کپسول سفالکسین چیست؟ نحوه و موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی

سفالکسین چیست؟

سفالکسین(Cephalexin) داروی آنتی بیوتیک است که برای درمان عفونت‌های باکتریایی مانند عفونت‌های مجاری ادراری، عفونت‌های پوستی و بافت‌های نرم، عفونت‌های مربوط به قفسه سینه، عفونت حلق، گوش، دندان، عفونت استخوان و مفاصل و پنومونی باکتریایی تجویز می‌شود.

عملکرد داروی سفالکسین این گونه است که رشد باکتری ها را متوقف می‌کند. این آنتی‌بیوتیک فقط در درمان عفونت‌های باکتریایی موثر است و بر روی عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا تاثیری ندارد.

داروی سفالکسین با نام تجاری کفلکس در ایران موجود است.

سفالکسین با نسخه پزشک با دوز و اشکال مختلف کپسول و سوسپانسیون خوراکی تجویز می‌شود.

کپسول سفالکسین با دوزهای 250 و 500 میلی گرم بیشترین مصرف را در بزرگسالان دارد.

سوسپانسیون خوراکی سفالکسین یا همان شربت سفالکسین با دوزهای 250 و 125 میلی گرم  معمولا برای کودکان در درمان عفونت های باکتریایی گوش گلو تجویز می‌شود. 

هشدار مصرف سفالکسین

• حساسیت: اگر به سفالکسین حساسیت دارید یا در صورت سابقه هرگونه حساسیت دارویی به خصوص به پنی سیلین به پزشک خود اطلاع دهید.
• بارداری: مصرف سفالکسین در دوران بارداری در گروه B قرار دارد، یعنی بهتر است مصرف سفالکسین در بارداری با نظر پزشک انجام شود. 
• شیردهی: داروی سفالکسین در شیردهی به شیر مادر منتقل می شود. پس بهتر است قبل از مصرف آن در شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
• کودکان: تاثیر مصرف سفالکسین در کودکان زیر یک سال با عفونت های دستگاه تنفسی، گوش میانی، پوست، استخوان و مجاری ادراری مطالعه نشده است.
• سالمندان: مصرف سفالکسین در سالمندان، ممکن است با دفع دیرتر از معمول آن از بدن همراه شده و خطر عوارض جانبی را برای آنان افزایش دهد.
• تداخل با داروهای دیگر: سفالکسین می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجادکند لازم است قبل از شروع مصرف داروهای مصرفی خود را به اطلاع پزشک برسانید.
• بیماری کلیوی: کاهش مقدار مصرف سفالکسین در بیمارن کلیوی ضروری است، در صورت داشتن سابقه مشکلات کلیوی پزشک خودرا مطلع مطلع کنید.
• جراحی: قبل ازهرگونه جراحی یا شروع درمان دارویی برای بیماری دیگر، پزشک خود را از مصرف سفالکسین آگاه کنید.
• واکسیناسیون: سفالکسین ممکن است باعث شود که واکسن های باکتریایی زنده به خوبی کار نکنند. هنگام استفاده از سفالکسین واکسیناسیون را زیر نظر پزشک انجام دهید.
• آزمایش: مصرف داروی سفالکسین ممکن است باعث تغییر نتایج برخی از آزمایشات شود.
• پیشگیری از بارداری: در صورت مصرف سفالکسین با قرص‌های ضد بارداری، ممکن است لازم باشد از روشهای دیگر پیشگیری از بارداری (مانند کاندوم) استفاده نمایید.
• آزمایش قند خون: سفالکسین ممکن است موجب ایجاد پاسخ مثبت کاذب در آزمون کومبس یا قند ادرار شود.
• داروی سفالکسین ممکن است سبب بروز کولیت پسودوممبران شود.
• استفاده طولانی مدت این دارو ممکن است موجب بروز عفونت‌های باکتریایی یا قارچی شود.
• در صورت بروز اسهال شدید، بدون تجویز پزشک از مصرف هرگونه داروهای ضد اسهال خودداری کرده، به پزشک خود اطلاع داده و مشورت کنید.

