزشک خود مراجعه نمایید.

 اشکال دارویی دی سیکلومین

شربت دی سیکلومین

شربت دی سیکلومین با دوزهای 10 و 60 میلی گرم برای کودکان و کسانی که نمی‌توانند قرص مصرف کنند توسط پزشک تجویز می شود.در واقع این شربت برای درمان دل پیچه و اسهال، درد ناشی از دل پیچه، دردهای شدید و تیز معده، درد شکم ناشی از گیر افتادن گاز یا همان نفخ، بیماری‌های التهابی روده، رفلاکس معده، زخم معده، یبوست، اسهال، قولنج نوزادی کاربرد دارد.در صورتیکه بخواهید از شربت دی سیکلومین استفاده کنید، حتما باید از پیمانه‌ی مخصوص خود دارو استفاده کنید تا دوز را دقیق معین کند.

قرص دی سیکلومین

قرص دی سیکلومین بیشتر برای بزرگسالان توسط پزشک گوارش تجویز می شود و مقدار دوز مصرف آن معمولا یک عدد قرص دی سیکلومین 10 در سه نوبت در روز تجویز می گردد.توجه داشته باشید که تداخلات داروی قرص دی سیکلومین و عوارض جانبی آن، کاملا مشابه شربت بوده و هیچ فرقی با هم ندارند. تنها شکل دارو در این دو مورد تفاوت می‌کند.

آمپول دی سیکلومین

آمپول دی سیکلومین به صورت عضلانی تزریق می‌شود، یکی از اشکال دارویی دی سیکلومین است که به اندازه‌ی قرص و یا شربت آن کاربرد ندارد و در صورتیکه پزشک بخواهد در سریع‌ترین زمان ممکن اثر دارو را بر بیمار ببیند، می‌تواند از آمپول دی سیکلومین کمک بگیرد. عوارض تزریق داروی دی سیکلومین بیشتر از شکل خوراکی آن است. همچنین تزریق دارو تهاجمی بوده و به بدن آسیب می‌رساند.

دستور مصرف دی سیکلومین

دستور مصرف دی سیکلومین و دوز مصرفی دارو بر اساس وضعیت بیمار و تشخیص پزشک معالج متفاوت است ولی به طور کلی مقدار مصرف دی سیکلومین به شیوه ای زیر تجویز می شود:

بزرگسالان: 

• قرص یا شربت: 10 تا 20 میلی گرم 3 یا 4 بار در روز ماکزیمم دوز 160 میلی گرم روزانه
• تزریق:  20 میلی گرم هر 4 تا 6 ساعت

کودکان:

• قرص یا شربت :  تا 6ماه مصرف آن توصیه نمیشود.از 6 ماه تا 2 سال: 5 تا 10 میلی گرم 3 تا 4بار در روزاز 2 سال به بالا : 10 میلی گرم 3 تا 4 بار در روز
• تزریق: توصیه نمیگردد.

نحوه مصرف دی سیکلومین بر اساس نوع بیماری

عوارض دی سیکلومین

عوارض دی سیکلومین مانند سایر داروها اجتناب ناپذیر است و اگر پزشک این دارو را برای شما تجویز کرده است، به یاد داشته باشید که سود شما بیش از خطر مصرف است.

عوارض شایع دی سیکلومین

• سرگیجه
• خواب‌آلودگی
• تاری دید
• خشکی چشم
• خشکی دهان
• حالت تهوع و استفراغ
• یبوست
• نفخ شکم
• تپش قلب
• اضطراب و بی قراری

عوارض جانبی دی سیکلومین

در صورت بروز هر گونه عوارض جانبی جدی از جمله موارد زیر، بلافاصله مصرف دیسیکلومین را قطع کرد و به متخصص داخلی یا فوق تخصص گوارش مراجعه کنید.

