رضا خلیلی ورزنه فعال محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: تالاب گاوخونی قدمت و تاریخچه گسترده‌ای دارد رودخانه زاینده‌رود مادر تمدن‌های این منطقه محسوب می‌شود، تحقیقاتی در زمینه پیدایش تالاب انجام شد، در دوره هخامنشی دو شهر گاوت و شهر گاوین وجود داشته است که گاوت، گاوخونی بوده و شهر گاوین اصفهان بوده است.
وی افزود: گاوخونی این ویژگی را داشته است که سیلاب‌ها را مهار کند اما متأسفانه اوضاع خوبی ندارد و خوشبختانه توانسته تاکنون دوام بیاورد، ریزگردهای سمی و نیترات کشاورزی و ندادن حقابه داده‌هایی است که انسان‌ها به تالاب گاوخونی بخشیده‌اند که البته اثرات منفی آن هم به مردم باز می‌گردد، گونه‌های فلامینگو، غاز و اردک در تالاب وجود داشته است، اما از حیات گذشته خبری نیست و این زیستگاه طبیعی نابود شده است.
وجود ذرات سمی در ریزگردها
این فعال محیط زیست ادامه داد: مهاجرت پرندگان اتفاق نمی‌افتد و تالاب از مسیر جهانی مهاجرت حذف می‌شود، گاوخونی سال‌ها استراحتگاه بین راهی پرندگان بوده است و این پرندگان پس از استراحت به سمت تالاب‌های جنوب می‌رفتند اما در حال حاضر این استراحت گاه از بین رفته است و پرندگان به دلیل خستگی و استراحت نکردن نمی‌توانند مهاجرت را ادامه دهند و در طول مسیر از بین می‌روند.
وی تصریح کرد: متأسفانه در ریزگردهای گاوخونی در شهر اصفهان ذرات سمی دیده می‌شود که آلایندگی بسیار زیادی دارند و شرایط زندگی و سلامتی انسان‌ها را دشوار می‌کند در این شرایط اگر گاوخونی نابود شود، حوضه آبریز از دست رفته است بنابراین تالاب و رودخانه زاینده‌رود از یکدیگر جدا نیستند و حیاتشان بهم وابسته است اما خشکسالی‌های پی در پی هم در نابودی آنها نقش ویژه‌ای داشته است.
مهار سیلاب‌ها توسط گاوخونی
خلیلی ورزنه اظهار کرد: نابودی تالاب خطرات بیشماری به دنبال دارد، گاوخونی در سال‌های گذشته سیلاب را مهار می‌کرد و تغذیه آبخوان‌ها را بر عهده داشت اما در حال حاضر آبخوان‌ها آسیب دیده‌اند و زمین‌های کشاورزی که با گاوخونی ارتباط داشتند در حال خشک شدن هستند چون خاک زمین ریزدانه و رسی است و می‌تواند به کویر تبدیل شود،
وی تصریح کرد: سه چشمه بزرگ ریزگرد در مناطق آران وبیدگل، خور و بیابانک و گاوخونی وجود دارد، اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، ریزگردها می‌توانند تا شعاع ۷۰۰ کیلومتر اطراف چاله مرکزی بروند آبرسانی به گاوخونی کار مشکلی است مردم و مسئولین باید با کمک همدیگر در این راه قدم بردارند و تلاش کنند.
