تیم ملی فوتسال ایران در رقابت های جام جهانی ۲۰۲۱ لیتوانی با وجود اینکه با قرعه مناسبی رو به رو شده بود اما هیچ گاه در حدواندازه های یک مدعی ظاهر نشد و سرانجام با شکست مقابل قزاقستان شگفتی ساز از رسیدن به نیمه نهایی بازماند و کارش در یک چهارم به پایان رسید.
حسین شمس سرمربی اسبق تیم ملی فوتسال که بعد از حذف ایران منتقد شماره یک ناظم الشریعه بود در گفت وگو با خبرآنلاین درباره اشتباهات بزرگ کادرفنی و البته آینده نه چندان درخشان تیم ملی در شرایط موجود صحبت کرد.
با توجه به قرعه و حریفان مرحله حذفی این تصور پیش آمد که تیم ملی فوتسال می تواند به راحتی فینالیست شود و جایگاه دوره گذشته خودش را ارتقا بدهد. چرا این اتفاق در لیتوانی رخ نداد؟
با توجه به اینکه تیم هیچ پشتوانه ای نداشت و حدود ۶ سال بود که اصلا دست نخورده بود، می توانستیم پیش بینی کنیم که تیم در جام جهانی نتیجه نمی گیرد. در ابتدا گفتند گروه ما گروه مرگ است اما همه دیدند حتی زهرمار هم نبود و تیم های ضعیفی حاضر بودند. آمریکا به ما دو گل زد و صربستان هم محلی ازاعراب نداشت و در نهایت به آرژانتین هم باختیم. بااین حال یک سری اتفاقت در جدول رخ داد که همه امیدوار شدند و مسیر به شکلی شد که دیدیم تا فینال هیچ مشکلی نداریم. ازبکستان را بارها برده بودیم و قزاقستان را هم حریف آسانی می دانستیم. به نظر من در تمرینات هیچ فشاری به بازیکنان نیامده بود. متاسفانه بعد از بازی با آمریکا و بردی که واقعا به زحمت به دست آمد همه احساس کردند که ایران تیمی نیست که بتواند مقابل بزرگان دوام بیاورد. ما با دو تیم خوب ملاقات کردیم که هردو رو باختیم؛ آرژانتین و قزاقستان. ابهت ایران در این مسابقات به شدت شکسته و به بزرگی آن خدشه وارد شد. من به آینده بسیار بدبین هستم. وقتی ازبکستان به ما ۸ گل می زند قطعا در آینده برای ما نقشه دارد؛ تایلند و ژاپن هم همین طور. متاسفانه ما نه تنها در جام جهانی خیلی بد نتیجه گرفتیم بلکه ابهت تیم هم شکست. با توجه به اینکه نود درصد تیم باید عوض شود مربی جدید تیم ملی باید از صفر شروع کند در حالی که در هیچ کجای دنیا اینگونه نیست.
یکی از مواردی که به آن انتقاد شد میانگین سنی بازیکنان بود. ارزیابی شما از علت مسن بودن بازیکنان و عدم حضور جوانان در ترکیب تیم ملی چیست؟
من فکر می کنم اعتقادی به جوانان وجود نداشت. تیم به نسبت کلمبیا ۵ سال پیرتر شده بوده و برای اولین بار میانگین سنی ایران ۳۲ سال بود. متاسفانه هرچه کارشناسان و رسانه ها گفتند که تیم پیراست کسی اهمیت نداد. داستان عجیب تر اینکه مقابل شکل گرفتن تیم امید و "ب" هم مقاومت کردند. شکل گیری و آغاز فعالیت این تیم ها مصوب شده بود اما سرمربی تیم با مصاحبه هایش و مسخره کردن تیم ب با صحبت از تیم چ ز ح خ دال همه چیز لغو شد. حتی برخی را به انجام مصاحبه مجبو کردند که چرا به جای رسیدگی به تیم بزرگسالان، تیم جدید درست می کنید؟ این تیم ها هدفشان پشتوانه سازی بود اما انجام نشد و رئیس وقت فدراسیون چون ضعیف بود تحت تاثیر قرار گرفت و حتی گفت می خواهیم قهرمان جهان شویم. کار به جایی رسید که جوان ترین بازیکن ما ۲۵ ساله بود! تیم جوانان ایارن که در سال ۲۰۱۷ قهرمان شد حتی یک بازیکن در تیم بزرگسالان نداشت. ما خیلی امیدوار بودیم که سالار آقاپور برای کسب تجربه همراه تیم باشد اما این اتفاق نیفتاد و بازیکنی که معلوم بود با دنده شکسته نمی تواند برای تیم بازی کند اعزام شد اما حاضر نشدند یک جوان را به تیم اضافه کنند.
