هر روز و هر ساعت یکی از اقلام مصرفی مردم در بازار دستخوش گرانی می‌شود و درآمد اقشار ضعیف و متوسط جامعه سنخیتی با قیمت‌های سربه فلک ندارد و در این بین تلاطم و افزایش قیمت ماهی در سایه عدم نظارت‌ها خرید آن را برای شهروندان اصفهانی دشوار کرده به طوری که مصرف این غذای پروتئینی در سبد غذایی آنها کاهش و یا حذف شده است.
ماهی یکی از مهم‌ترین منابع پروتئین با قابلیت هضم، جذب و ارزش زیستی بالا و کاهش خطر بروز سکته‌های قلبی، جایگزین مناسبی برای گوشت قرمز و مرغ است اما در چند سال اخیر با افزایش قیمت‌ها، این کالای پروتئینی در ردیف اقلام لاکچری جا خوش کرده و نه تنها در عید باستانی بلکه در طول سال هم از سفره و سبد خوراک خانواده‌های بی‌بضاعت و متوسط جامعه کاملا حذف شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد مدت‌ها است که گرانی گریبان‌گیر بازار اقلام پروتئنی مردم شده، قیمت‌ها سر به آسمان گذاشته و با وجود کاهش تقاضای مصرف‌کنندگان شاهد افزایش بی‌رویه و چند برابری قیمت ماهیان آبزی‌پروری به ویژه انواع دریایی در بازار عمده و خرده‌فروشی‌های شهر اصفهان هستیم.
این پایان ماجرا نیست چراکه سیر صعودی 5 برابری نرخ‌های عجیب و غریب در بازار ماهی از دو سال گذشته تاکنون برخی مسئولان مرتبط در استان با عدم بی‌اطلاعی از دلایل گرانی‌ها، فقط رشد هزینه‌های کرایه حمل و نقل را از علل افزایش افسارگسیخته انواع ماهی در بازار اصفهان می‌دانند و بعضی دیگر هم با عادی انگاری رشد سرسام‌آور قیمت آبزیان، عقب ماندگی بهای این مواد پروتیئنی را از کارناوال گرانی‌های تمام اقلام کشور از جمله گوشت و لبنیات ناچیز می‌پندارند.
افزایش 5 برابری قیمت ماهی
بر همین اساس برای بررسی قیمت‌ها به یکی از مراکز فروش میگو و ماهی در اصفهان رفتیم، زیرا قدم زدن در میان مردم و صحبت با آنها درباره وضعیت بازار نتایج واقعی‌تر و ملموس‌تری از اقتصاد کشور را روشن می‌کند.
یکی از خرده فروشان ماهی و میگو در بازار اصفهان با فاکتور گرفتن نام خود پیرامون اینکه طی خرداد امسال قیمت انواع ماهی در مقایسه با سال گذشته 200 تا 300 درصد سیرصعودی داشته است، گفت: از اوایل خرداد تاکنون فقط طی 5 ماه نرخ انواع ماهیان دریایی و پرورشی به دلیل افزایش هزینه نرخ کرایه حمل و نقل، دستمزد و حقوق کارگران، یخ قالبی و نهاده‌ها با 50 تا 60 درصد رشد و نسبت به 2 سال گذشته با افزایش 5 برابری مواجه شده است.
وی با بیان اینکه طی سال جاری افزایش مجدد و ناگهانی نرخ انواع ماهی به نسبت اواخر سال قبل ما را هم شوکه کرده است، اظهار داشت: بازار ماهی هم مثل سایر صنوف تحت‌‌تاثیر کرونا و شرایط اقتصادی قرار گرفته است اما افزایش هزینه‌های حمل و نقل، نوسانات ارزی و عدم نظارت کافی در بازار سبب گرانی انواع ماهی دریایی نسبت به سال گذشته در اصفهان شده است.
این خردهفروش ماهی در بازار اصفهان با بیان اینکه قدرت خرید مردم نسبت به سال‌های گذشته 50 تا 60 درصد کاهش یافته، اما بازار عرضه و تقاضای کالاهای خوراکی و مایحتاج اولیه آحاد جامعه چون جزء سبد اصلی خانوار است، هیچ‌گاه راکد نمی‌شود، افزود: به دلیل گرانی‌ها، مردم نیازهای خود را اولویت‌بندی کرده‌اند و هر نیازی که اولویت بالاتری دارد زودتر پاسخ می‌گیرد و در حال حاضر با افزایش قیمت انواع ماهی و کاهش تقاضا رکود بر بازار ماهی اصفهان سایه افکنده است.
وی بیان کرد: براساس گفته‌های مسئولان استانی طی سال گذشته تولید ماهیان پرورشی خوراکی در استان اصفهان رشد چشمگیری داشته است، اما در حال حاضر با توجه به گرانی نهاده‌ها و سود ناچیز تولید، تولیدکنندگان دیگر رغبتی به تولید ندارند و کج‌دار و مریض به دلیل نبود مشکلی دیگر و عدم بیکاری تولیدات خود را سرپا نگه داشته‌اند.
