کرونا و قارچ سیاه؛ماسک های اکسیژن عاملی برای ابتلا به قارچ سیاه

محمد پیری در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: قارچ سیاه با نام علمی موکورمایکوزیس، بیماری است که به دلیل ابتلا به نوعی قارچ از خانواده زایگومیست ها که در طبیعت و خاک هستند، ایجاد می شود.
وی با بیان اینکه این قارچ ها حتی در بدن انسان های سالم هم می توانند ساکن شوند، اما قابلیت بیماری زایی را از دست می دهند افزود: سیستم ایمنی فرد سالم به حدی قوی است که این قارچ ها در بدن بیماری زایی ایجاد نمی کنند.
این پزشک بیان کرد: در شرایط بیماری مثل نقص سیستم ایمنی که در بیماری کرونا مشاهده می شود، در شرایطی که قندخون به مقدار بسیار زیادی افزایش پیدا کرده و کارکرد ایمنی بدن را پایین آورده و نیز در افرادی که دچار سرطان بوده و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن دریافت می کنند، این قارچ می تواند خود را نشان دهد.
دکتر پیری ادامه داد: عمده عللی که بیماران درگیر فرم های شدید قارچ سیاه یا همان موکورمایکوزیس می شوند، از راه سینوس ها و راه تنفسی است، بنابراین استنشاق هاگ های این قارچ از طریق سیستم تنفسی سبب می شود که فرد دچار این بیماری شود، به طور مثال گرد و خاک، کارهای دندانپزشکی و یا ماسکی که بیماران کرونایی برای دریافت اکسیژن در هنگام بستری شدن در بیمارستان استفاده می کنند هم می تواند از علل ابتلا به قارچ سیاه باشد.
وی با اشاره به اینکه قارچ سیاه انواع مختلفی دارد بیان کرد: یک نوع آن می تواند فقط بینی و سینوس ها را درگیر کند که فرم بسیار شدید آن است و در افراد دیابتی شایع بوده و حتی می تواند به مغز هم سرایت پیدا کند و سبب لخته ها و ترومبوزهای مغزی شود، البته ذکر این نکته لازم است که قارچ سیاه یک بیماری نادر است که بیشتر در مناطقی همچون هندوستان یافت می شود، اما با توجه به ماهیت خود و شیوع بیماری کرونا و استفاده از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن و استفاده بیش از حد از کورتون ها، این بیماری شایعتر شده است.
این پزشک عنوان کرد: نوع دیگر بیماری قارچ سیاه نوع ریوی آن است، که تقریبا در افراد با بیماری های زمینه ای همچون سرطان و در افراد پیوندی شایع تر است؛ قارچ سیاه می تواند سیستم گوارشی را هم درگیر کند که این نوع در کودکان شایعتر است؛ همچنین می تواند کودکان زیر یکماه که نارس هستند را هم درگیر کند.
به گفته وی، نوع دیگر قارچ سیاه نوع پوستی آن بوده که به سبب خراش های پوستی در سوختگی ها، در بریدگی ها و جراحی ها می تواند اتفاق بیفتد و این نوع بین افرادی که سیستم ایمنی سالمی دارند شایعتر بوده و نوع دیگر آن که بسیار خطرناک است، منتشر موکورمایکوزیز است که از طریق خون به تمام بخش های بدن و حتی مغز وارد شده و می تواند ارگان های دیگر مثل طحال، قلب و پوست را هم درگیر کند و پیش آگهی خوبی ندارد.
دکتر محمد پیری اظهار کرد: علت اینکه نام این بیماری را قارچ سیاه گذاشته اند این است که این قارچ در محیط های کشت آزمایشگاهی وقتی رشد می کند رنگ سیاه به خودش می گیرد و البته تنها یک علت ندارد بلکه گونه های زیادی از خانواده ریزوپوز و موکور می توانند این بیماری را ایجاد کنند، شاید بالای ۱۰ نوع وجود داشته باشند که علت قارچ سیاه باشند.