تشکیل تیم "ب" در فوتبال هم انجام شد اما آن هم خیلی زود به خط پایان رسید.
امیر قلعه نویی این کار را کرد وپرویز مظلومی را به عنوان مسئولش قرار داد. ما هم تیم زیر ۱۹ سال و زیر ۲۳ سال داشتیم. بازیکنان ۲۳ تا ۲۶ ساله یک شکاف هستند چرا که افرادی هستند که مربی تیم ملی آن ها را انتخاب نمی کند وسن شان به ۲۳ هم نمی خود. این خلا را تیم ب باید پر کند.ضمن اینکه سرمربی بزرگسالان می تواند از هر تیمی که می خواهد بازیکن انتخاب کند اما متاسفانه در فوتسال به شکلی با این موضوع برخورد کردند که فدراسیون تیم ب راتشکیل نداد و به این روز افتادیم. نه تنها یک لشکر شکست خورده ای بلکه حتی بازیکن جانشین هم نداریم. باید ۱۲ بازیکن جدید را انتخاب کنیم تا آن ها تجربه اندوزی کنند، بین المللی می شوند که این کار سختی است و ممکن است جام ملت ها را به همین دلیل از دست بدهیم. با شرایط فعلی من مطمئن نیستم که تیم بتواند قهرمان آسیا شود. سرمربی آینده برای ساخت تیم جدید باید زجر زیادی بکشد.
در جام جهانی ایران نیمه دوم ها را باخت. این موضوع را ضعف کادرفنی می دانید یا ناتوانایی بازیکنان؟
همه این ها باهم گره خورده است. بازیکن وقتی نفس ندارد یعنی روند آماده سازی را به خوبی نگذرانده؛ چه کسی این کار را می کند؟ مربی. وقتی ما تمام نیمه دوم ها را باختیم باید ببینیم که چه اتفاقی افتاده است. یکی از بازیکنان مصاحبه کرده و گفته که وقتی تیم مشغول تمرین بوده سرمربی در اینستاگرام لایو رفته است. یعنی همه چیز را شوخی گرفته و جدی نبوده است. متاسفانه همراه تیم هم هیچ شخص فنی اعزام نشده که این مسائل را گوشزد کند. قطعا اگر بزرگتر کنار تیم بود به عنوان یک مشاور به سرمربی تذکر می داد و می پرسید که چرا وقت تمرین لایو می گیری.
بیشتر بخوانید:
حضور لژیونر ایرانی در عکس تیمی بنفیکا/عکس
حدود ۲۰-۳۰ سال پیش فاصله فوتسال ایران با ژاپن، تایلند یا دیگر قدرت های آسیا دو رقمی بود اما روز به روز آن ها پیشرفت می کنند و ایران در جا زده است.
اگر زمان درورگر و ترابیان را بررسی کنیم متوجه می شویم که آن ها همیشه تیم امید داشتند. در سال ۲۰۰۸ که من در تیم ملی بودم پشت سرما امیدها بودند. وقت ما به گرندپری ۲۰۰۷ اعزام شدیم آن ها به داخل سالن آسیا رفتند که ما نایب قهرمان و آن ها قهرمان شدند. با این شرایط فرآیند تولید بازیکن خیلی خوب انجام می شد و فاصله مان را با آسیا حفظ می کردیم اما متاسفانه در ادامه این فرآیند متوقف شد. تقریبا از ۲۰۱۵ به مرور فاصله ما با تیم های آسیایی کمتر می شود. سال ۲۰۱۷ جوان با علی صانعی قهرمان آسیا شدند اما بعد از آن صانعی به دلایلی کنار رفت و تیم سال ۲۰۱۹ در تبریز بعد از افغانستان سوم شد! سرمربی تیم ملی اجازه نداد که کسی پشتش تیم بسازد چرا که می ترسید جانشین او شود و حداقل دو سه نسل ما نابود شد. من فکر می کنم حداقل دو جام ملت ها طول می کشد که ما بتوانیم تیم ملی قوی داشته باشیم.