• کاهش تعریق
• خشکی و برافروختگی پوست
• ضربان قلب سریع و نامنظم
• از دست دادن هماهنگی بدن
• اختلال گفتار و تغییرات ذهنی و خلقی (مانند گیجی، توهم، عصبی شدن، هیجان غیر معمول)
• مشکل در ادرار کردن
• کاهش توانایی جنسی
• تغییرات بینایی و درد چشم

عوارض جانبی نادر دی سیکلومین

عوارض جانبی نادر دی سیکلومین یا واکنش آلرژیک به این دارو بعید است،با این حال در صورت مشاهده علائم زیر فورا به اورژانس مراجعه کنید:

• بثورات پوستی
• خارش
• تورم به خصوص در صورت، زبان و گلو
• سرگیجه شدید
• مشکلات تنفسی

با توجه به اینکه لیست عوارض داروی دی سیکلومین کامل نیست ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.

منع مصرف دی سیکلومین

مصرف دی سیکلومین برای برخی افراد ممنوع است.از جمله:

• كودكان با سن كمتر از 6 ماه
• پرکاری تیروئید
• فشار خون بالا
• مشکلات کبدی و کلیوی
• افراد مبتلا به گلوکوم با زاویه بسته
• میاستنی گراویس
• بیماری‌های انسدادی مجرای ادراری
• بزرگ بودن پروستات
• سایر مشکلات معده و روده مانند انسداد، کولیت اولسراتیو، عفونت، فقدان یا کاهش اسید معده، اسهال عفونی
• مشکلات قلبی مانند بیماری عروق کرونر، نارسایی احتقانی قلب، تپش قلب، نامنظمی های ضربان قلب
• مشکلات سوزش معده، رفلاکس اسید و مشکلات مری
• مشکلات خاص سیستم عصبی
• سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال مصرف مواد

تداخل دارویی دی سیکلومین

تداخلات دارویی دی سیکلومین با سایر داروها ممکن است عملکرد و تاثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود.برخی از داروهایی که با داروی دی سیکلومین تداخل دارند، عبارتند از:

• سایر داروهای آنتی کولینرژیک مانند آتروپین
• سایر داروهای ضد اسپاسم مانند کلیدینیوم سی
• داروهای خاص که برای درمان پارکینسون استفاده می‌شود.
• آنتی آریتمی ها مانند پروکاینامید، کوئینیدین و غیره
• ضد افسردگی ها مخصوصاً داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مثل آمی‌تریپتیلین
• کورتیکواستروئیدها
• آنتی هیستامین ها مانند سیتریزین، دیفن هیدرامین، لوراتادین
• داروهای خواب آور و ضد اضطراب ها مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم و غیره
• برخی از ضد اسیدها مانند امپرازول و پنتوپرازول
• داروهای مهار کننده ی مونوآمین اُکسیداز (MOA) مانند سلژیلین
• پتاسیم کلراید
• الکل و ماری جوانا

 جدول تداخل دارویی دی سیکلومین

این جدول شامل همه تداخل های دارویی نیست و اگر دارویی مصرف می کنید حتما با پزشک مشورت کنید. همچنین مصرف این دارو ممکن روی نتایج برخی آزمایش های پزشکی تأثیر گذار باشد.

مصرف بیش از حد دی سیکلومین

اگر کسی بیش از حد دیسیکلومین را مصرف کرد و علائم جدی مانند مشکلات تنفسی داشت، سریعا با اورژانس تماس بگیرید.

به صورت کلی علائم مصرف بیش از حد این دارو عبارتند از؛

• مردمک های بزرگ و گشاد
• خشکی پوست
• تب
• سرگیجه شدید
• تشنگی شدید
• مشکل در بلع
• تغییرات ذهنی و خلقی مانند گیجی، هیجان غیرمعمول، توهم
• ضربان قلب سریع و نامنظم
• ضعف عضلانی
• عدم توانایی در حرکت (فلج اندام)
• تنفس آهسته
• تشنج

فراموش کردن مصرف یک نوبت دی سیکلومین

اگر یکی از نوبت‌های مصرف داروی دی سیکلومین را فراموش کرده‌اید، در اولین فرصت آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی به‌یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید، نیازی به مصرف دو برابر داروی دی سیکلومین نیست و کافی‌ست فقط دوز مقرر را مصرف کنید.

