به طور کلی درخت کنار از دسته درختانی است که میوه های باارزشی تولید می کند و دارای ارقام متنوعی هم خواهد بود. درخت زیبای کنار امروزه با روش های مختلفی کاشت و تکثیر می شود و به خاطر اصول راحتی که دارد مورد توجه بسیاری از علاقه مندان به گل و گیاه قرار گرفته است.
آشنایی با اصول کاشت درخت کنار
بهتر است بدانید که درخت کنار در واقع در زبان عربی و گاهی فارسی با نام سدر نامیده می شود و در کشور ما نیز برگ های کوبیده آن را به عنوان سدر می خوانند. البته که سدر خود درختی متفاوت و بومی مناطق مدیترانه ای است و شباهت بسیار زیادی هم با کاج دارد. برگ های این درخت معمولا قلبی شکل و کشیده همراه به سه رگبرگ برجسته هستند که گوشوارک آن به خار تبدیل شده است.
درخت کنار را می توان از خانواده راماناسه ها دانست که گونه های متعددی دارد و دو گونه مهم آن کنار هندی و کنار چینی خواهند بود. ارقام چینی این گیاه معمولا دارای رشد عمودی هستند و ارتفاع شان به ۸ الی ۹ متر می رسد. میوه آن نیز عمدتا به رنگ قرمز تیره یا قهوه ای سفت گوشت دار، کروی و به بزرگی تقریبا یک گیلاس با هسته چوبی یا استخوانی خواهند بود.
توجه داشته باشید که گونه های مختلف گیاهان معمولا در نواحی گرمسیری و همچنین نواحی مدیترانه ای رشد می کنند که درختان کنار نیز یکی از این گونه ها خواهد بود که معمولا در نواحی مختلف جنوب کشور پرورش داده می شود و ارقام مختلفی را شامل خواهد شد. این درخت به صورت وحشی و نیمه وحشی و همچنین زراعی در بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک کشور ما مشاهده می شود.
درختان کنار در برابر شوری و بالا بودن سطح آب زیرزمینی مقاومت خوبی از خود نشان می دهند، در شرایطی که کاشت درخت انبه و مرکبات قادر به انجام نخواهد بود، درختان کنار می توانند به خوبی رشد کنند.
روش های کاشت و تکثیر
به صراحت می توان گفت که کاشت و تکثیر درخت کنار معمولا از طریق دو روش کاشت بذر و پیوند زنی صورت می گیرد. به همین خاطر در ادامه مراحل آن ها را به صورت کامل شرح داده ایم.
کاشت بذر:
توصیه می شود بذر کنار را از گونه های مرغوب آن تهیه کنید که عمدتا بذر مناسب بایستی از نظر کیفیت مطلوب، از لحاظ اندازه قابل ملاحظه و کمی درشت و همچنین طعم و مزه خوبی داشته باشد. همچنین بذر مورد نیاز را باید از میوه های کاملا رسیده تهیه کنید زیرا تقریبا ۵۰ تا ۷۰ درصد میوه هایی که دچار ریزش می شوند بذر زنده و قابل کشت نخواهند بود.
بذر های تهیه شده را در محلول ۱۷ تا ۱۸ درصدی نمک قرار دهید و سپس بذرهایی را روی محلول شناور شدند را جدا کرده و دور بریزید. می توانید پوست سخت بذرها را با استفاده از وسایل گوناگون شکسته و یا در آن ترک ایجاد کنید که معمولا با انجام این کار در مدت یک هفته بذر های کشت شده سبز خواهند شد. دقت داشته باشید که در غیر اینصورت ممکن است ۳ تا ۴ هفته تا جوانه زنی بذور نیاز باشد.
بهتر است بدانید که هدف از کاشت بذرهای با کیفیت، به دست آمده پایه برای انجام عملیات پیوند است. می توانید بذور کنار را به صورت مستقیم درون زمین اصلی کشت نمایید تا از عمل جابه جایی نشاء ها خودداری شود و یا اینکه آن ها را در خزانه روی ردیف هایی با فواصل ۶۰ سانتی متری از یکدیگر و ۲۳ سانتی متر روی ردیف ها کشت نمایید.
