وازکتومی ممنوع شد

سید حامد برکاتی،مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایرنا درباره انجام عمل وازکتومی گفت: در سال‌های اخیر و پس از تغییر در سیاست‌های جمعیتی، به همه دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور ابلاغ شده که به هیچ عنوان عمل وازکتومی در مراکز دولتی انجام نشود. البته ‏حتی قبل از این اقدام هم موضوع وازکتومی برای همه انجام نمی‌شد و فقط در شرایط خاص این اقدام ممکن بود.‏
وی ادامه داد: وازکتومی یک اقدام پیشگیرانه برای بارداری است و اقدام درمانی نیست. یعنی نمی‌توان گفت که اگر شخص وازکتومی ‏انجام ندهد، ممکن است به بیماری خاصی مبتلا شود.‏
وازکتومی نوعی عمل جراحی در مردان برای پیشگیری از بارداری محسوب می‌شود که به بستن لوله مردان نیز مشهور است. در ‏این عمل جراحی فقط عامل باروری مرد (اسپرم) مسدود می‌شود. وازکتومی در کشورهای پرجمعیت مثل چین برای کنترل جمعیت ‏متداول است.‏
‏
* برخورد جدی با مراکز متخلف انجام دهنده وازکتومی
علی رضا عسگری، درباره ‏برخورد با مراکزی که به صورت غیرقانونی اقدام وازکتومی را انجام می‌دهند، گفت: وازکتومی منجر به قطع باروری مردان می‌شود. بعد ‏از ابلاغ سیاست‌های جمعیتی، این اقدام در مجموعه‌های دولتی انجام نمی‌شود و این ممنوعیت در سطح کشور بسیار جدی گرفته شده ‏است. در عین حال گزارش هر گونه از این اقدام به منزله تخلف است و اگر گزارش شود، حتما برخورد می‌شود. البته باید گفت که ‏گزارش‌هایی از این دست که وازکتومی در مراکز دولتی انجام شده، بسیار بسیار کم و ناچیز بوده است.‏

‏* انجام توبکتومی به شرایط خاصی بستگی دارد
برکاتی درباره توبکتومی نیز بیان کرد: انجام توبکتومی (قطع مجاری رحم به منظور پیشگیری از بارداری زنان) منوط به شرایط خاصی در زن است که بالغ بر 20 مورد و مصوب شده ‏کمیته‌های علمی است. این موارد باید با رضایت زن و شوهر و بر اساس توصیه پزشک انجام شود.‏
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت اظهار داشت: در هیچ مرکزی توبکتومی بدون طی کردن این شرایط ‏انجام نمی‌شود. در صورت رضایت زوج برای انجام این کار و توصیه و تایید پزشک، زوج به یکی از مراکز جامع سلامت مشخص ‏شده مراجعه می‌کند. در این مرکز کمیته‌ای در سطح شهرستان شامل رئیس شبکه و متخصص زنان و افراد دیگری تشکیل و آن 20 ‏مورد را بررسی کرده و تایید می‌کنند که یکی از این موارد در زن وجود دارد. به طور مثال بیماری قلبی که در صورت بارداری ‏ممکن است جان مادر را به خاطر بیندازد یا برخی از سرطان‌ها از جمله این موارد است. در این صورت توبکتومی برای زن ‏انجام می‌شود.‏
توبکتومی روش پیشگیری از بارداری در زنان است. در این روش، لوله‌های رحم بسته شده و از انتقال تخمک به رحم جلوگیری ‏می‌شود. بستن لوله‌های رحم به روش توبکتومی یک روش دائمی برای جلوگیری از حاملگی است.‏

‏* سیاست‌های جمعیتی کشور
سیاست‌های جمعیتی کشور در اردیبهشت 93 از طرف مقام معظم رهبری در راستای «اهمیت مقوله جمعیت در ‏اقتدار ملی و با توجه به پویندگی، بالندگی و جوانی جمعیت کنونی کشور به عنوان یک فرصت و امتیاز و در جهت جبران کاهش نرخ ‏رشد جمعیت و نرخ باروری در سال‌های گذشته» ابلاغ شد. این سیاست‌ها در 14 بند به همه دستگاه‌ها ابلاغ شده و در آن بر ضرورت ‏هماهنگی و تقسیم کار بین ارکان نظام و دستگاه‌های ذیربط برای اجرای دقیق، سریع و قوی این سیاست‌ها و گزارش نتایج رصد مستمر ‏اجرای آنها تاکید شده است.‏
ایران ششمین کشور جهان است که به سرعت به سوی سالمندی پیش می‌رود.‏

*وازکتومی چیست؟
مردانه‌ترین روش پیشگیری از بارداری ، وازکتومی است. اما وازکتومی چه معایب و محاسنی دارد؟این صفاتی است که پزشکان متخصص در رابطه با وازکتومی به کار می‌برند. اما وقتی وارد جامعه می‌شویم این کلمات بی‌معنی‌اند. جمله معروفی که وقتی به کسی بگویید قصد وازکتومی دارید، می‌شنوید این است که: «وازکتومی خطر دارد!» واقعیت این است که با وجود این شایعات مردانی هستند که ترجیح می‌دهند به جای آنکه از همسرشان بخواهند زیر تیغ برود و لوله‌هایش را ببندد، خود تحت عملی ساده و سرپایی قرار بگیرند.
