در شرایطی که دامداران افزایش شدید قیمت و کمبود علوفه از یونجه و کاه گرفته تا کنجاله سویا و فقر شدید مراتع به‌دلیل خشکسالی بی‌سابقه امسال را عامل سرازیر شدن دام‌های مولد یا کم وزن به کشتارگاه‌ها و رشد کشتار دام و عرضه گوشت قرمز تلقی می‌کنند، فروشندگان گوشت، رشد تقاضا را عامل افزایش کشتار و عرضه گوشت قلمداد کرده و تأکید می‌کنند درصورتی که تقاضای موردنیاز برای گوشت قرمز وجود نداشته باشد، میزان کشتار انواع دام سبک و سنگین نیز افزایش نخواهد یافت.
تازه‌ترین آمار مرکز آمار ایران از میزان کشتار دام در اردیبهشت‌ماه امسال نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته حاکی از رشد 49درصدی کشتار انواع دام سبک و سنگین در کشتارگاه‌های رسمی کشور است. علاوه بر آن بخشی از نیاز بازار مصرف به‌خصوص به انواع دام سبک از طریق کشتار گوسفند و بز در خارج از شبکه کشتارگاه‌های رسمی کشور و از طریق واحدهای صنفی عرضه‌کننده گوشت به‌خصوص در شهرهای کم‌جمعیت و مناطق روستایی تامین می‌شود.
افزایش کشتار دام در کشتارگاه‌های رسمی
گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد، وزن گوشت قرمز عرضه شده انواع دام‌های ذبح‌شده در کشتارگاه‌های رسمی کشور در اردیبهشت۱۴۰۰ جمعاً ۴۵هزارو ۷۷۹تن بوده که سهم گوشت گاو و گوساله بیش از سایر انواع دام بوده است.
براساس نتایج این آمارگیری، گوشت گاو و گوساله با ۲۵هزارو ۵۵۱تن، ۵۵.۸درصد از وزن کل گوشت قرمز عرضه‌شده را به‌خود اختصاص داده است. گوشت گوسفند و بره با ۱۶هزارو ۴۵۰تن، بز و بزغاله با ۲هزارو ۸۴۳تن و سایر انواع دام با ۹۳۵ تن، به‌ترتیب ۳۶درصد، ۶٫۲درصد و ۲درصد از وزن کل گوشت قرمز عرضه شده را به‌خود اختصاص داده‌اند. همچنین مقدار عرضه گوشت در اردیبهشت۱۴۰۰ نسبت به ماه مشابه سال۱۳۹۹ برای گوسفند و بره ۵۰درصد، برای بز و بزغاله ۳۳درصد، برای گاو و گوساله ۴۹درصد، برای گاومیش و بچه‌گاومیش ۸۵درصد و برای شتر و بچه‌شتر ۵۴درصد افزایش داشته است. مقدار عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی در اردیبهشت۱۴۰۰ نسبت به‌ماه قبل(فروردین) نیز ۱٫۶درصد افزایش داشته است.
کمبود و گرانی نهاده‌ها عامل رشد کشتار دام
رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی گاوداران ایران با بیان اینکه وقتی از صادرات دام جلوگیری شده و نهاده تولید نیست، دامداران مجبورند تا دام‌هایشان را به کشتارگاه بفرستند، گفت: این موضوع موجب رشد عرضه و کاهش قیمت گوشت گوساله و گاوی شده است. احمد مقدسی، افزود: نهاده‌های موردنیاز دامداران به‌دلیل خشکسالی، کم و گران شده و نیاز است دولت با تخصیص ارز مناسب به تولیدکنندگان برای واردات نهاده‌های دامی مانع از نابودی صنعت دامپروری شود؛ چراکه اگر به دام علوفه نرسد، تلف خواهد شد.
او افزود: خشکسالی اثرات بدی روی نهاده‌های دامی گذاشته و وضعیت کاه، کلش، یونجه و ذرت علوفه‌ای بسیار بد است؛ هم میزان انواع علوفه در بازار کم شده و هم قیمت آن بالا رفته است.
مقدسی، افزود: جو، ذرت و سویا نهاده‌های وارداتی هستند که بیشتر به بخش دام شیری و صنعتی آن هم با تأخیر تعلق می‌گیرد و دام‌های روستایی و پرواربندی بهره کمتری از آنها دارند؛ به‌عبارت دیگر ۲۰درصد نهاده‌های موردنیاز واحدهای تولیدی از سوی دولت تامین می‌شود و دامداران مجبور هستند که ۸۰ درصد مابقی را از بازار آزاد و کشاورزان خریداری کنند. اگرچه یونجه، کاه و کلش و ذرت علوفه‌ای تولید داخل هستند و امسال قیمت آنها به‌دلیل خشکسالی و عرضه کم بالا رفته است.
رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی گاوداران ایران، گفت: اکنون قیمت هر کیلوگرم گوساله زنده نر برای دامداران ۵۷ هزارتومان تمام می‌شود؛ درحالی‌که در بازار بیشتر از ۴۶تا۴۷هزارتومان خریداری نمی‌شود. این قیمت به‌معنای آن است که دامداران برای فروش هر کیلوگرم دام خود حدود ۱۰هزارتومان ضرر می‌کنند. مقدسی تأکید کرد: اگرچه با وزارت جهادکشاورزی مکاتباتی داشته و درخواست کرده‌ایم تا اجازه صادرات دام و واردات نهاده‌های دامی را بدهند، اما تاکنون با این پیشنهاد موافقت نشده است.
رشد تقاضا عامل افزایش کشتار دام سبک
رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت گوسفندی در مورد دلایل افزایش 49درصدی کشتار دام در اردیبهشت‌ماه امسال نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته در گفت‌وگو با همشهری گفت: قیمت ارزان گوسفند موجب رشد کشتار و افزایش عرضه و خرید گوشت گوسفندی شده است. علی‌اصغر ملکی با بیان اینکه از ابتدای امسال قیمت گوشت به نسبت کاهشی بوده، افزود: اکنون قیمت هر کیلوگرم گوشت گوسفندی نسبت به شب عید 10تا 15درصد کاهش داشته است.
او افزایش نسبی تقاضا را علت رشد کشتار و افزایش عرضه گوشت دانست و گفت: وقتی تقاضا برای انواع گوشت قرمز در بازار وجود دارد، کشتار دام نیز افزایش می‌یابد، نمی‌توان انتظار داشت تا گوشت دام کشتار شده دور ریخته شود و این گوشت به مصرف می‌رسد، اما امیدواریم که این رشد کشتار و عرضه دام موجب کمبود و گرانی گوشت در ماه‌های آینده نشود. ملکی ادامه داد: رشد کشتار دام سبک و سنگین بیانگر استقبال مردم از خرید این اقلام و قیمت مناسب آن است؛ زیرا با پذیرش آمار مرکز آمار ایران مبنی بر رشد 36درصدی عرضه گوشت گوسفند و بز در اردیبهشت‌ماه امسال نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته اقبال مردم به خرید گوشت با وجود کاهش درآمد خانوارهاست.
او در مورد نرخ کنونی گوشت گوسفندی و گوسفند زنده در بازار مصرف، گفت: اکنون قیمت خرده‌فروشی هر کیلوگرم گوشت شقه گوسفندی در بازار 110هزار تومان و ران گوسفندی 125هزار تومان است. همچنین قیمت هر کیلوگرم گوسفند زنده ماده 40تا 45هزار تومان و هر کیلوگرم گوسفند زنده نر 50تا 55هزار تومان است.
