غم ها و شادی های تیم ملی در 7 نیمه نهایی

تیم ملی فوتبال ایران با پیروزی 3 بر صفر در مرحله یک چهارم نهایی جام ملت‌های آسیا برابر چین، موفق شد بعد از 15 سال جواز حضور در نیمه نهایی این رقابت‌ها را به دست آورد تا یک گام به کسب جام ملت‌های هفدهم نزدیک‌تر شود و حالا امیدوار است با عبور از ژاپن در بازی فردا، یکی از فینالیست‌های این جام باشد. تیم ملی در حالی به این مرحله رسیده که به غیر از 3 دوره اول این مسابقات، در 13 دوره بعدی حاضر بوده و با 3 قهرمانی پیاپی، 4 مقام سومی و یک مقام چهارمی یکی از پرافتخارترین تیم‌های ادوار جام ملت‌ها محسوب می‌شود و در جام ملت‌های فعلی هم که یکی از مدعیان جدی قهرمانی به شمار می‌رود و امیدوار است بعد از 43 سال، برای چهارمین بار به مقام قهرمانی این رقابت‌ها دست پیدا کند. اما حضور ایران در نیمه نهایی جام ملت‌های هفدهم باعث شد نگاهی به بازی‌های ایران در این مرحله در دوره‌های گذشته بیندازیم.
1972: ایران در حالی در جام 1968 به قهرمانی رسید که مسابقات با حضور ۵ تیم و به صورت دوره‌ای در یک گروه برگزار می‌شد اما در جام 1972 که در تایلند و با حضور 6 تیم و در 2 گروه 3 تیمی برگزار شد، مرحله نیمه نهایی وجود داشت. در این دوره که مربیگری تیم ملی را زنده یاد محمد رنجبر برعهده داشت، ایران در نیمه نهایی برابر کامبوج که آن موقع جمهوری خمر نام داشت، قرار گرفت و  2-1 و با گل‌های زنده یاد صفر ایرانپاک و پرویز قلیچ خانی به پیروزی رسید. تیم ملی در فینال هم کره جنوبی را 2-1 شکست داد و به دومین قهرمانی دست یافت.
1976: در این دوره، ایران برای دومین بار میزبان بود و مسابقات را در دو ورزشگاه آزادی تهران و باغ شمال تبریز و با حضور 6 تیم برگزار کرد. در این دوره که حشمت مهاجرانی سرمربی بود، ایران در نیمه نهایی مقابل چین در وقت‌های اضافه و با گل‌های علیرضا خورشیدی (100) و حسن روشن (119) 2 برصفر پیروز شد و در فینال هم یک بر صفر کویت را برد و در قهرمانی هت تریک کرد.
1980: این دوره که در کویت و با حضور 10 تیم برگزار شد، مصادف با آغاز جنگ تحمیلی بود. تیم ملی که هدایتش را حسن حبیبی برعهده داشت، در نیمه نهایی به کویت میزبان رسید اما در شرایطی که اخبار جنگ روی ملی‌پوشان تأثیر گذاشته بود، آن بازی را 2 بر صفر عقب افتاد و در دقیقه 90 حسین فرکی یکی از گل‌های خورده را جبران کرد ولی این برای پیروزی مقابل کویت که یکی از بهترین تیم‌های تاریخ خود را در اختیار داشت، کافی نبود. البته ایران در بازی رده‌بندی 3 بر صفر کره شمالی را برد و سوم شد و میزبان هم به قهرمانی دست یافت.
1984: تیم ملی در جام ملت‌های سنگاپور پنجمین حضور پیاپی خود در نیمه نهایی را تجربه کرد. در این دوره که با حضور 10 تیم برگزار شد و ناصر ابراهیمی سرمربیگری ایران را بر عهده داشت، تیم ملی در نیمه نهایی مقابل عربستان قرار گرفت و با گل دقیقه 43 شاهرخ بیانی پیروز و در آستانه حضور در فینال بود اما اشتباه یار خودی -شاهین بیانی- و گل‌ به‌ خودی او در دقیقه ۸۸ بازی را به تساوی کشاند و جدال دو تیم در وقت‌های اضافه پیگیری شد. در دقیقه 117 ابراهیمی دست به تعویض دروازه‌بان زد و حافظ طاحونی را به جای بهروز سلطانی به میدان فرستاد تا او پنالتی‌ها را بگیرد. در ضربات پنالتی اصغر حاجیلو، جعفر مختاری فر و حمید درخشان ضربات خود را گل کردند اما محمد پنجعلی پنالتی‌اش را از دست داد. در ادامه شاهرخ بیانی هم پنالتی خود را گل کرد ولی عربستانی‌ها همه ضربات خود را به گل تبدیل کردند و 5-4 برنده شدند تا ایران برای دومین دوره پیاپی از رسیدن به فینال باز ماند. ایران در رده‌بندی هم در ضربات پنالتی به کویت باخت و چهارم شد و عربستان هم اولین قهرمانی خود را به دست آورد.