وازکتومی تنها 10 دقیقه زمان می‌برد و هیچ نیازی به تیغ جراحی و سوزن برای انجام آن نیست. در حال حاضر با توجه به بحران اقتصادی، میزان درخواست وازکتومی در سراسر دنیا، افزایش یافته، به طوری که در کشورهای اروپایی در سه ماهه نخست سال 2009، درخواست وازکتومی با 30 درصد افزایش روبه‌رو بوده است و این میزان در آمریکا 50 درصد شده است. می‌گویند پول تمام زندگی نیست اما به گفته متخصصان دلیل اصلی این افزایش درخواست، سنگین بودن هزینه پروراندن یک فرزند است که به طور مثال در کانادا حدود 250 هزار دلار تخمین زده شده است.
حداقل 35 سال سن
متخصصان می‌گویند داوطلب وازکتومی باید حداقل 35 سال سن و دو تا چهار فرزند داشته باشد. در حال حاضر در کانادا 55 هزار مورد و در آمریکا 500 هزار مورد سالانه وازکتومی انجام می‌شود و تمامی این افراد وازکتومی را راه‌حل نهایی این بچه‌دار نشدن می‌دانند. این موضوع در مورد مردان زیر 30 سال فرق می‌کند. احتمال آنکه یک مرد 30 ساله وازکتومی شده بخواهد مجددا فرزنددار شود 12 برابر یک مرد بالای 35 سال است. برای بازگردان قدرت باروری به یک مرد پس از وازکتومی به عمل جراحی در بی‌هوشی کامل نیاز است که 3.5 ساعت طول می‌کشد و البته پس از آن نیز نمی‌توان تضمین کرد فرد بتواند بچه‌دار شود. بنابراین فرد داوطلب باید ابتدا تصمیم نهایی خود را بگیرد. این جراحی ترس ندارد
«جراحی» کلمه‌ای نیست که مردم از شنیدن آن خوشحال شوند. جراحی کلمه‌ای ترسناک است. تحقیقات پژوهشگران دانشگاه اوتاوا نشان داده است مردم از سه کلمه بسیار می‌ترسند «جراحی»، «سوزن»، «تیغ جراحی»!
همه مردان وقتی برای وازکتومی مراجعه می‌کنند اولین سوال‌شان این است که آیا قرار است از تیغ جراحی استفاده کنید؟ نیاز به بخیه دارد؟
جالب است که هیچ مردی از پزشک همسرش نمی‌پرسد آیا قرار است همسرم برای بستن لوله‌ها زیر تیغ جراحی برود یا خیر!
نحوه عمل جراحی وازکتومی
برای انجام عمل وازکتومی، دو روش وجود دارد که عبارت‌اند از:
1) وازکتومی با استفاده از تیغ جراحی و بخیه زدن 2) وازکتومی بدون استفاده از تیغ جراحی.