اما نبود نظارت‌ها توسط ارگان‌ها و سازمان‌های مرتبط بر تمام علل این گرانی‌ها مقدم‌تر است
در گذر از بازار ماهی اصفهان با یکی دیگر از فروشندگان باب صحبت را باز کردیم که وی هم با ادعای اینکه قیمت انواع ماهی نسبت به اواخر سال گذشته با چند برابر افزایش روبه‌رو شده است، گفت: این روزها بیشتر قشر متوسط و آسیب‌پذیر اجتماع تنها گشتی در بازارها می‌زنند و وقتی به جیب خود و قیمت‌های درج شده روی اجناس نگاهی می‌اندازند. بی‌هیچ حرفی از کنار مغازه‌ها می‌گذرند.
این خردهفروش ماهی در اصفهان که خود را قاسم معرفی کرد با بیان اینکه در آستانه نوروز قیمت انواع ماهی به‌طور طبیعی با درصدی رشد روبه‌رو می‌شود، اما امسال نرخ‌ها برای ما هم تأمل‌برانگیز است، اظهار داشت: روند سوددهی برای فعالان این بازار به دلیل افزایش نرخ مقطعی است، زیرا با رشد نرخ نهاده‌ها تولید با مشکل روبه‌رو شده است.
وی پیرامون اینکه بنا بر ذائقه مردم اصفهان بیشترین واردات انواع ماهی به داخل استان اصفهان از جنوب کشورمان است، افزود: براساس تحقیقات از صیادان جنوبی افزایش قیمت ادوات صیادی و نرخ‌گذاری آنها با دلار، کاهش شدید صید، رشد هزینه کرایه حمل و نقل از جنوب به اصفهان بر سیر صعودی بهای انواع ماهی وارداتی از جنوب به داخل استان اصفهان بسیار تاثیرگذار است اما نبود نظارت‌ها توسط ارگان‌ها و سازمان‌های مرتبط بر تمام علل این گرانی‌ها مقدم‌تر است.
گرانی ماهی متاثر از افزایش هزینه‌های حمل و نقل است
رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت سفید در اصفهان گفت: عمده‌ترین آبزیان از جنوب کشور وارد استان اصفهان می‌شود و احتمالا افزایش هزینه کرایه حمل و نقل از بندرگاه‌ها سبب گرانی انواع ماهی شده است.
محمدعلی فروغی پیرامون اینکه طی سال جاری هزینه کرایه حمل و نقل تا چند درصد افزایش داشته که توانسته بر نرخ‌گذاری انواع ماهی تاثیرگذار باشد، اظهار داشت: دقیقا اطلاعی از افزایش درصد کرایه حمل و نقل آبزیان ندارم اما طی امسال هزینه کامیون‌های بزرگ حمل مرغ زنده در اصفهان سیرصعودی داشته و به‌تبع بر هزینه حمل ماهی هم اثرگذار بوده است.
وی با اشاره به اینکه قدرت خرید مردم به نسبت سال‌های گذشته خیلی کمتر شده است، افزود: در حال حاضر چنانچه شهروندان در صدد خرید اقلام اساسی و مورد نیاز خود باشند در زمینه تخم‌مرغ و مرغ است و احتمالا خریداری کالاهای پروتیئنی ماهی و گوشت قرمز از توان آنها خارج باشد.
رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت سفید در اصفهان با ابراز تاسف از اینکه نمی‌دانیم مسئولان بی‌خیال شدند و یا دیگر مردم توان خرید ندارند، خاطرنشان کرد: کنترل بر بازار آبزیان استان کم و بیش وجود دارد اما قیمت آن همانند مرغ نرخ خاصی ندارد که بگویند این میزان نهاده‌ها تحویل واحدهای تولیدی شده باید با بهای تعیینی هم در اختیار متقاضیان قرار بگیرد بلکه مثل بازار گوشت قرمز که ترمز آن رها شده و نظارت‌ها هم دیگر کارسازی ندارد.
ماهی از سفره اصفهانی‌ها به دلیل گرانی حذف شد
کارشناس فروش شیلات در بازار آبزیان اصفهان با اشاره به اینکه قیمت انواع ماهی به نسبت 2 سال گذشته 5 برابر افزایش داشته است، گفت: طی سال‌های اخیر با رشد چندین برابری قیمت آبزیان و کاهش قدرت خرید مردم، مواد پروتئینی همانند ماهی دیگر در سفره و سبد خوراک خانواده‌های بی‌بضاعت و متوسط جامعه جایگاهی ندارد.
محمدرضا نصرتیان افزایش هزینه حمل و نقل بار را یکی از دلایل اصلی گرانی انواع آبزیان بیان کرد و اظهار داشت: طی سال گذشته هزینه حمل یک‌بار آبزیان از بندرعباس به اصفهان یک میلیون و 500 تومان بوده اما هم اکنون با افزایش بیش از 5 برابری نرخ‌های حمل و نقل به 7 تا 8 میلیون تومان رسیده است.
