گفته‌های محمود بصیری ، از ویژگی‌های هنری زنده‌یاد فتحعلی اویسی

 در هفته‌ای که گذشت، فتحعلی اویسی بازیگر پیش کسوت سینما و تلویزیون دار فانی را وداع گفت و این اتفاق تلخ، بسیاری از بازیگرانی را که با او تجربه همکاری داشتند و مخاطبانی را که با آثارش خاطرات خوبی داشتند، متاثر کرد. یکی از مشهورترین و محبوب‌ترین کار‌های زنده‌یاد فتحعلی اویسی، مجموعه «بدون شرح» بود که وی با کاراکتر «کاووسی»، حضوری به‌یادماندنی در این سریال داشت. به بهانه درگذشت این بازیگر با محمود بصیری که در «بدون شرح» با او همبازی بود، درباره فتحعلی اویسی و همکاری با او گفتگو کرده‌ایم. بصیری در این سریال در نقش «منوچهر» که آبدارچی تحریریه هفته‌نامه «شهر قشنگ» بود، بازی می‌کرد.
آشنایی با اویسی در اولین ساخته‌اش
وقتی نام فتحعلی اویسی به میان می‌آید، محمود بصیری از آشنایی و همکاری خود با این بازیگر، سال‌ها پیش از «بدون شرح» می‌گوید و توضیح می‌دهد: «سال ۵۳ سریالی کار کردیم به نام «قطار» به کارگردانی فتحعلی اویسی که اولین کار ایشان بود. من در این کار با آقای اویسی آشنا شدم، ایشان فرد بسیار شیرین و بازیگر بسیار خوبی بود و نقش‌های منفی را خیلی خوب بازی می‌کرد. ایشان پشت دوربین بسیار آدم جدی، قابل احترام، دوست‌داشتنی و خوبی بود.»
تاثیر فتحعلی اویسی بر بازیگر مقابل
در ادامه گفتگو به سریال خاطره‌انگیز «بدون شرح» می‌رسم و درباره علت محبوبیت شخصیت «کاووسی» می‌پرسم. محمود بصیری از جدیت ذاتی مرحوم اویسی یاد می‌کند و می‌گوید: «آن جدی بودن آقای اویسی خیلی شیرین بود و این جدیت را در تمام کارهایش استفاده کرد و خیلی خوب بود.»
بصیری در ادامه درباره کیفیت بازی او و تاثیرش بر بازیگر مقابل خود توضیح می‌دهد: «به عنوان مثال اگر من با آقای علی دایی فوتبال بازی کنم، فوتبال او افت می‌کند، چون فوتبالیست نیستم، اما وقتی با مارادونا بازی می‌کند آقای دایی هم بالا می‌رود. وقتی بازیگر خوب، مقابل خود یک همبازی خوب داشته باشد، مسلم است که یکدیگر را بالا می‌آورند. این‌ها چیز‌های مهمی است که امروزه در حرفه‌مان نمی‌بینیم. هرکسی آمده و بازیگر شده و این وضعیت هنر امروز ماست که باید برایش تاسف خورد.»
بصیری درباره سریال «بدون شرح» می‌گوید: «در این سریال بسیاری از چیز‌ها را به صورت فی‌البداهه می‌‎گفتیم، گروه هم گروه بسیار خوب و جوانی بودند و همه برای تولید این کار دست به دست هم دادیم. وقتی سر این کار بودیم، هر روز آقای اویسی را می‌دیدیم، اما بعد این کار تمام شد و وضعیت تلویزیون هم فرق کرد. هرچه زمان می‌گذرد تلویزیون ما نسبت به گذشته افت می‌کند.»
یادش تا همیشه زنده است
درباره ارتباط او با مرحوم اویسی در سال‌های گذشته می‌پرسم که پاسخ می‌دهد: «متاسفانه ۱۵، ۱۶ سال بود ایشان را ندیده بودم. روزی آقایی به من گفت آقای اویسی می‌آید به ما سر می‌زند، اما سرحال نیست، گفتم اگر ایشان را می‌بینید و سلام علیک دارید، شماره من را به او بدهید یا شماره‌اش را بگیرید. خیلی انتظار کشیدم که شماره را می‌آورد، اما دیگر آن آقا را ندیدم.
