انتقاد سازمان غذا و دارو از "اسنپ دکتر" و پاسخ اسنپ دکتر

دکتر محمدرضا شانه ساز در حاشیه گردهمایی معاونین غذا و داروی دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور، با حضور در جمع خبرنگاران، در پاسخ به سوال ایسنا، درباره بحث فروش اینترنتی دارو، گفت: همانطور که بسیاری از اقلام در فضای مجازی عرضه می‌شود  و فروش می‌رود، این موضوع در حوزه اقلام سلامت‌محور هم باید ساماندهی شود که دارو در آن‌ها جزو آخرین قلم‌ها خواهد بود. برخی نظرشان نقض کلی فروش اینترنتی کالاهای سلامت‌محور است و گویا اصلا چنین پدیده‌ای وجود ندارد و عده‌ای هم می‌گویند بی مهابا و عنان گسیخته باید در فضای مجازی فروخته شود که هر دو اینها اشتباه است.
وی با بیان اینکه فروش اینترنتی کالاهای سلامت‌محور، باید حتما بر اساس یک منطق عقلایی ساماندهی شود، افزود: به طوری که مردم سود برند و کسب و کار اینترنتی هم در چارچوب منطق خودش و در چارچوب قانون و مقرراتی که تعیین می‌شود، بتواند استفاده کند. نظر سازمان این است که ما نه با افراط و نه با تفریط در این زمینه موافق نیستیم.
شانه‌ساز، گفت: اسنپ دکتر و ... بسیار افتضاح در این زمینه کار کردند. به طوری که یکسری اقلام غیرمجاز را می‌فروشند و گویی کار ناصرخسرو وارد فضای مجازی شده است. به عنوان مثال ما داروی سقط جنین را با زحمت فراوان ساماندهی کردیم، حالا فرد با یک تلفن داروی سقط را درب خانه‌اش تحویل می‌گیرد، این درست نیست. این همان کسانی هستند که می‌خواهند اقلام سلامت را بی بندوبار به صورت اینترنتی بفروشند.
وی ادامه داد: عده‌ای هم می‌خواهند کلا تعطیل کنند و بگویند هیچ قلم سلامت محوری نباید به صورت اینترنتی فروخته شود که این هم اشتباه است. ما باید حتما دارو، مکمل و اقلام اینچنینی را از داروخانه تامین کنیم و حتما باید از شبکه رسمی توزیع تامین شده باشد و شناسنامه‌دار باشد.
رئیس سازمان غذا و دارو تاکید کرد: قرار ما این نیست که ناصرخسرویی را که سالها با آن مبارزه کردیم، در بستر مجازی پخش کنیم و غیرقابل کنترل باشد. کسانی نظرات خاصی نسبت به این موضوع دارند و می‌خواهند داروهای زنجیره ای و بی حساب و کتاب عمل کنند و بخش مهمی از پول و اقتصاد کشور را وارد حوزه بیزینس و تجارت کنند که البته اسمشان هم رویشان است و کارشان بازرگانی است. ما با این قضیه با شدت مخالفیم و اجازه نمی‌دهیم این کار انجام شود.
وی همچنین گفت: هرکس که این داروها را در فضای مجازی می‌فروشد و فشار می آورد که در کانال غیرمجاز این داروها را عرضه کند، سودش را می‌برد. واقعا باید حساسیت نسبت به این موضوع در کل کشور ایجاد شود که  سلامت مردم دستخوش سودخواهی و سودجویی غیرمنطقی عده‌ای نشود.
شانه‌ساز گفت: تعداد زیادی از این کانال ها و افرادی را که به صورت غیرمجاز در این زمینه کار میکنند، با همکاری دستگاه های انتظامی و امنیتی معرفی کردیم و دستگاه های قضایی با آن ها برخورد می‌کنند. وقتی شاهدید که فضای مجازی اینقدر افسارگسیخته عمل می‌کند که یک فرآورده ای تحت عنوان مکمل لاغری، ماده مخدر شیشه را دارد عرضه می‌کند و این نشان می‌دهد که باید نظارت و حساسیت کشوری ایجاد شود. این درحالیست که متاسفانه در برخی دستگاه ها متوجه می‌شویم که در سطوح بالا دارد از چنین چیزی پشتیبانی می‌شود که اجازه دهید هر کار ناصواب و نادرستی که میخواهند، انجام دهند. ما با این قضیه به این صورت مخالفیم. در عین حال هم نمی‌خواهیم بحث استفاده و امکان خرید اینترنتی را از مردم سلب کنیم و قانونمند شدن این موضوع مدنظرمان است.
وی درباره کشف محموله ای از داروهای قاچاق در بیمارستان شهدای تجریش، گفت: ما اصرارمان این است که در بخش دارو هم تمام دارو و تجهیزاتی که می‌خواهد خارج شود، همه آن‌ها الزاما باید در سامانه ردگیری و ردیابی تی‌تک ثبت شود. تا وقتی که این اتفاق نیفتد و بیمارستان‌ها این اقدام را انجام ندهند، این اتفاقات رخ می‌دهد. زیرا زمینه سوءاستفاده فراهم است، اما از سیستم سامانه ای برای کنترل آن استفاده نشود. در نتیجه تا زمانیکه این‌خلاء پر نشود و ثبت در سامانه انجام‌نشود، فرد سودجو از این قضیه سوءاستفاده می‌کند. البته ما برخوردمان را انجام میدهیم، اما می‌توانیم از وقوع این اقدامات پیشگیری کنیم.