 کاربردهای سفالکسین

• سفالکسین برای درمان عفونت  ناشی از باکتری ها از جمله عفونت های تنفسی فوقانی، عفونت گوش، استخوان و مفاصل ، پنومونی باکتریایی استفاده می شود.
• سفالکسین در درمان عفونت های پوستی و بافت های نرم، التهاب عفونی لوزه ها و عفونت های مجاری ادرار نیز تجویز می شود. 

بیماری‌های قابل‌ درمان با سفالکسین عبارت‌اند از:

12 نکته درباره نحوه استفاده از سفالکسین

1. بروشور دارویی سفالکسین، قبل از شروع درمان را با دقت مطالعه کنید تا اطلاعات کاملی راجع به دارو به‌ دست آورید و از عوارض جانبی این دارو آگاه شوید.
2. دوز، مقدار و فرم داروی سفالکسین، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده کنید.
3. داروی سفالکسین را دقیقا مطابق دستور پزشک مصرف کنید و دوره درمان را حتی اگر احساس بهبودی می کنید و علائمتان برطرف شده است کامل کنید.
4. کپسول سفالکسین را با یک لیوان کامل آب مصرف کنید.
5. معمولا داروی سفالکسین به صورت 4 کپسول در روز (هر 6 ساعت 1 عدد) تجویز می شود. مقدار مصرف مناسب عفونت شما توسط پزشکتان مشخص خواهد شد.
6. در صورتی که فرم سوسپانسیون سفالکسین یا شربت برای شما تجویز شده است، دارو را طبق دستورالعمل، با آب جوشیده سرد شده تهیه کنید و آن را قبل از مصرف به خوبی تکان دهید. 
7. در صورتی که سوسپانسیون خوراکی سفالکسین برای کودک تجویز شده، مقدار مصرف با توجه به سن و وزن توسط پزشک محاسبه شده، طبق همان دستور آن را مصرف کنید.
8. معمولا دوره درمان با سفالکسین 5 تا 7 روزه است اما ممکن است پزشک دوره ای کوتاهتر یا بلندتر از این میزان برای عفونت شما تجویز کند.
9. در صورتی که سفالکسین جهت پیشگیری از عفونت مجاری ادراری یا جلوگیری از عود مجدد آن تجویز شده، یک نوبت در روز باید آن را مصرف کرد. عصرها زمان بهتری برای آن است.
10. داروی سفالکسین با غذا تداخل خاصی ندارد و می توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد. با این حال اگر کمی قبل از غذا مصرف شود، سریع تر اثر می کند.
11. شربت سفالکسین پس از تهیه در صورت نگهداری در یخچال تا 14 روز پایدار خواهد بود.
12. در صورت عدم پیشرفت درمان یا بدتر شدن علائم پس از چند روز مصرف داروی سفالکسین، به پزشک مراجعه کنید.

 اشکال دارویی سفالکسین 

کپسول سفالکسین

کپسول سفالکسین یا کپسول کفالکس با دوزهای 250 و 500 میلی گرم معمولا برای بزرگسالان تجویز می شود اما نحوه مصرف کپسول سفالکسین به این صورت است: 

• بزرگسالان: ۲۵۰میلی گرم تا ۱گرم هر ۶ تا ۱۲ساعت.
• کودکان با وزن ۴۰کیلوگرم و بیشتر: ۲۵۰میلی گرم تا ۱گرم هر ۶ تا ۱۲ساعت.

سوسپانسیون سفالکسین

سوسپانسیون سفالکسین یا سوسپانسیون کفالکس که با شربت سفالکسین شناخته می شود با دوزهای 1250 و 250 میلی گرم برای کودکان تجویز می شود.دوز مصرفی شربت: 

• کودکان با سن یک سال و بیشتر تا وزن ۴۰کیلوگرم:در عفونت های خفیف تا متوسط ۱۲٫۵ تا ۲۵ میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن هر ۱۲ ساعت یا ۶٫۵ تا ۱۲٫۵ میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن هر ۶ ساعت.در عفونت های شدید ۲۵ تا ۵۰ میلی گرم  به ازای هر کیلو گرم وزن بدن هر ۱۲ ساعت یا۱۲٫۵ تا ۲۵ میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن هر ۶ ساعت.
• نوزادان و کودکان یک ماهه تا یک ساله:۶٫۲۵ تا ۱۲٫۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن هر ۶ساعت .

