کهگیلویه و بویراحمد| چالش های بهره برداری بی رویه

وجود هزاران گونه گیاهی در کهگیلویه و بویراحمد این مهم را می رساند که این استان می تواند پایلوت توسعه گیاهان دارویی باشد.
اما عدم مدیریت صحیح منابع و نگاه صنعت محور به توسعه در این استان باعث شده که بخش منابع جنگلی این استان با چالش های جدی در حوزه برداشت، تخریب، نابودی و عدم بهره وری اقتصادی از منابع روبه رو شود.
با افزایش جمع آوری و مصرف گیاهان کوهی توسط مردم، آسیب های جبران ناپذیری به کالبد طبیعت استان وارد شده و گاهی نیز واژه انقراض پیشوند نامی از نام های گیاهان می شود.
با همه تلاش های انجام گرفته برای توسعه کشت گیاهان دارویی در استان، به نظر می رسد بهره وری در این حوزه به حد مطلوب نرسیده و ظرفیت های بکری در آن مغفول مانده است.
بی شک هر استانی آرزوی داشتن چنین ظرفیت هایی برای توسعه را دارد و کهگیلویه و بویراحمد با وجود پتانسیل های فراوان همچنان نام محرومیت را یدک می کشد.
اگر بخواهیم به آمار نگاه کنیم دنا به تنهایی بیش از ۲۰۰۰ گونه گیاهی ثبت شده را در خود جای داده است.
دنا با هشتاد کیلومتر طول، طولانی ترین رشته کوه زاگرس است که به سان دیواری عظیم، از شمال شرقی تا شرق کهگیلویه و بویراحمد امتداد یافته و نقش بسزایی در ایجاد تعادلات اکولوژیک جنوب غرب کشور ایفا می کند.
در وسعت ۲۵۵ هزار و ۵۳۷ هکتاری منطقه استحفاظی دنا، ۱۶۹ گونه جانوری شامل ۲۶ گونه پستاندار، ۳۹ گونه خزنده، ۲۰ گونه آبزی و ۸۴ گونه پرنده زندگی می کنند.
کل و بز، گونه غالب پستانداران این منطقه است، طبق آخرین سرشماری در این بوم سازگان جمعیت کل و بز فراتر از سه هزار راس است.
میانگین ارزش تنوع زیستی گیاهی و جانوری هر هکتار از اکوسیستم دنا، معادل ۱۸۰ برابر خاک کشور است.
بیش از ۲۸ محیط بان از دنا و در مجموع ۸۰ محیط بان از مناطق حفاظت شده کهگیلویه و بویراحمد حفاظت می کنند که این تعداد، تنها یک دهم استاندارد های جهانی است.
هم اکنون به ازای هر ده هزار هکتار منطقه حفاظت شده، یک محیط بان وجود دارد و این در حالی است که طبق استاندارد های بین المللی برای هر یکهزار هکتار یک محیط بان لازم است.
بسیاری از محیط بانان از جوامع محلی روستایی حاشیه این اکوسیستم ها جذب شده اند و آنها از روی علاقه ای که به منابع طبیعی، جنگل ها و حیات وحش دارند، به این شغل روی آورده اند.
محیط بانان به دور از کاشانه و خانواده خود، در شرایطی سخت و طاقت فرسا و با امکانات و تجهیزات بسیار ناچیز از مناطق حفاظت می کنند.
طی چهار دهه گذشته، به دلیل رشد جمعیت و مشکلات معیشتی ساکنان حاشیه دنا، این زیست بوم حیات بخش به صورت مستمر و به شیوه های های مختلف مورد تعرض و بهره برداری های یک سویه و مخرب قرار گرفته است.
سرزمین بلوط ها این روزها توسعه خود را در چرخ صنعت جستجو می کند و با توجه به ظرفیت های گیاهی می توان در کنار توسعه طبیعت محور صنعت، نیم نگاهی نیز به رشد ظرفیت هایی مانند گیاهان دارویی داشت.
اما چالش های بهره برداری از گیاهان دارویی در چندین بخش قابل بررسی است و به اختصار به چندین حوزه آن می پردازیم.
گرایش مردم در فصل بهار به جمع آوری، استفاده، خرید و فروش گیاهان دارویی و کوهی در این استان مشکلاتی را با خود به همراه دارد.
در ابتدای بهار تا اوایل تابستان رشد دستفروشان با محوریت فروش گیاهان کوهی در مناطق مختلف شهر محسوس است.
در این میان سوء استفاده سودجویان و خطرات استفاده غیر صحیح از گیاهان دارویی برخی را تا نزدیکی مرگ نیز می کشاند.
طی چند روز گذشته شش نفر در کهگیلویه و بویراحمد در اثر مصرف قارچ سمی دچار مسمومیت شدند، که با اقدام به موقع نیروهای امدادی از مرگ حتمی نجات یافته و به بیمارستان منتقل شدند.
همچنین در میان فروشندگان این گیاهان گاها درگیری هایی در محل های فروش که کاملا غیر مجاز است نیز گزارش شده است.
بدون شک ایجاد اشتغال پایدار نیز برای فروشندگان گیاهان کوهی می تواند به کاهش این معضلات کمک کند.