قیمت‌گذاری بلیت هواپیما؛ پارادوکس عدم دخالت دولت و تداوم حمایت‌های یارانه‌ای از ایرلاین‌ها

 از اوایل آبان‌ماه سال گذشته بود که با مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا محدودیت 60 درصدی استفاده از صندلی‌های پروازی اعمال شد. مصوبه‌ای که با واکنش شدید ایرلاین‌ها داخلی روبرو شد و با استناد به این‌که در هیچ کشوری این محدودیت اعمال نمی‌شود خواستار بازنگری ستاد ملی کرونا در این مصوبه بودند.
مهرماه سال 99 رئیس سازمان هواپیمایی کشوری درخصوص الزامات ایرلاین‌ها و نحوه اجرای فاصله‌گذاری جدید به واسطه کرونا گفته بود: در بحث کرونا همان‌‌طور که قبلا هم اطلاع‌رسانی شد از ابتدای آبان باید فاصله‌‌گذاری اجتماعی در نظر گرفته‌‌‌شده رعایت شود و در این زمینه، سازمان هواپیمایی کشوری روی این موضوع نظارت کامل خواهد داشت.
ایرلاین‌ها همواره به مصوبه ستاد ملی کرونا بابت محدودیت 60 درصدی استفاده از صندلی‌های پروازی اعتراض داشتند و در این رابطه نیز با حسن روحانی رئیس جمهور مکاتباتی را انجام دادند.
در بخشی از نامه انجمن شرکت‌های هواپیمایی به حسن روحانی تاکید شد؛ «... صنعت حمل‌ونقل کشور پس از شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت‌های تردد دچار آسیب بسیار شدیدی شده است، به‌طوریکه طی شش ماه اول سال جاری بیش از 43 درصد مسافران پروازهای داخلی و 96 درصد مسافران پروازهای خارجی کاهش یافته و بسیاری از هواپیماها به دلیل عدم وجود مسافر زمینگیر شده‌اند.
از سوی دیگر اعمال محدودیت استفاده از 60 درصد ظرفیت از سوی وزارت بهداشت، فشار اقتصادی وارده به شرکت‌های هواپیمایی را مضاعف کرده است.... اعمال محدودیت استفاده از 60 ظرفیت هواپیماها در پروازها تاکنون از سوی سازمان بهداشت جهانی و سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری و انجمن بین المللی شرکت‌های هواپیمایی توصیه یا مورد تاکید قرار نگرفته و تحقیقات علمی و دانشگاهی شرکت‌های سازنده هواپیما و یاتا روی سیستم تهویه هوا در کابین هواپیما  و نوع چینش صندلی حاکی از ابتلای بسیار اندک مسافران در هواپیماست... .»
به گزارش تسنیم، با این وجود ستاد ملی کرونا همچنان بر اعمال محدودیت 60 درصدی تاکید کرد تا این‌که اواخر فروردین امسال رئیس انجمن شرکت‌های هواپیمایی با بیان "به‌دلیل شیوع کرونا الان زمان پیگیری رفع محدودیت 60 درصدی نیست،" به تسنیم گفت:‌ بیخودی 40 درصد ظرفیت هواپیما را هدر می‌دهیم.
یونس دقیق‌کیا بابیان این‌که محدودیت 60 درصدی در پروازهای داخلی به جز صدمه مالی برای شرکت‌های هواپیمایی چیزی نداشته است، افزود:‌ فراتر از صدمات مالی، به دلیل تحریم‌ها امکانات شرکت‌های هواپیمایی محدود است و انتقال پول با مشکل مواجه است. همچنین آوردن قطعات-هواپیما- مشکل است و بیخودی 40 درصد ظرفیت هواپیما را هدر می‌دهیم.
وی یادآور شد: چون بحث وزارت بهداشت است همه جوره مکاتبه کرده‌ و به رئیس‌جمهور هم نامه نوشتیم. اما به آقایان وزارت بهداشت دسترسی نداریم چندین نوبت هم دعوت کردیم از مسئولان وزارت بهداشت تا دقیقا در هواپیما شما را توجیه کنیم.
دقیق‌کیا با یادآوری این‌که موفق به انجام این کار نشدیم، گفت: آنها می‌گویند "می‌دانیم".
وی همچنین با اشاره به وضعیت قرمز کشور به لحاظ شیوع ویروس کرونا، افزود: بنا بود از فروردین موضوع محدودیت 60 درصدی را پیگیری کنیم که با وضعیت فعلی که به دلیل شیوع ویروس کرونا حاد شده، جایی برای مطرح کردن این مسئله وجود ندارد.
با وجود این سخنان صریح باز هم اتفاق خوشایند مورد نظر ایرلاین‌ها روی نداد تا این‌که چندی قبل (هفته آخر خرداد 1400) در یک حرکت هماهنگ شرکت‌های هواپیمایی قیمت بلیت پروازهای داخلی را 40 درصد افزایش دادند. اقدامی که به نظر می‌رسد با هدف تحت فشار قرار دادن مردم و به تبع آن لغو مصوبه ستاد ملی کرونا صورت گرفته بود.
چند روز پس از این اقدام سازمان هواپیمایی از تخلف ایرلاین‌ها و برخورد با آنها به دلیل افزایش قیمت خبر داد. سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری در این‌باره به تسنیم گفته بود: سازمان هواپیمایی کشوری با افزایش قیمت بلیت کاملاً مخالف است و ایرلاین‌ها باید قیمت‌ها را به نرخ‌های قبلی بازگردانند. در صورت ضرورت افزایش قیمت، حتماً باید در شورای‌عالی هواپیمایی مطرح شود و با نظر وزیر راه و شهرسازی در این باره تصمیم‌گیری صورت بگیرد.
وی افزود: در زمان حاضر هیچ‌کدام از این مراحل طی نشده است و شرکت‌های هواپیمایی بدون هماهنگی با سازمان هواپیمایی اقدام به افزایش قیمت کرده‌اند. سازمان هواپیمایی حتماً برخورد لازم را با ایرلاین‌های متخلف خواهد داشت.
یک روز بعد سخنگوی سازمان هواپیمایی از منتفی شدن افزایش قیمت بلیت خبر داده و گفت: به‌دنبال پیگیری‌های سازمان هواپیمایی کشوری، رسانه‌ها و مطالبه عمومی با دستور وزیر راه و شهرسازی افزایش قیمت بلیت پروازهای داخلی منتفی شد. بر این اساس نرخ‌ها به قیمت‌های قبلی بازگشته است.