آفتاب داغ روزهای تابستانی حتی آدم‌های سالم را دچار گرمازدگی می‌کند. گاهی گرمای هوا به درجه‌ای می‌رسد که انگار تمام انرژی‌تان نابود می‌شود و از بین می‌رود. ضعف و بی‌حالی هم پیامد بعدی این جریان است. بعد کم شدن آب بدن یا دهیدراته شدن رخ می‌دهد و این گرمازدگی ممکن است به یک بیماری تبدیل شود. بنابراین بد نیست با درمان خانگی گرمازدگی آشنا باشید و در صورت لزوم از آنها استفاده کنید.
در این میان، نکته مهم است که علت این مشکل را درک کنید و بتوانید علائم و نشانه‌ها را تشخیص بدهید. به این ترتیب می‌توانید درمان مناسب برای خودتان را انتخاب کنید.به همین دلیل بد نیست قبل از اینکه به سراغ روش‌های درمانی خانگی برای رفع گرمازدگی‌تان بروید، علل و علائم این مشکل را بررسی کنید.
عوامل بروز گرمازدگی
مایعات موجود در بدن مسئول حفظ دمای بدن در شرایط گرم هستند. زمانی که به مدت طولانی در آب و هوای خیلی گرم هستیم بدن برای خارج کردن گرمای بیش از حد و خنک کردن خود عرق می‌کند. هنگامی که بدن به میزان زیادی مایعات خود را از دست می‌دهد، دچار کمبود آب (دهیدراته شدن) و گرمازدگی می‌شویم. این حالت گرمازدگی به راحتی می‌تواند به یک اختلال تهدید کننده جان منجر شود که در آن دمای بدن ممکن است حتی تا ۴۰ درجه سلسیوس افزایش بیابد و موجب بروز آسیب عصبی شود. گرمازدگی می‌تواند به دو دلیل رخ بدهد:
- فعالیت زیاد بدنی در آب و هوای گرم، برای مثال انجام ورزش در گرما به مدت چند ساعت
- سالمندان، کودکان و افراد مبتلا به بیماری معمولا در تنظیم دمای بدن خود مشکل دارند. آنها ممکن است در هوای خیلی گرم، حتی بدون انجام هر گونه فعالیت بدنی مبتلا به گرمازدگی شوند.
علائم و نشانه‌های گرمازدگی
- افزایش دمای بدن (۴۰ درجه‌ی سلسیوس و بالاتر)
- حالت تهوع و استفراغ
- سردرد
- گیجی و ضعف
- سرخ شدن پوست
- تند تند نفس کشیدن و افزایش ضربان قلب
- گرفتگی عضلات و گرفتگی‌های شکمی
- عرق نکردن یا به شدت عرق کردن
گرمازدگی پس از این علائم هشدار دهنده شروع می‌شود و علائم این بیماری معمولا عصبی هستند. بیمار ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- تحریک پذیری
- هذیان گویی و توهم
- بروز تغییرات رفتاری عجیب و غریب
- تشنج
نکته مهم این است گرمازدگی حتی می‌تواند تا کما پیشرفت کند. از این رو، این علائم و نشانه‌ها را نباید نادیده بگیرید و باید در اسرع وقت آنها را مورد رسیدگی قرار بدهید.
درمان‌های خانگی برای رفع گرمازدگی
۱. دوغ بنوشید
دو قاشق غذاخوری ماست را با یک لیوان آب، مقدار کمی نمک و مقدار کمی پودر زیره مخلوط کنید. بهتر است این نوشیدنی را به صورت سرد بنوشید. از آن‌جایی که آب ماده اصلی این نوشیدنی طراوت‌بخش است می‌تواند بدن را خنک و هیدراته کند. این نوشیدنی همچنین حاوی پروبیوتیک‌ها، پروتئین‌ها، مواد معدنی و ویتامین‌هاست که نیاز بدن را به این مواد دوباره تامین می‌کند.
۲. حمام سرد
وان حمام را از آب سرد پر کنید و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در آب غوطه‌ور شوید. این روش یکی از روش‌های درمانی کمک‌های اولیه است و می‌تواند قبل از اینکه بیمار بتواند برای درمان به بیمارستان منتقل شود، مورد استفاده قرار بگیرد. این روش درمانی توسط متخصصان برای رفع مشکل گرمازدگی به علت انجام فعالیت زیاد در گرما توصیه می‌شود. آب سرد به پایین آوردن کل دمای بدن، که به علت گرمازدگی بالا رفته‌است، کمک می‌کند. البته از آب یخ استفاده نکنید زیرا ممکن است دمای بدن شما به شدت کاهش پیدا کند و باعث بروز عوارض بدتری شود.
۳. طب چینی
یک فنجان ماش و ۳ فنجان آب را بجوشانید و مایع به‌دست آمده را صاف کنید. صبر کنید محلول به دست آمده خنک شود و سپس آن را بنوشید. شما می‌توانید این روش درمانی را هر زمانی که لازم بود، استفاده کنید.
هرچند ماش بومی هند است، اما در سراسر جهان کشت می‌شود و اغلب در طب سنتی چینی (TCM) برای درمان گرمازدگی بدن استفاده می‌شود. جوشاندن دانه‌های ماش یک داروی مقوی می‌سازد که بدن را هیدراته می‌کند و همچنین دمای بدن را کاهش می‌دهد. چنین تاثیری به این دلیل است که ماش طبیعتی تب بر دارد. این نوشیدنی علاوه برای اینکه درمان خانگی گرمازدگی است، برای سم زدایی بدن نیز بسیار عالی است.