طریقه مصرف شربت سفالکسین

• ابتدا شیشه را تکان دهید تا پودر از دیواره شیشه جدا شود و سپس آب جوشیده سرد شده را در دو مرحله تا خط نشانه به شیشه محتوی پودر اضافه نموده و شیشه را بخوبی تکان دهید.
• قبل از مصرف شیشه را بخوبی تکان دهید.
• باقیمانده سوسپانسیون را پس از تکمیل دوره درمان، دور بریزید.
• به منظور مصرف دارو از پیمانه درجه بندی شده داخل جعبه استفاده نمایید و قبل و بعد از هر بار مصرف پیمانه را بشویید.
• مصرف سفالکسین با معده خالی ممکن است سبب بهم خوردگی معده شود در این موارد دارو را با غذا مصرف کنید.

 دستور مصرف سفالکسین 

دستور مصرف سفالکسین و مقدار مصرف دارو را پزشک تعیین می کند با این وجود مقدار مصرف معمول دارو به شرح زیر می باشد:

• بزرگسالان: مقدار مصرف سفالکسین در بزرگسالان  به مقدار 250میلیگرم هر 6 ساعت یا 500 میلیگرم هر12 ـ 8 ساعت مصرف میشود که دردرمان عفونتهای شدید این مقدار تا 1/5 ـ 1گرم هر 8 ـ 6 ساعت قابل افزایش خواهدبود.
• کودکان: مقدار مصرف سفالکسین درکودکان با سن کمتر از یکسال 125میلیگرم هر 12 ساعت، در کودکان 5 ـ 1سال، 125 میلی گرم هر 8 ساعت و درکودکان 12 ـ 6 سال، 250 میلی گرم هر 12ساعت میباشد.

جدول نحوه مصرف سفالکسین بر اساس نوع بیماری

 عوارض سفالکسین

عوارض سفالکسین، اجتناب ناپذیر است و لازم است بدانید اکثر افرادی که این دارو را مصرف می کنند عوارض جدی آن را تجربه نکرده اند. در صورت مشاهده هرگونه عوارض های زیر پزشک خود مشورت نمایید: 

• سردرد
• تشنج
• تب
• تهوع
• گیجی
• توهم
• درد شکمی
• سوء هاضمه
• درد مفاصل
• سرگیجه
• احساس خستگی
• سرفه همراه با گلودرد
• اسهال خونی یا آبکی
• خارش یا ترشح غیرمعمول واژن
• خشکی دهان
• بروز لکه‌های قرمز پوستی
• کبودی آسان یا خونریزی غیرمعمول

در صورت بروز علائم حساسیت به سفالکسین مانند تنگی نفس، کهیر، تورم صورت، لب، زبان، گلو، فوراً به اورژانس مراجعه نمایید.با توجه به این‌که لیست عوارض سفالکسین کامل نیست ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.

 منع مصرف سفالکسین

• داروی سفالکسین در صورت بیماری پورفیری، نباید مصرف شود.

اگر به سفالکسین یا سایر آنتی بیوتیک های سفالوسپورین از قبیل موارد زیر حساسیت دارید، از این دارو استفاده نکنید.

• سفاکلور (رانیکلور)
• سفادروکسیل (دوریکف)
• سفازولین (آنسف)
• سفدینیر (اومنیسف)
• سفدیتورن (اسپکتراسف)
• سفپودوکسیم (وانتین)
• سفپروزیل (سفزیل)
• سفتیبوتن (سداکس)
• سفوروکسیم (سفتین)
• سفرادین (ولوسف)
• و غیره

قبل از تجویز سفالکسین اگر شرایط یا بیماری‌های زیر را دارید، پزشک را از آن مطلع کنید:

• حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
• بارداری یا اقدام به بارداری
• شیردهی
• مشکلات کلیوی
• مشکلات کبدی
• مشکلات گوارشی مانند کولیت
• دیابت
• سوء تغذیه
• پورفیری

تداخل دارویی سفالکسین

این جدول شامل همه تداخل های دارویی سفالکسین نیست و اگر دارویی مصرف می کنید حتما با پزشک مشورت کنید.