1988: چهار سال بعد باز هم اتفاقات دوره قبل به نوعی برای تیم ملی تکرار شد. در این دوره که به میزبانی قطر و با حضور 10 تیم برگزار شد، هدایت ایران را زنده یاد پرویز دهداری برعهده داشت. تیم ملی در این دوره هم توانست برای ششمین دوره پیاپی به نیمه نهایی برسد ولی یک بر صفر به عربستان باخت تا باز هم در نیمه نهایی مغلوب این تیم شده باشد. تیم ملی در رده‌بندی با چین صفر- صفر مساوی کرد ولی در ضربات پنالتی 3 بر صفر برد و سوم شد و عربستان هم قهرمانی‌اش را تکرار کرد.
1996: تیم ملی در جام ملت‌های 1992 از مرحله گروهی صعود نکرد ولی در جام ملت‌های 96 در امارات که با حضور 12 تیم برگزار می‌شد، دوباره حضور در نیمه نهایی را تجربه کرد. تیم خوب و جوان محمد مایلی‌کهن باز هم عربستان را پیش روی خود می‌دید. تیم ملی پس از اینکه در مرحله گروهی 3 بر صفر عربستان را شکست داد، در نیمه نهایی دوباره به این تیم رسید. در آن بازی خداداد عزیزی توانست دروازه محمد الدعایه دروازه‌بان مطرح عربستان را باز کند ولی جمال قندور داور مصری، گل خداداد را قبول نکرد تا بازی صفر- صفر به وقت اضافه برود. در دقیقه 117 مایلی‌کهن، احمدرضا عابدزاده را به جای نیما نکیسا روانه میدان کرد تا از تجربه او در مهار پنالتی‌ها استفاده کند. در ضربات پنالتی علی دایی، داریوش یزدانی و محمد خاکپور، پنالتی‌های خود را از دست دادند و افشین پیروانی، حمید استیلی و کریم باقری ضربات خود را به گل تبدیل کردند.
در آن طرف هم عابدزاده ضربه خالد التیماوی و فهد المولد را را مهار کرد ولی 4 ضربه دیگر بازیکنان این تیم به گل تبدیل شد تا ایران 4-3 بازنده شود. تیم ملی در رده‌بندی با کویت 1-1 مساوی کرد ولی در ضربات پنالتی 3-2  برنده شد و به مقام سوم رسید و عربستان هم به قهرمانی دست یافت.
2004: جام ملت‌های چین که 16 تیم در آن شرکت داشتند، آخرین دوره حضور ایران در نیمه نهایی تا قبل از دوره جاری به شمار می‌آید. تیم ملی که برانکو ایوانکوویچ را به عنوان سرمربی در اختیار داشت، در نیمه نهایی به چین میزبان رسید و با گل شائو جیایی (19) از حریف خود عقب افتاد ولی محمد علوی (38) بازی را به تساوی کشاند. در آن بازی، طلعت نجم داور لبنانی، ستار زارع مدافع ایران را در دقیقه 48 اخراج کرد تا تیم ملی 10 نفره به کار خود ادامه دهد. ضمن این که خود علوی هم که در دقیقه 52 با علی بداوی تعویض شده بود، در دقیقه 83 از روی نیمکت اخراج شد تا جو کاملاً متشنج و به نفع چینی‌ها شود.
با این حال بازی در پایان 120 دقیقه به ضربات پنالتی کشیده شد. در ضربات پنالتی علی دایی، مهدی مهدوی کیا و جواد نکونام، گلزنی کردند و در آن طرف هم ابراهیم میرزاپور پنالتی ژائو جونژه را گرفت اما در ادامه پنالتی ایمان مبعلی به تیر دروازه خورد و ضربه چیپ آرام یحیی گل‌محمدی را هم دروازه‌بان چین گرفت. ایران در ضربات پنالتی 4-3 باخت و در بازی رده‌بندی هم 4-2 بحرین را برد تا سوم شود.