اهمیت وجود غده تیروئید در بدن و بیماری‌های آن

پیام سامعی در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص بیماری تیروئید، اظهار کرد: غده تیروئید در قسمت جلویی گردن قرار دارد و دو هورمون اصلی T۳ و T۴ توسط این غده ترشح می‌شود که بسیاری از ارگان‌ها و سلول‌های بدن انسان برای رشد و تکامل خود از این دو هورمون استفاده می‌کنند، غده تیروئید احتمال دارد به روش‌های گوناگون دچار بیماری شود، کم‌کاری و پرکاری، التهاب، عفونت و... بخشی از بیماری‌های شایع در این غده است همچنین بیماری در غده تیروئید در دوره‌های مختلف زندگی انسان امکان دارد برای فرد ظاهر شود.
این فوق تخصص غدد کودکان در چهارمحال و بختیاری افزود: این احتمال وجود دارد که کودک از زمانی که متولد می‌شود به بیماری‌های غده تیروئید مبتلا باشد، همچنین در بزرگسالی نیز امکان ظهور این بیماری‌ها وجود دارد، موضوعی که در خصوص کودکان اهمیت بیشتری دارد، وجود بیماری کم‌کاری تیروئید از زمان تولد است که این بیماری با نام "کم‌کاری مادرزادی تیروئید" شناخته می‌شود، اما باید دقت داشت کلمه مادرزادی به این معنا نیست که بیماری از مادر به کودک منتقل شده باشد، بلکه کودک از زمان تولد با این مشکل درگیر است.
وی ادامه داد: متاسفانه ظهور بیماری کم‌کاری مادرزادی تیروئید در کودکان دارای عوارض بسیار شدیدی است و اگر تشخیص این بیماری با سرعت انجام نشود بر رشد کودک، قد و وزن او تاثیر منفی خواهد داشت، همچنین بر تکامل و هوش کودک اثرگذار است و متاسفانه در صورتیکه درمان به موقع انجام نشود احتمال دارد منجر به ایجاد عقب افتادگی ذهنی در کودک شود، با توجه به این موضوع که احتمال دارد علائم این بیماری در کودکان بسیار دیر نمود پیدا کند و یا در برخی مواقع نیز علائم ظاهر نشوند بنابراین استفاده از سیستم غربالگری اهمیت بالایی پیدا می‌کند که برای این منظور پس از گذشت سه تا پنج روز از زمان تولد کودک از پاشنه پا مقدار محدودی خون گرفته می‌شود و آزمایش مربوط به غده تیروئید انجام می‌شود.
سامعی با اشاره به مزایای انجام آزمایش مربوط به غده تیروئید در ابتدای تولد نوزاد، گفت: در صورتیکه کودک به بیماری کم‌کاری مادرزادی تیروئید مبتلا باشد، پیش از اینکه دچار عارضه و مشکلات ناشی از بیماری شود درمان برای کنترل بیماری آغاز خواهد شد، متاسفانه برخی والدین به دلیل موضوع خون‌گیری از نوزاد انجام این آزمایش را به تعویق می‌اندازند، اما باید توجه داشت درصورت وجود بیماری در کودک و تشخیص دیرهنگام آن عوارض و مشکلات بسیاری برای کودک ایجاد می‌شود.
این متخصص اطفال در چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: در صورتیکه پس از انجام آزمایش بیماری کم‌کاری تیروئید در کودک تشخیص داده شود، درمان آغاز و حداقل تا سه سال این درمان ادامه دارد، زیرا در سه سال اولیه زندگی، رشد مغز از اهمیت بالایی برخوردار است که احتمال دارد کم‌کاری تیروئید در برخی کودکان گذرا باشد، یعنی پس از گذشت سه سال امکان قطع درمان وجود خواهد داشت، اما در برخی افراد نیز احتمال دارد بیماری دائمی باشد که در این صورت ادامه درمان ضرورت دارد.
وی در خصوص علائم مربوط به بیماری تیروئید در بزرگسالان، یادآور شد: بروز بی‌حالی و بی‌حوصلگی در بزرگسالان، کودکان و در سنین نوجوانی ممکن است علائم ظهور بیماری در غده تیروئید فرد باشد، همچنین کم‌کاری غده تیروئید در افراد بزرگسال دارای علائمی مانند یبوست، خشکی پوست، بی‌حالی و اضافه وزن است، علائم مربوط به پرکاری غده تیروئید نیز شامل تپش قلب است، یعنی در حالتی که فرد هیچگونه فعالیت خاصی ندارد دچار تپش قلب می‌شود، همچنین بروز حالت گرگرفتگی و احساس گرمای شدید، تعریق و کاهش وزن بدون علت از دیگر علائم پرکاری غده تیروئید است.