همچنین مصرف سفالکسین ممکن است باعث تغییر نتایج برخی از آزمایشات (مانند آزمایش بیماران دیابتی) شود.

 مصرف بیش از حد سفالکسین

اگر با مصرف بیش از حد داروی سفالکسین دچار عوارض جدی ای نظیر مشکل تنفسی یا بیهوشی شدید با اورژانس 115 تماس بگیرید.

 فراموش کردن مصرف یک نوبت سفالکسین

اگر یکی از نوبت‌های مصرف دارو سفالکسین را فراموش کرده‌اید، در اولین فرصت آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی به‌یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید، نیازی به مصرف دو برابر داروی سفالکسین نیست و کافی‌ست فقط دوز مقرر را مصرف کنید.

شرایط نگهداری از دارو سفالکسین

• داروی سفالکسین را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
• کپسول سفالکسین در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
• سوسپانسیون آماده شده ی سفالکسین را حداکثر 10 تا 14روز در یخچال نگهداری نمایید.
• از یخ‌زدگی شربت سفالکسین جلوگیری کنید و از آن در حمام نگه‌داری نکنید.
• توجه داشته باشید داروی منقضی‌شده سفالکسین را مصرف نکنید.

 اطلاعات تخصصی درباره سفالکسین

مکانیسم اثر

سفالکسین به گروهی از داروها به نام آنتی بیوتیک های سفالوسپورینی تعلق دارد. این دارو به وسیله ازبین بردن باکتری عمل میکند .

فارماکودینامیک

اتصال به یکی یا تعداد بیشتری ازپروتئین های متصل به پنی سیلین که به نوبه ی خود موجب مهار ساخت دیواره ی باکتری میشود.

فارماکوکینتیک

جذب :فراهمی زیستی 90% : درنوجوانان جذب با تاخیر صورت میگیرد.
 زمان حداکثرغلظت پلاسمایی : 1 ساعت
 حداکثرغلظت پلاسمایی : 10-18میکروگرم درهر میلی لیتر( 500 میلی گرم دوز)
توزیع : سفالکسین به طور وسیع در بیشتربافت ها و مایعات بدن منتشر میشود و به میزان ناچیزی درمایع مغزی-نخاعی نفوذ میکند.
اتصال به پروتئین : 6-15 درصد
متابولیسم : به میزان کمی درکبد متابولیزه میشود.
حذف : نیمه عمر : 0.5 تا 1.2 ساعت
دفع : ادراری ( 80-100درصدبه صورت داروی بدون تغییر)

 

اسامی تجاری سفالکسین موجود در ایران

دارو های هم گروه سفالکسین

سخن آخر 

سفالکسین داروی آنتی بیوتیک است که برای درمان عفونت‌های باکتریایی مثل درمان عفونت های مجاری ادراری ،عفونت های پوستی، عفونت های مربوط به قفسه سینه، عفونت حلق، گوش و دندان تجویز می شود و با عوارضی چون اسهال، گیجی، سرگیجه، خستگی، توهم، سردرد همراه است. همچنین این دارو با سایر آنتی بیوتیک ها، داروهای پیشگیری از بارداری و داروهای دیابت و کاهنده قندخون تداخل دارویی دارد. ما در مطلبی شما را با قرص گلی بنکلامید چیست؟ موارد مصرف و عوارض و  قرص سیپروفلوکساسین چیست؟ موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی آشنا می کنیم.  اگر درباره سفالکسین، نحوه مصرف، عوارض و تداخل دارویی آن سوالی دارید در قسمت نظرات سؤال خود را مطرح کنید و یا تجربه خود را از مصرف این دارو با سایرین به اشتراک بگذارید.