بسیاری از پرورش دهندگان متبحر کاشت گیاه را در گلدان هایی با ابعاد ۲۳*۲۸ سانتی متر توصیه می کنند که پس از گذشت ۳ الی ۴ ماه قطر پایه ها به حدود ۱۲ میلی متر رسیده و برای انجام عمل پیوند کاملا آماده خواهند بود.
عمل پیوند:
دقت داشته باشید که در روند کاشتن بذر درخت کنار زمان انجام پیوند جوانه و یا شاخه بر اساس فصل و نوع واریته انتخاب شده کاملا متفاوت خواهد بود. معمولا بذوری که درون کیسه های لاستیکی کشت شده اند بایستی در اواخر تیر تا مرداد ماه جابه جا شوند و عملیات پیوند زنی شان در اواخر مرداد تا مهر ماه صورت گیرد.
نهال ها را بایستی به فاصله ۸*۸ متری کشت شوند و در واقع نهال هایی که زودتر مورد کشت قرار گیرند عملیات پیوند نیز سریع تر بر روی آن ها قابل انجام خواهد بود. چنانچه در زمان تعیین شده برای پیوند زدن، نهال ها به اندازه کافی رشد نکرده بودند بایستی عمل پیوند را به سال بعد موکول نمایید.
در این صورت لازم است گیاهتان را چندین سانتی متر بالاتر از سطح زمین در اسفند ماه سال سوم قطع نمایید. با انجام این کار شاخه های جدیدی از گیاهتان ایجاد خواهد شد که می توانید در اواخر خرداد تا تیر ماه بر روی بهترین و خوبترین آن ها عملیات پیوند را انجام دهید و با تولید میوه از خواص کنار به بهترین شکل ممکن استفاده نمایید.
شرایط مورد نیاز برای نگهداری درخت کنار
همانطور که می دانید تمامی درختان برای اینکه بتوانند روند رشد خود را به خوبی طی کنند نیاز به شرایطی دارند که شما بایستی آن را فراهم نمایید. به همین منظور در ادامه سعی داریم برخی از شرایط مورد نیاز جهت کاشت درخت کنار را شرح دهیم.
آبیاری:
با وجود اینکه درختان کنار مقاومت خوبی در برابر خشکی دارند اما آب از عوامل مهم و تعیین کننده در میزان باردهی و کیفیت محصول در مناطق خشکسالی خواهد بود. از آنجایی که با شروع فصل بارندگی درخت کنار نیز روند رویشی خود را آغاز می کند بیشترین نیاز آبی خود را در مرحله میوه دهی خواهد داشت. معمولا توصیه می شود روند آبیاری را در مرحله شکوفه دهی گیاهتان متوقف کنید زیرا با انجام آبیاری گل ها به سرعت ریزش می کنند.
نور و دما:
از آنجایی که درختان کنار گونه هایی گرما دوست هستند بهتر است آن ها را در محیطی گرم قرار دهید. دقت داشته باشید که درجه حرارت های زیر صفر و سرمای بیش از حد باعث آسیب دیدن شاخه های جوان و میوه های در حال توسعه گیاهتان می شوند و همچنین کاهش قابل توجه محصولات و میزان رشد آن ها را در پی خواهد شد.
در مورد بازه دمایی ایده آل برای گیاه کنار می توان گفت که دمای بین ۲۵ تا ۳۵ درجه سانتی گراد مناسب خواهد بود و چنانچه گیاه در دمایی بالاتر از آن قرار گیرد با عدم تشکیل میوه های کنار مواجه خواهید شد.
خاک:
بهتر است بدانید که درخت کنار به خاطر سیستم ریشه قوی و گسترده ای که دارد می تواند به راحتی در انواع خاک های ضعیف و غیر حاصلخیز که برای سایر گیاهان به هیچ وجه مناسب نیست به خوبی رشد کند. با این حال استفاده از خاک های خنثی یا کمی قلیایی برای رشد بهتر کنار توصیه می شود.