چون من اصلا اهل تلفن همراه، اینترنت و اینستاگرام نیستم، یک مرتبه متوجه شدم که آقای اویسی را به خاک سپردند، خدا رحمتش کند بسیار بابت این اتفاق متاسف شدم.» بصیری در ادامه می‌گوید: «ولی او همیشه برای همه ما و همه مردمی که او را می‌شناختند و کارهایش را می‌دیدند، زنده است. این‌ها چیز‌هایی نیست که فراموش شود، بازیگران جدید و جوان‌ها می‌آیند و از این بازیگران یاد می‌کنند و آن‌ها را مثال می‌زنند.»
تغییر وضعیت تلویزیون
به توانایی زنده‌یاد فتحعلی اویسی در بازیگری اشاره می‌کنم و نظر محمود بصیری را درباره این که چرا از استعداد و توانایی او به قدر کافی استفاده نشد، می‌پرسم که از وضعیت تلویزیون و تغییر اوضاع نسبت به گذشته انتقاد می‌کند و توضیح می‌دهد: «امروز این طور نیست که مدیران تلویزیون جست و جو کنند ببینند فلانی کیست و چه می‌کند. می‌نشینند کسی را صدا می‌کنند بیا بازی کن، او هم می‌رود بازی می‌کند. در گذشته مدیران می‌رفتند بین مردم و در پایگاه‌هایی که کار‌های هنری انجام می‌دادند، افراد مختلف، بازیگران و کارگردان‌ها را می‌دیدند و از آن‌ها دعوت به کار می‌کردند. الان این طور نیست و این چیز‌ها از بین رفته است.»
پیشنهاد نقش‌های تکراری
در ادامه توضیحات بصیری می‌پرسم آیا کیفیت ضعیف آثار و نقش‌ها باعث شد فتحعلی اویسی و امثال او به اندازه شایستگی‌شان دیده نشوند که پاسخ می‌دهد: «وقتی در «آرایشگاه زیبا» بازی کردم، پس از آن ۲۰ کارگردان از من خواستند مشابه آن نقش را بازی کنم و آن لهجه را داشته باشم، گفتم ببخشید من همان یکی را بازی کردم.
بعد از ۲۰ سال خانم برومند «کتاب‌فروشی هدهد» را به من پیشنهاد داد. من کاری را که مانند کار قبلی‌ام باشد، هیچ‌وقت انجام نمی‌دهم. کار باید با کار قبلی فرق داشته باشد و کار خود من باید با کاری که دیروز انجام دادم متفاوت باشد، اما خب کسانی هم هستند که کارشان از ابتدا تا انتها فرقی نمی‌کند و همان هستند که اول بودند.»
حضور کم رنگ بازیگران پیشکسوت
محمود بصیری در پاسخ به سوالی درباره کم کار شدن فتحعلی اویسی و تعدادی از بازیگران پیش کسوت می‌گوید: بعضی بازیگران وقتی مشغول کار هستند، همزمان با آن کار دیگری را که پیشنهاد می‌شود، می‌پذیرند و یک کار دیگر را هم انجام می‌دهند. وقتی کار به این جا می‌رسد، آن هنرپیشه می‌آید و بعد از مدتی هم می‌رود، اما بازیگر باید فکرکند کاری که بازی می‌کنم چیست و چه خاصیتی دارد.
متاسفانه الان این طور نیست، امروزه می‌گویند این کار را بازی کنم تمام شود برود، یک نفر دیگر هم پیشنهاد کار می‌دهد و من را صدا می‌کند، می‌دوم و آن کار را هم انجام می‌دهم. ما هیچ‌وقت در این کار‌ها بازی نمی‌کنیم. قبلا این طور نبود که بگوییم ما فقط بازیگریم. هرکاری از دست‌مان برمی‌آمد، انجام می‌دادیم تا آن کار زودتر راه بیفتد، الان متاسفانه همه چیز پول است.