سامعی تاکید کرد: بروز بیماری کم‌کاری و پرکاری در غده تیروئید ممکن است به دلیل بروز مشکل خود ایمنی باشد، یعنی سلول‌های ایمنی بدن به اشتباه به غده تیروئید حمله می‌کنند و منجر به ایجاد التهاب در این غده می‌شوند که در این صورت معمولا نیاز به یک درمان طولانی مدت است و در صورتیکه برای درمان این نوع بیماری‌ها اقدام نشود عوارض بسیاری برای فرد بیمار ایجاد می‌شود، بنابراین اشخاص باید با مشاهده هر یک از علائم یاد شده به پزشک مراجعه کنند و آزمایشات مربوط به غده تیروئید را انجام دهند.
این فوق تخصص غدد کودکان در چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: نکته بسیار مهم در بیماری تیروئید پیگیری این بیماری توسط فرد بیمار است، یعنی باید حتما فرد بیمار در تاریخ تعیین شده توسط پزشک جهت ادامه درمان بیماری خود مراجعه کند، در صورتیکه بیماری‌های غده تیروئید در زنانی که در سن باروری قرار دارند کنترل نشود احتمال دارد در باروری تاثیرگذار باشد، اما با تنظیم این غده توسط پزشک باروری فرد به حالت طبیعی بازمی‌گردد، بنابراین اثرات غده تیروئید و بیماری‌های مربوط به آن در بدن بسیار مهم است و همین موضوع اهمیت پیگیری را برای افراد افزایش می‌دهد.
وی بیان کرد: ریزش مو ممکن است به دلایل بسیاری در افراد بروز پیدا کند، اما ریزش مو نیز ممکن است یکی از علائم بروز بیماری در غده تیروئید فرد باشد، البته در صورتیکه ریزش مو در کنار سایر عوامل ظاهر شود نیاز به پیگیری دارد.
سامعی افزود: بیماری‌های مربوط به غده تیروئید بسیار مهم هستند، در صورتیکه تشخیص و درمان به موقع انجام نشود، ممکن است عوارض شدیدی برای فرد به‌همراه داشته باشد، اما در مواردی مانند کم‌کاری تیروئید کودکان درمان بسیار راحتی دارد و با تجویز نوعی قرص که برای نوزادان پس از حل شدن در شیر مادر مصرف می‌شود، قابل درمان بوده، همچنین مقادیر دارو تجویز شده برای کودکان میزان بسیار کمی است، اما می‌تواند از بروز عوارض شدید بیماری جلوگیری کند.
این فوق تخصص غدد کودکان در چهارمحال و بختیاری ادامه داد: زنان باردار مبتلا به پرکاری تیروئید باید تحت نظر پزشک داروهای خود را تغییر دهند، زیرا برخی از داروهای تجویز شده برای پرکاری غده تیروئید بر جنین اثرگذار است، بنابراین در زمان بارداری لازم است فرد تحت نظر پزشک زنان و پزشک غدد دارو مناسب مصرف کنند.
وی عنوان کرد: در مواردی که مصرف دارو برای درمان بیماری‌های مربوط به غده تیروئید اثرگذار نباشد از مواردی مانند ید رادیواکتیو استفاده می‌شود و یا با استفاده از جراحی قسمتی از غده تیروئید و یا کل آن خارج می‌شود که این درمان‌ها برای زمان وخامت بیماری است، اما درمان‌های عموم و مخصوصا درمان‌های کم‌کاری تیروئید بسیار آسان، اما در عین حال کارآمد است.
سامعی در پایان خاطرنشان کرد: تشخیص و درمان به‌موقع بیماری‌های غده تیروئید مخصوصا در کودکان بسیار اهمیت دارد، بنابراین افراد در زمان مناسب برای انجام غربالگری کودک و در صورت تشخیص بیماری جهت پیگیری درمان و مصرف دارو به پزشک مراجعه کنند، همچنین والدین از مصرف قرص برای نوزادان واهمه نداشته باشند، زیرا این قرص در واقع هورمونی است که باید توسط غده تیروئید ساخته شود، اما چون به دلیل بروز بیماری ساخت این هورمون دچار مشکل شده است با استفاده از قرص نیاز بدن به هورمون تامین می‌شود.