وی افزایش 15 تا 16 برابری نرخ یخ قالبی برای نگهداری و حمل آبزیان را از دیگر دلایل گرانی قیمت 5 برابری ماهی در مقایسه با 2 سال گذشته برشمرد و افزود: یخ اصلی‌ترین مواداولیه مورد نیاز فروشندگان و ماشین‌های حمل بار است که در حال حاضر قیمت یک قالب یخ از 500 هزار تومان به 7 تا 8 هزار تومان افزایش قیمت داشته است.
کارشناس فروش شیلات در بازار آبزیان اصفهان ادامه داد: در حال حاضر افزایش دستمزد کارگری از 2 میلیون به 5 میلیون تومان نیز بر گرانی قیمت انواع ماهیان بسیار تاثیرگذار بوده است.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه براساس برخی خبرها آیا کاهش صید در گرانی ماهی تاثیرگذار بوده است، گفت: نسبت به 2 سال گذشته صید کاهش داشته اما اکنون شرایط مناسب است، اما میزان صید آنچنان بر افزایش قیمت انواع ماهیان تاثیرگذار نیست بلکه رشد هزینه‌های حمل و نقل، دستمزد کارگری و مواداولیه همانند قالب یخ قیمت‌ها را با گرانی سرسام‌آوری مواجه کرده است.
نصرتیان پیرامون اینکه آیا نوسانات نرخ ارزی بر افزایش قیمت انواع ماهیان جنوب و شمال کشورمان تاثیرگذار است، اظهار داشت: تغییرات دلار بر خرید و فروش ماهیان در عرضه داخلی هیچ‌گونه تاثیری ندارد و فقط آبزیان صادراتی با بهای ارزی محاسبه می‌شود.
وی اضافه کرد: برای نمونه ماهی حلوای سفید با افزایش نرخ از کیلویی 100 هزار به 500 هزار تومان و هامور سفید با 250 تا 300 هزار تومان در هرکیلو در بازار داخلی به دلیل کاهش قدرت خرید مردم ( کارگری و کارمندی) خریداری ندارد و با محاسبات نرخ نوسانات دلار به کشور کویت صادر می‌شود.
کارشناس فروش شیلات در بازار آبزیان اصفهان ادامه داد: در زمانی که بهای دلار 4 تا 5 هزار تومان بود نرخ ماهی حلوای سفید کیلویی 70 هزار تومان بود اما اکنون با 5 برابری نرخ دلار قیمت این نمونه ماهی هم افزایش چشمگیری داشته است.
وی با بیان اینکه اکثر ماهیان وارداتی به استان اصفهان از بندرلنگه و چابهار است و ماهی‌های پرورشی اهواز و شمال کشورمان هم در اصفهان عرضه می‌شود، افزود: هم اکنون ماهی قزل‌آلا از 10 هزار تومان طی سه سال گذشته به کیلویی 70 تا 80 هزار تومان رسیده و محدوده قیمت انواع ماهیان در بازار اصفهان از کیلویی 100 تا 150 هزار تومان نرخ‌گذاری شده اما کاهش قدرت خرید مردم سبب رکود در بازار ماهی شده است.
نصرتیان با ابراز تاسف از اینکه قدرت خرید شهروندان آنچنان تنزل پیدا کرده که حتی توان خریداری ماهی قزل‌آلا کیلویی 70 تا 80 هزا تومان هم ندارند، تاکید کرد: اکنون تعیین قیمت انواع آبزیان در بازار اصفهان بستگی به عرضه و تقاضا دارد اما متاسفانه هیچ‌گونه نظارت و کنترلی بر قیمت‌ها نمی‌شود و با گرانی 5 برابری نرخ‌ها، ماهی از سفره شهروندان اصفهانی کناره‌گیری کرده است.
به گزارش تسنیم، براساس گفته مسئولان استانی هر چند در سال‌های اخیر سرانه مصرف انواع ماهی در استان از 2 کیلوگرم در سال 1374 به حدود 11 کیلوگرم افزایش یافته که گویای بیش از پنج برابری آن در 3 دهه گذشته است و فرهنگ رفتاری مردم این خطه نشان می‌دهد که آنها در مصرف ماهی در جایگاه چندان خوبی نیستند و اصفهان یکی از استان‌هایی است که در رتبه‌های پایین مصرف ماهی قرار دارد اما تراژدی تلخ بی‌ثباتی روند قیمت‌گذاری و گرانی ساعتی آبزیان بدون هیچ‌گونه نظارتی در بازار دیگر جایی برای پایه‌ریزی رفتارهای فرهنگی نمی‌گذارد چرا که با وجود تاکید کارشناسان تغذیه بر ضرورت مصرف ماهی، سهم این اقلام در سبد مصرفی خانوارهای ایرانی به ویژه دهک‌های درآمدی پایین جامعه به‌شدت کاهش یافته است.