این پزشک عمومی گفت: علائم قارچ سیاه سینوسی و مغزی شامل سردردهای شدید، تورم یک طرفه صورت، احتقان بینی و سینوس، ترشحات چرکی از یک یا دو بینی، ضایعات لثه، تب و سوراخ شدگی تیغه میانی بینی از داخل و حتی می تواند ضایعات سیاه رنگی را در داخل دهان و بینی ایجاد کند که اکثرا با اندوسکوپ مشخص می شود.
وی با اشاره به اینکه علائم قارچ سیاه ریوی شامل تب، سرفه، درد قفسه سینه و تنگی نفس است، اعلام کرد: عوامل خطر این بیماری شامل دیابت به ویژه دیابت های غیرکنترل شده که قندهای بالای ۴۰۰ دارند، سرطان ها، پیوند ارگان های بدن و کمبود گلبول های سفید بدن، افرادی که داروهای تزریقی زیادی استفاده می کنند(معتادان تزریقی)، مصرف بیش از اندازه آهن در افرادی که دچار بیماری هموکروموتوز بوده، آسیب های پوستی و زخم، وزن پایین حین تولد می باشد.
دکتر پیری گفت: این بیماری مسری نیست چون در حالت عادی قارچ سیاه در هوا و محیط هم وجود دارد، اما مبتلا به بیماری نمی شویم؛ باوجود اینکه واکسنی برای این بیماری پیش بینی نشده، بهتر است که افرادی که نقص سیستم ایمنی بدن دارند یک سری رفتارها را رعایت کرده و در محیط هایی که گرد و غبار زیادی دارد و یا در روزهایی که گرد و خاک زیادی در محیط وجود دارد بیرون نروند و اگر مجبور به بیرون رفتن هستند از ماسک N۹۵ استفاده کنند، از عبور در مناطق سیل زده یا سیل خیز دوری شود واز فعالیت هایی که با خاک و گل و گیاه و باغچه در ارتباط است دوری کنند.
وی افزود: زمانی که علایم بیماری وجود داشته باشد، پزشک تشخیص بیماری را شروع می کند و اولین علایم، بالینی است؛ یعنی مریض با علائم ذکر شده مراجه کرده و سابقه نقص ایمن یا سابقه مصرف داروهای سرکوب کننده ایمنی را داشته و بعد از آن انجام تست های تشخیصی از جمله تست های خونی و التهاب و بررسی گلبول های سفید که خیلی نمی تواند در تایید تشخیص کمک کننده باشد ولی می تواند سرنخ را به دست پزشک بدهد، انجام می شود.
به گفته این پزشک، اصلی ترین تست در این بیماری، تست بیوپسی است یعنی یک نمونه از ناحیه مشکوک برداشته و برای پاتولوژی ارسال کرده و پاتولوژی هم حضور یا عدم حضور قارچ را در بافت به پزشک اطلاع می دهد.
وی افزود: هنگامی که بیمار تحت عمل جراحی قرار می گیرد، اندوسکوپی هم می تواند موارد قارچ سیاه را که همان نمای سیاه رنگ دارند و در داخل تیغه های بینی و سینوس ها بوده را نشان دهد.
پیری خاطرنشان کرد: در این صورت اگرعلل ایجاد کننده بیماری رفع شود، می تواند پیش آگهی خوبی داشته باشد هرچند که در حالت کلی پیش آگهی قارچ سیاه خیلی خوب نیست و اینکه هرچه زودتر به بیماری رسیدگی شود بهتر است.
به گفته وی، دارویی که برای درمان قارچ سیاه وجود دارد آمفوتریسینB است که این دارو بیمارستانی بوده و عوارض جدی زیادی از جمله آریتمی های قلبی، کاهش پتاسیم و منیزیم، درد و تب و لرز برای بیمار ایجاد کند.
این پزشک با بیان اینکه، بیمار مبتلا به قارچ سیاه باید از یک تا سه ماه داروی تزریقی را هر روز دریافت کرده و در کنار آن پیگیری های کوتاه مدت از قبیل اندوسکوپی، بررسی چشمی و سایر موارد را داشته باشد یاداور شد: بنابراین ابتلا به قارچ سیاه درمان طولانی مدت و سختی دارد و در بسیاری از موارد نیاز به عمل جراحی هم وجود دارد.