فکر می کنید اگر مدیرفنی یا مشاور در کنار تیم ملی حاضر بود بازهم چنین اتفاقاتی رخ می داد؟ زمانی قرار به حضور شما در کمیته فوتسال هم بود.
این موضوع هیچ گاه عملی نشد و عضو کمیته فوتسال نشدم. در سفر به لیتوانی یک آدم فنی کنا تیم نبود که تذکرهای لازم را به کادرفنی بدهد و متاسفانه کسانی که رفتند اصلا فنی نبودند و توسط وعده هایی که به آن ها داده شد به راحتی گولشان زدند. زمانی که گفتیم آمریکا تیم خوبی نیست چون شخص فنی کنار فدراسیون نبود آن ها را توجیه کردند که این تیم قدرتمند است و حتی بابت برد این تیم پاداش آن چنانی هم گرفتند هرچند که در نهایت آمریکا بدترین تیم جام شد؛ تیمی که فقط به ایران گل زد.
دیگر وارد دنیای سرمربی گری نمی شوم؛ حتی پیشنهاد هم داشتم اما با توجه به اینکه شاگردانم روی نیمکت هستند روی آن را ندارم که مقابل آن ها قرار بگیرم
برای حضور در تیم ملی فوتسال به عنوان سرمربی مذاکراتی با شما صورت گرفته است؟
نه؛ با من اصلا برای سرمربیگری صحبت نکردند. من اصلا راغب نیستم که این کار را انجام بدهد چرا که آن قدر جوان خوب هستند که اصلا نوبت به من نمی رسد. مربی که جوان باشد؛ مدرک گرفته باشد و در لیگ امتحان پس داده باشد بهترین گزینه هدایت تیم ملی است. افضل، شمسایی، بی غم و چند مربی دیگر از جمله کسانی هستند که تیم هایشان قهرمان هم شده و خودشان هم سابقه ملی دارند و می توانند تحول ایجاد کنند. ابتدا باید ببینیم که چه کسی رئیس کمیته فوتسال می شود و با توجه به دیدگاهی که وجود دارد سرمربی را انتخاب کند. حتما باید تیم ب و امید تشکیل شود. حمید بی غم با مس سونگون قهرمان آسیا شده؛ هم او و هم شمسایی هرکدام که سرمربی شوند در صورت حمایت می توانند تیمی را از پایه درست کنند.
با توجه به اینکه اعلام کردید دیگر علاقه ای به سرمربی گری ندارید، در صورت پیشنهاد حضور در کمیته فنی فوتسال این عنوان را قبول می کنید؟
اگر کمیته فنی پیشنهاد بدهند حتما بررسی می کنم اما فعلا خبری نیست. دیگر وارد دنیای سرمربی گری نمی شوم؛ حتی پیشنهاد هم داشتم اما با توجه به اینکه شاگردانم روی نیمکت هستند روی آن را ندارم که مقابل آن ها قرار بگیرم. همه آن ها هم عالی هستند و فعلا به تدریس و فعالیتی غیر از مربی گری علاقمند هستم. طرحی برای استعدادیابی با کمک یکی از باشگاه ها در حال شکل گیری است اما هنوز رونمایی نشده و احتمالا هدایت آن را برعهده خواهم داشت.
اگر فدراسیون مایل به حضور شما به عنوان مدیرفنی در تیم ملی فوتسال باشد؛ چه پاسخی به آن می دهید؟
من نمی خواهم خودم کارفنی انجام بدهم اما رابطه مدیرفنی و سرمربی باید تعریف شود. اینطور نباشد که مدیرفنی در هرکاری دخالت کند یا سرمربی اصلا او را قبول نداشته باشد. من احساسم این است که ناصر صالح با توجه به اینکه مدرس است و چهره قابل قبولی هم به شمار می رود می تواند گزینه خوبی برای این سمت باشد اما همان طور که گفتم همه چیز به تعریف این جایگاه و رابطه با سرمربی دارد. سال گذشته وحید شمسایی یک بازیکن بزرگ را اخراح کرد و پای آن کارش هم ایستاد و نظم تیمی قابل قبولی را اجرا کرد. افضل هم زیربار بازیکن سالاری نمی رود. به اعتقاد من چنین افرادی که خودشان در سطح ملی بازی کردند به بازیکنان باج نمی دهند و هرکدام که انتخاب شوند می توانند تیم ملی را بگردانند اما باید بزرگتر کنار تیم باشد؛ آن هم با یک رابطه تعریف شده که در کار مشکل ایجاد نشود.
