اصفهان حادترین شرایط خشکسالی را در کشور دارد

منصور شیشه فروش در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه از ابتدای سال زراعی یعنی از مهرماه سال گذشته تاکنون ۱۲۷ میلیمتر بارش در استان ثبت شده، اظهار کرد: میانگین بارش ها در سال زراعی جاری بیش از ۳۴ درصد نسبت به میانگین بلندمدت در استان کاهش داشته و این کاهش در مناطقی مثل شرق اصفهان و ورزنه ۵۰ درصد، در کاشان ۴۵ درصد و در سرشاخه های فریدون شهر و فریدن بیش از ۴۰ درصد بوده است.
وی با بیان اینکه شرایط کم بارشی، بالا بودن میانگین دما نسبت به میزان نرمال، افزایش تبخیر سطحی، کاهش پوشش برف و کاهش رطوبت خاک سبب تشدید شرایط خشکسالی در استان شده، افزود: در پاییز و زمستان ۹۹ و فروردین ۱۴۰۰ به دلیل شکل گیری نامناسب الگوهای جوی، افزایش ارتفاع در لایه های میانی جو نسبت به حالت نرمال و تغذیه ناکافی رطوبت در سامانه های جوی، شاهد کاهش چشمگیر فعالیت بارشی سامانه های جوی بر روی استان بودیم و به علت اینکه سامانه های جوی فاقد رطوبت بودند، انرژی خود را به صورت تندباد تخلیه کردند، به همین دلیل امسال تندبادهای زیادی داشتیم.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به بیش از ۲۵ روز ناسالم همراه با گرد و غبار در استان از ابتدای فروردین تاکنون، گفت: تندباد در مناطق مختلف باعث خیزش گرد و خاک، خشکی هوا، کم بارشی شده و همه اینها باعث فعال شدن کانون های گرد و غبار شده است.
خشکی ۱۰ ماهه رودخانه زاینده رود
وی با بیان اینکه ۱۰ ماه است رودخانه زاینده رود خشک است و آب در این رودخانه جریان ندارد، تصریح کرد: چاه های اطراف زاینده رود خشک و کم آب شده، بیشتر چشمه ها و قنوات با ۵۰ درصد خشکی مواجه شده و ۳۵۰ روستای استان با تانکر آبرسانی می شود. در مناطق عشایری حدود ۲۵۰ نقطه با تانکر آبرسانی می شود، همچنین ۱۲ هزار هکتار از باغات استان در معرض تنش خشکی قرار دارند و بسیاری از زراعات کشت نشده است.
شیشه فروش تصریح کرد: بررسی وضعیت خشکسالی نشان می دهد همه مناطق استان با شرایط خشکسالی و کم آبی مواجه است و اصفهان حادترین شرایط خشکسالی در کشور را دارد، به طوری که خشکسالی اقلیمی، هیدرولوژیکی، کشاورزی و ژئوهیدرولوژیک را همزمان داریم. سطح آب سفره های زیر زمینی یک تا یک و نیم متر پایین رفته و از اثرات آن پدیده هایی مثل فرونشست زمین و فعال شدن کانون های گرد و غبار است.
خشکی تالاب گاوخونی دامن ۵ استان را می گیرد
وی به ۱۶ کانون گرد و غبار با وسعت یک میلیون و ۹۰ هزار هکتار متر مربع در استان اشاره و خاطرنشان کرد: باتوجه به اینکه در حدود ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی حاصل خیز استان کشتی انجام نشده و به دلیل کم آبی رها شده است، این اراضی نیز تبدیل به کانون گرد و غبار نقطه ای شده و با وزش باد باعث آلودگی هوا می شوند. تقریبا ۴ درصد از تالاب گاوخونی با وسعت ۴۷ هزار هکتار نم و رطوبت دارد و فاقد آب است که اگر به کانون گرد و غبار تبدیل شود تا پنج کیلومتر و پنج استان کشور را در بر می گیرد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان از تشکیل ستاد مدیریت پایش تنش آبی استان و برگزاری جلسات این ستاد برای گذر از تابستان گرم امسال خبر داد و گفت: اجرای طرح های مصرف بهینه آب در بخش شرب، صنعت و فضای سبز پیش بینی و به همه شهرداری ها ابلاغ شد جداسازی آب فضای سبز از شرب، آبیاری شبانه، نشت گیری از شبکه های فرسوده، اجرای روش های بهینه مصرف آب، کاشت گونه های متناسب با شرایط خشکی، خاموش کردن آب نماها و استفاده از همه ظرفیت برای کاهش مصرف آب را به طور جدی پیگیری کنند.