شانه ساز درباره عدم ترخیص ۱۳۰۰ تن سرم از گمرک، گفت: این سرمی که از آن صحبت میکنند، وارداتش برای سال ۱۳۹۵ بوده است و در سال ۱۳۹۹ منقضی شده است. نمیدانم چرا عده ای اکنون یادشان آمده است.  محموله هایی که ثبت سفارش شده، بلافاصله پای بار ظرف کسری از ساعت ترخیص شده و وارد بازار می‌شود. البته قسمتی از آن بدون اطلاع ما وارد گمرک می‌شود. واردکننده نباید بدون ثبت سفارش چیزی را وارد کند. زیرا بسیاری از آن‌ها می‌تواند مضر باشد. اتفاقی که در بندر بیروت افتاد، باید برای همه ما درس عبرت باشد که ممکن است بدون هیچ ثبت و ضبطی محموله وارد گمرکات ما کنند و اتفاقی اعم از بیولوژیک تا اتفاقاتی مانند بندر بیروت رخ دهد.
وی گفت: حرف ما این است که چیزی بدون ثبت سفارش وارد گمرک نشود. حتما پیگیری انجام می‌شود، اما ورود بی حساب و کتاب اقلام و کالاها با گمرک کار اشتباهی است. بندر بیروت نمونه است و گمرک ما باید حساسیتش را روی این موضوع بیشتر کند.
شانه ساز درباره افزایش قیمت داروهای بیماران خاص، گفت: عموما داروی بیماران خاص یا رایگان است یا درصد بسیار بالایی از پوشش بیمه‌ای را شامل می‌شود. به هر حال بخشی از اقلام تولید داخل ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌گیرد و بسیاری از اقلام آن اعم از دستمزد کارگر و ... ارز نیمایی دارند و ممکن است، تاثیر بگذارند.
شانه‌ساز درباره وضعیت تامین واکسن انفلوانزا، گفت: امسال بخش اعظمی از تامین واکسن آنفلوآنزا از محل تولید داخلی است. فکر می‌کنم با این روند سال آینده هم جزو صادرکنندگان می‌شویم. از آنجایی که امسال اولین سال بود و هنوز تولیدکننده ما وارد بازار نشده بود، ۳۰ تا ۴۰ درصد  بازار را با واردات تخصیص دادیم.
وی درباره وضعیت کمبود سرم، گفت: اکنون اصلا کمبود سرم نداریم و مشکل کاملا برطرف شده و پیش‌بینی می‌کنیم دیگر هم این اتفاق نیفتد.
جوابیه اسنپ دکتر
در پی اظهارات روز گذشته رئیس سازمان غذا و دارو، درباره فعالیت "اسنپ دکتر" و عرضه برخی اقلام دارویی غیرمجاز در بستر مجازی، این پلتفرم ضمن تکذیب عرضه داروهای غیرقانونی تاکید کرد: "فعالیت اسنپ دکتر منطبق با قانون است و هیچ یک از مصادیق مذکور در گزارش قابل انتساب به این شرکت نیست. "
در جوابیه اسنپ دکتر درباره خبر " انتقاد سازمان غذا و دارو از "اسنپ دکتر" و پدیده ناصرخسرو مجازی"، آمده است: «در این گزارش، مطالبی بیان شده که شبهه فروش داروهای غیرقانونی توسط اسنپ‌دکتر را به خواننده القا می‌کند، اسنپ‌دکتر ضمن تکذیب صریح این موضوع، عنوان می‌کند که فعالیت اسنپ‌دکتر منطبق با قانون است و هیچیک از مصادیق مذکور در گزارش قابل انتساب به این شرکت نیست. ناصرخسرو نامیدن سرویس‌های خدمت‌رسانی مانند اسنپ‌دکتر که فرایند خرید دارو را شفاف می‌کنند نه تنها ناعادلانه است بلکه می‌تواند در مسیر آینده نظام سلامت کشور اختلال ایجاد کند.
متأسفانه، با وجود مکاتبات متعدد اسنپ دکتر با وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو در جهت تعامل و حل دغدغه‌های دو طرف، نه تنها فضایی برای گفتگو و تعامل فراهم نشده، بلکه وارد کردن اتهام به پلتفرم‌های تسهیلگر خدمات دارویی همچنان ادامه دارد. این در حالیست که اسنپ‌دکتر در این روزهای سخت که ابتلاء به ویروس کرونا هموطنان ما را به دام مرگ می‌کشاند، تلاش کرده بیش از گذشته به کنترل اوضاع، کاهش سرایت و قطع زنجیره انتقال ویروس کمک کند. در این مدت به جای حمایت از خدمات اسنپ دکتر، چالش‌های بسیاری برای این شرکت ایجاد شده است و با وجود تلاش ما برای تعامل با نهادهای مذکور، سنگ‌اندازی‌ها همچنان ادامه دارد.
امیدواریم نهادهای مسئول به جای مقاومت در برابر فناوری و انکار نقش تسهیلگر آن در زندگی مردم به حل مشکلات پلتفرم‌ها کمک کنند، اجازه‌ی تعامل و گفتگو دهند و این امکان را فراهم کنند که بخش خصوصی بتوانند در کنار آنها در خدمت‌رسانی به مردم مؤثر باشد.
در پایان، اسنپ‌دکتر این حق را برای خود قائل می‌داند که اقدامات قانونی را در برابر شائبه‌های مطرح‌شده در دستور کار قرار دهد.»