شرایط نگهداری از داروی دی سیکلومین

• در دمای زیر30 درجه سانتیگراد، دور از نور نگهداری و از یخ زدگی محافظت گردد.

اطلاعات تخصصی درباره دی سیکلومین

اسامی تجاری دی سیکلومین موجود در ایران

 توجهات پزشکی - پرستاری:

• در طول درمان با دی سیکلومین میزان ورود و خروج مایعات را اندازه گیری کنید.
• برخی عوارض دی سیکلومین مشابه با دوپامین می باشد.
• دی سیکلومین باید نیم ساعت قبل از غذا و خواب استفاده شود.
• به بیمار بیاموزید که می تواند شربت دیسیکلومین را با آب رقیق کند.
• به بیمار بیاموزید دمای بالای محیط ممکن است احتمال بروز گرمازدگی را در افرادی که از دی سیکلومین استفاده می کنند ‏افزایش دهد. در صورت امکان از قرار گرفتن در معرض هوای گرم اجتناب کند و در صورتی که این عوارض بروز ‏کردند دارو را قطع نماید.

توجهات بیمار - خانواده:

• مقدار مصرف دی سیکلومین توسط پزشک تعیین می شود بنابراین دی سیکلومین باید مطابق با دستورات پزشک و میزان تعیین شده استفاده شود.
• در طول درمان با دی سیکلومین از انجام فعالیت هایی که به هوشیاری نیاز دارند اجتناب کنید.
• در طول درمان با دی سیکلومین از مصرف الکل اجتناب کنید زیرا الکل احتمال بروز تاثیرات جانبی دی سیکلومین را افزایش می دهد.
• دی سیکلومین سبب کاهش تعریق می گردد بنابراین در طول مصرف دی سیکلومین از دهیدراته شدن جلوگیری کنید.
• در طول درمان با دی سیکلومین از تغییر وضعیت ناگهانی اجتناب کنید.
• عوارض دی سیکلومین در بیشتر موارد گذرا است و تنها 9% از بیماران ناچار به قطع مصرف دی سیکلومین می باشند.
• برای کاهش یبوست علاوه بر مصرف دی سیکلومین می توانید به گزینه های دیگری مانند مصرف مایعات کافی توجه داشته باشید.
• اگر در طول درمان با دی سیکلومین دچار علائمی مانند تشدید اسهال، عدم توانایی در ادارر کردن، تعریق شدید، گیجی، توهم و بی نظمی در ضربان قلب شدید مصرف دی سیکلومین باید فورا قطع گردد.
• اگر در طول درمان با دی سیکلومین دچار راش و بثورات جلدی شدید پزشک را در جریان قرار دهید.

دارو های هم گروه دیسیکلومین

سخن آخر

دی سیکلومین داروی ضد اسپاسمی است که برای درمان سندروم روده تحریک پذیر، مشکلات نفخ، درمان اسهال، کنترل درد قاعدگی و کولیک نوزادی استفاده می شود.  دی سیکلومین با عوارضی چون سرگیجه، خشکی دهان و تهوع همراه است. همچنین این دارو با داروهای آنتی هستامین مانند دیفن هیدارمین، برخی از ضداسیدها مانند امپرازول، داروهای ضداسپاسم، افسردگی، خواب آور تداخل دارویی دارد. ما در مطلبی به معرفی شربت دیفن هیدرامین چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی و امپرازول در بارداری؛ موارد مصرف و عوارض جانبی آن پرداخته ایم که در صورت تمایل می توانید آن مطالعه کنید. اگر درباره دی سیکلومین، نحوه مصرف، عوارض و تداخل دارویی آن سوالی دارید در قسمت نظرات سؤال خود را مطرح کنید و یا تجربه خود را از مصرف این دارو با سایر مخاطبان به اشتراک بگذارید.