برای اینکه عمل جراحی وازکتومی را بهتر بفهمیم، بهتر است ابتدا کمی درباره دستگاه تناسلی مردان و عملکرد آن مطالبی بیان شود. بیضه‌ها عضوی از بدن هستند که اسپرم و هورمون جنسی مردانه تستوسترون تولید می‌کنند. بیضه‌ها در داخل کیسه‌ای به نام اسکروتوم قرار دارند. هر بیضه به لوله‌ای کوچک و پیچ در پیچ به نام اپیدیدیم متصل است.
اسپرم‌ها وقتی از بیضه خارج می‌شوند وارد اپیدیدیم شده و در آنجا حدود شش هفته نگهداری می‌شوند تا کامل و بالغ شوند. اپیدیدیم نیز توسط یک جفت لوله دیگر به نام وازدفرانس به غده پروستات متصل می‌گردد. مایع منی در پروستات ساخته می‌شود و در هنگام مقاربت، این مایع منی با اسپرم مخلوط شده و از آلت تناسلی خارج می‌شود.
در روش وازکتومی با استفاده از تیغ جراحی، ابتدا اسکروتوم (پوست روی بیضه) با استفاده از یک ماده بی‌حس‌کننده که به داخل آن تزریق می‌شود بی‌حس شده سپس با مشخص کردن مجرای وازدفرانس در زیر پوست اسکروتوم، یک برش کوچک (معمولا حدود یک سانتی‌متر) روی اسکروتوم ایجاد می‌شود.
اکنون با بیرون کشیدن وازدفرانس از طریق این سوراخ، دو برش روی آن ایجاد می‌کنند و یک سانتی‌متر از آن را بر می‌دارند. هر دو سمت بریده شده وازدفرانس را با نخ یا کلیپس و یا با کوتر می‌بندند و سپس آنها را به داخل اسکروتوم برمی‌گردانند. اکنون برشی که روی اسکروتوم وجود دارد را با زدن بخیه می‌بندند. سپس تمام این کارها را برای سمت دیگر (بیضه طرف دیگر) انجام می‌دهند. در روش وازکتومی بدون استفاده از تیغ که به آن اصطلاحا N.S.V گفته می‌شود در مدت 5 تا 10 دقیقه بعد از انجام بی‌حسی موضعی با استفاده از دو عدد پنس، این عمل انجام می‌شود. از آنجایی که سوراخی که در این روش ایجاد می‌شود خیلی کوچک است، نیاز به بخیه زدن وجود ندارد.
*شناگران ماهر
گرچه به نظر می‌رسد وازکتومی روشی موثر و بدون درد است اما از هر 3‌هزار وازکتومی یک مورد شکست می‌خورد. اسپرماتوزویید، شناگر ماهری است و می‌تواند راه خود را باز کرده و پلی‌بین دو کانال ایجاد کند.
از جمله سوالاتی که مردان در مورد وازکتومی می‌پرسند، این است که وازکتومی چه عوارضی در پی دارد. باید گفت گاهی تورم و در موارد نادر خون‌ریزی داخلی از جمله عوارض وازکتومی است و گر چه این موضوع چندان نگران‌کننده نیست ولی ذهن بسیاری از مردان را به خود مشغول کرده است.از وازکتومی نترسید!
متخصصان می‌گویند وازکتومی در رابطه جنسی تاثیری نمی‌گذارد و تنها باروری را از بین می‌برد و برای رسیدن به این هدف مطمئنا وازکتومی کردن در مردان راحت‌تر از لوله بستن در زنان است!
البته به این موضوع باید توجه کرد که به محض انجام وازکتومی نمی‌توان روابط جنسی بدون پیشگیری داشت. چند هفته باید از وازکتومی بگذرد و بعد پزشک با بررسی اسپرم خارج شده و آزمایش وجود اسپرماتوزویید زنده در آن مجوز برقراری رابطه جنسی بدون پیشگیری را برای فرد صادر می‌کند.شاید بپرسید که وازکتومی چگونه باروری را از بین می‌برد؟
با وازکتومی وقتی کانال‌ها قطع می‌شوند، اسپرماتوزویید از بین می‌رود و مجددا جذب ارگانیسم می‌شود. برخلاف عقاید اشتباه رایج، وازکتومی سبب بروز درد یا سرطان نمی‌شود و هیچ خطری برای مرد ندارد و حدود صد سال است که مردان بسیاری از طریق آن جلوی فرزنددار شدن خود را می‌گیرند.