خاتون در بستر تاریخ معاصر ما و همزمان با حمله متفقین به ایران در شهریور 1320 روایت می‌شود. خانواده ملک، خانواده‌ای ارتشی است که در رشت زندگی می‌کنند. پدر خانواده مرحوم "ناصر ملک لاهیجی" در قید حیات نیست و حالا مرد خانواده کسی نیست جز شیرزاد ملک با بازی اشکان خطیبی. مرد ارتشی جوانی که وظیفه ملی و ارتشی خود را پاسداری از خاک وطن می‌داند و برای دفاع از آن احساس مسئولیت می‌کند. او پیگیر اتفاقاتی است که در سطح شهر به‌صورت غیر رسمی و شفاف از جانب نیروهای روس در حال رخ دادن است. بوی ناامنی و خیانت را احساس کرده و می‌خواهد با مطلع شدن از باقی جزئیات از همه چیز آگاه شود و وظیفه ارتشی خود را یعنی رو کردن دست نیروهای دشمن و وابستگان آنان را انجام دهد.
فضای مملکت اصلاً و ابدا آماده مقابله با دشمن نیست زیرا ولیعهد در خیال خوشی بتازگی در اختتامیه برنامه اردوهای تابستانی شرکت کرده است. برخی از ارتشیان نیز با اطلاع از حمله ارتش شوروی قصد همکاری و کمک به آنان را دارند و می‌خواهند همه چیز را عادی و ساده جلوه دهند.
گم شدن دایی شیرزاد که همسری آلمانی دارد، نیز کمی مشکوک است که در شب مهمانی معلوم می‌شود که با خروج از کشور و سفر به برلین شرایط را برای خروج دایی به آلمان فراهم می‌کند که همین نیز باعث شک بیشتر فرهاد مبنی بر یک آشوب و تهدید بزرگ در داخل است.
همسر او خاتون با بازی نگار جواهریان، در سوی دیگر زنی است عاشق فرهنگ و هنر که در خانه پدر همسرش و با سخت‌گیری‌های مادر شوهرش "فخر النسا" با بازی "شبنم مقدمی" احساس تنهایی و غمناکی دارد که در خود آن را پنهان کرده است و منتظر است تا همسرش با گرفتن انتقالی از رشت به تهران به محل زندگی کودکی‌اش بازگردد و به زندگی خود ادامه دهد. او عاشق همسر و زندگی خود است اما کار سنگین و نبود آزادی کامل همسر ارتشی‌اش، باعث شده تا این رنج و سختی را با ناراحتی تحمل کند. سالگرد ازدواج آنان در اولین روز از شهریور و همزمانی آن با حمله متفقین که در نهایت همسر ارتشی را به پیکار و جنگ خواهد برد، در ایجاد زمینه درگیری میان عشق و نبرد کارساز شده است.
خاتون برای فراهم شدن زندگی شیرین در نبود سایه کسی لحظه شماری می‌کند، غافل از آنکه با حملات متفقین و حس مجدانه شیرزاد برای وظیفه جدی ارتشی خود یعنی دفاع از کشور، گویا قرار است تا همه چیز تغییر کند.
سریال خاتون با انتشار تیزر خود و دیگر تبلیغاتش از همان اول نشان داد که یک اثر تاریخی ملتهب درباره روزهای اشغال متفقین است که حس دغدغه نسبت به میهن و کشور در آن لمس می‌شود. ساخت موسیقی سریال توسط کیهان کلهر با تم دلهره‌آفرینی که دارد فضای حمله و حضور نیروهای دشمن را در میان ما ایجاد می‌کند و مانند هشداری نسبت به آن عمل می‌کند.
آنچه که در تاریخ ثبت شده است می‌گوید که حاکمیت زمان خود همیتی برای مقابله با ورود نیروهای دشمن به خاک نداشته است و آنان که برای مبارزه و مقابله با دشمن ایستادگی کردند تنها سربازان و ارتشیانی بوده‌اند که عرق و غیرت ملی داشتند و می‌خواستند تا در قالب یک ارتشی فدای کشور شوند. بخش‌هایی از سریال «در چشم باد» همین لحظات تلخ و البته غرورآفرین که در بندرهای شمال کشور رخ داد را به خوبی نمایان کرد و باید دید که در قسمت‌های بعد شاهد این برش مهم و حساس تاریخ معاصر در خاتون نیز هستیم یا خیر؟
در نهایت قسمت اول خاتون نشان داد که با سریالی روبرو هستیم که حس وطن‌پرستانه را به مخاطب القا می‌کند. لحظات پایانی قسمت اول و صحبت‌های میان خاتون و فرهاد به خوبی نشان‌دهنده عشق و علاقه آنان به ایران است. ایران نام محبوبی است که آنها می‌خواهند روی دخترشان در آینده بگذارند.
آنچه مهم است اینکه آیا خاتون در روایت این بخش مهم و حساس تاریخ می‌تواند یک اثر مستند، موثق و ملی‌گرا باشد و این حس را تا انتهای سریال با خود ادامه دهد، و یا با توجه به خط درام و عاشقانه آن، عاشقانه‌ای سوزناک و هندی از آب درمی‌آید که طبق فضا و جریان مرسوم سینمای ایران، بدون بیان حقایق تاریخی و ظلم‌هایی که وابستگان و دولت‌های غربی در حق این خاک کرده‌اند، عشق را قربانی سیاست بداند و بس؟