۴. روغن‌های معطر
۲ تا ۳ قطره روغن نعناع فلفلی، ۱ تا ۲ قطره روغن اسطوخودوس و ۲ قاشق غذاخوری روغن زیتون یا روغن بادام را با هم مخلوط کنید. این مخلوط روغن را در پشت گردن، روی پاها و داخل مچ دست خود ماساژ بدهید. هر بار که دمای بدن شروع به بالا رفتن می‌کند، می‌توانید از این روش درمانی استفاده کنید. روغن اسطوخودوس پوست آفتاب‌سوخته و همچنین اعصاب را تسکین می‌دهد. روغن نعناع فلفلی اثر خنک‌کننده بر بدن دارد و به کاهش دمای بدن کمک می‌کند.
۵. آب پیاز و عسل
بعد از حمله گرمازدگی، آب پیاز را پشت گوش‌ها، کف پاها و روی قفسه سینه‌تان بمالید. اجازه بدهید آب پیاز روی این نواحی بماند. پس از این که علائم گرمازدگی از بین رفت، یک قاشق چایخوری از آب پیاز را با یک قاشق چایخوری عسل مخلوط کنید و ترکیب حاصل را بخورید.
آب پیاز را در طول مدت گرمازدگی تنها یک بار استفاده کنید، در حالی که می‌توانید مخلوط پیاز و عسل را دو بار در روز و به مدت چند روز پس از وقوع گرمازدگی مصرف کنید. گفته می‌شود که آب پیاز علائم گرمازدگی را تسکین می‌دهد. با این حال، مکانیسم دقیق عملکرد آن معلوم نیست.
۶. آب تمبر هندی
چند تکه تمبر هندی، یک تا یک و نیم لیوان آب و مقدار کمی شکر یا عسل.
به مدت چند دقیقه تمبر هندی را بجوشانید. این مایع را صاف کنید و شکر یا عسل را برای بهتر کردن طعمش به آن اضافه کنید. این ترکیب گیاهی را پس از آنکه خنک شد، بنوشید. به محض اینکه علائم شروع به پدیدار شدن می‌کنند، از این درمان استفاده کنید.
معروف است که تمبر هندی بدن را خنک می‌کند در حالی که مواد مغذی ضروری و الکترولیت‌هایی که در اثر دهیدراته شدن بدن از بین رفته‌اند، دوباره به بدن می‌رساند.
۷. شربت گشنیز
گشنیز را با کمی آب داخل دستکاه مخلوط‌کن بریزید و آب آن را بگیرید. کمی شکر به آن اضافه کنید و خوب هم بزنید. نوشیدنی حاصل را به مدت چند دقیقه در یخچال قرار دهید تا خنک شود و سپس آن را بنوشید.یک لیوان از این نوشیدنی را در مدت وقوع گرمازدگی میل کنید.
این گیاه تاثیر خنک‌کننده روی بدن دارد. این سبزی گرمای بیش از حد بدن را از بین می‌برد و کمک‌تان می‌کند از شر تهوع و استفراغ خلاص شوید.
۸. سرکه سیب
یک لیوان آب سرد و قاشق چایخوری سرکه سیب را با هم مخلوط کنید و آن را بنوشید. اگر پس از پیاده‌روی زیر نور خورشید، احساس سرگیجه یا ضعف داشتید، این نوشیدنی را بنوشید. سرکه سیب حاوی مواد معدنی و ویتامین است که کمک می‌کنند تا به سرعت الکترولیت‌های از دست رفته بدن دوباره تامین شوند.
تهوع، ضعف، سرگیجه و افزایش دمای بدن در طول گرمازدگی، قطعا خوشایند نیست. در اسرع وقت آنها را با این ۸ درمان خانگی گرمازدگی کنید و در کوتاه مدت از شرشان خلاص شوید. هدف اصلی این داروها، خنک کردن بدن و برگرداندن آب و الکترولیت‌های از دست رفته به بدن است.
هشدارهایی برای جلوگیری از بروز گرمازدگی
– زمانی که در معرض نور خورشید قرار دارید، همیشه سر خود را با روسری، کلاه یا چتر بپوشانید.
– به میزان فراوان آب بنوشید. آب سبب می‌شود که بدن هیدراته بماند و آن را خنک نگه می‌دارد. همیشه همراه خود یک بطری آب داشته باشید!
– دوغ یا لیموناد بنوشید تا از گرم شدن بیش از حد بدن جلوگیری کنید.
– در هوای گرم و مرطوب، لباس‌های گشاد بپوشید.
– در روزهای گرم تابستان لباس‌های رنگ روشن را انتخاب کنید زیرا گرمای کم‌تری را جذب می‌کنند.
– وقتی خارج از خانه و در معرض نور خورشید هستید، فشار زیادی به خودتان وارد نکنید. یک برنامه زمانی ساده برای حفظ انرژی خود داشته باشید و در طول تمرین یا بازی در فضای باز بدنتان را هیدراته نگه دارید.
– ۶ تا ۸ ساعت در روز بخوابید و رژیم غذایی متعادل و سالمی داشته باشید. به این ترتیب اطمینان حاصل خواهید کرد که بدنتان به خوبی استراحت می‌کند و دارای مقدار مناسبی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین برای عملکرد درست خود است.