وی به اجرای طرح های آبیاری نوین در ۱۲۴ هزار هکتار از اراضی کشاورزی، اجرای بیش از دو هزار هکتار کشت گلخانه ای و روش های موثر صرفه جویی در مصرف آب اشاره کرد و افزود: در بخش صنعت نیز همه صنایع موظف به جدا کردن آب شرب و بازچرخانی آب، صرفه جویی در مصرف انرژی و انجام تعمیرات در تابستان شده اند. ادارات باید ۵۰ درصد مصرف آب شرب را کم کنند و مدیر انرژی برای اجرای طرح های مصرف بهینه آب و برق نظارت کند. بسته اضطراری مدیریت بهینه مصرف برق و آب نیز تدوین و به همه بخش ها ابلاغ شد.
شیشه فروش با بیان اینکه معضل آب در استان اصفهان نیاز به نگاه ملی دارد، گفت: خشکسالی در کشور بی سابقه است، درحالی که ۳۲ درصد از مساحت استان اصفهان بیابانی است، در فلات مرکزی و اقلیم خشک و نیمه خشک و در محاصره استان های دیگر قرار گرفته و رودخانه زاینده رود خشک است، بنابراین باید به اصفهان نگاه ویژه ای شود.
حوضه زاینده رود شکننده و بیمار است
وی با بیان اینکه وزارت نیرو باید در اسرع وقت طرح های تامین آب برای زاینده رود را اجرا و زاینده رود را مثل دریاچه ارومیه احیا کند، افزود: بسته مدیریت خشکسالی به صورت اضطراری باید برای استان اصفهان تعریف شود. نقشه راه احیای زاینده رود در استان تهیه و تحویل وزارت نیرو شده است و باید طرح های تامین و انتقال آب به حوضه زاینده رود، مصوبات شورای عالی آب و پیشگیری از بارگذاری های جدید بر حوضه زاینده رود دنبال شود، چراکه این حوضه شکننده و بیمار است.
شیشه فروش ادامه داد: سازمان محیط زیست باید از عرصه های زیست محیطی و گونه های جانوری و گیاهی استان اصفهان حفاظت کرده و ضمن پیگیری حقابه تالاب گاوخونی و رودخانه زاینده رود، نسبت به صدور مجوزهای مورد نیاز برای احیای زاینده رود اقدام کند.
وی با اشاره به اینکه ۴۰ هزار رأس گونه های جانوری مهم در استان در بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار وسعت مناطق حفاظت شده محیط زیست به علت فقر پوشش گیاهی در معرض آسیب هستند، گفت: اصفهان دارای گونه های منحصر به فردی مثل پلنگ، یوزپلنگ ایرانی و خرس قهوه ای، کل، میش و بز است و تنوع جانوری استان باید حفظ شود، در این راستا باید اعتباراتی برای تامین آب و علوفه در عرصه های زیست محیطی و احیای زاینده رود و تالاب گاوخونی پیش بینی شود.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان بر پیگیری تأمین حقابه های قانونی کشاورزان از سوی وزارت جهاد کشاورزی تاکید و اظهار کرد: تسهیلات ویژه ای برای اجرای طرح های نوین آبیاری، مرمت و بازسازی ۵۰۰ رشته قنات و تامین آب باغات با آبرسانی سیار باید از سوی وزارت جهاد کشاورزی اختصاص یابد.
ایجاد سپر حفاظتی در برابر خسارت گرد و غبار
وی با بیان اینکه سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور امسال باید دو اقدام جدی در استان اصفهان انجام دهد، گفت: اولین اقدام اختصاص ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای اجرای طرح های آبخیزداری، بندهای پخش سیلاب و تغذیه سفره های آب زیرزمینی به صورت اضطراری است. همچنین باید به استان به صورت اضطراری ۱۵۰ میلیارد تومان اعتبار برای طرح های نهال کاری و کنترل فرسایش بادی اختصاص دهد تا سپر حفاظتی برای نجات شهرها، جاده ها و سکونتگاه ها در برابر خسارت گرد و غبار شود.
شیشه فروش با اشاره به خسارت ۱۴۰ میلیارد تومانی ناشی از طوفان های گرد و غبار و فرسایش بادی در سال گذشته، خاطرنشان کرد: بسته های مدیریت بحران در زمینه خشکسالی تدوین شده و در این زمینه نیاز به نگاه ملی و ویژه به استان داریم.