جولان کودکان کار و خیابانی در پایتخت و سکوت بهزیستی

مسئله کودکان کار و خیابانی و حضور آنها در چهارراه‌ها و معابر در این سال‌ها به یکی از آسیب‌های جدی در کلان‌شهرهای کشور و به‌ویژه تهران تبدیل شده است و هر روز تعداد این افراد در حال افزایش است.
به‌طور قطع می‌توان گفت پدیده کودکان خیابان، پدیده‌ای فراگیر، جهانی و هشداردهنده است؛ مسئله کودکان کار خیابانی از پیچیده‌ترین مسائل اجتماعی در ایران است و به همین سبب، مقابله با کودکان خیابانی یکی از مظاهر دردناک نابرابری در جامعه به‌شمار می‌آیند لذا مداخله سازمان‌های دولتی و غیردولتی برای بهبود وضعیت آنها ضروری به‌نظر می‌رسد.
از سوی دیگر مشکلات معیشتی خانوارهای فقیر و عمدتاً حاشیه‌نشین مطرح می‌شود که برای امرار معاش، کودکان خود را وارد شبکه کار غیررسمی می‌کنند؛ سازمان بهزیستی  بر اساس ماده واحده لایحه قانونی مصوب 1359 در راستای تحقق مفاد اصول 21 و 29 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از جمله حمایت از خانواده‌های بی‌سرپرست و نیازمند و ارائه خدمات مختلف به کودکان، تدارک امکانات پیشگیری و توان‌بخشی حرفه‌ای و اجتماعی به توانخواهان  جسمی و روانی، تجدید تربیت منحرفین‌ اجتماعی و حمایت و نگهداری از کودکان و اطفال بی‌سرپرست و معلولین غیرقابل توانبخشی و سالمندان نیازمند و آموزش نیروی انسانی، تأمین موجبات تشویق، جلب مشارکت و فعالیت گروه‌های داوطلب و مؤسسات غیردولتی، تشکیل‌ شده است،
لذا به‌عنوان سازمان متولی سلامت اجتماعی  عهده‌دار  سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی برای تحقق اهداف متعالی نظام مقدس جمهوری اسلامی در زمینه ایجاد جامعه سالم با رویکرد کنترل و کاهش  آسیبهای اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی آحاد جامعه است، در همین راستا  موضوع کودکان کار و خیابانی به‌عنوان پنج آسیب اولویت‌دار در کشور ناشی از شرایط نامناسب اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از جمله فقر، بیکاری، مهاجرت از روستاها و شهرهای کوچک، بروز حوادث طبیعی و انسان‌ساخت، شکل‌گیری سکونت‌گاه‌های غیررسمی، هم‌چنین ورود اتباع خارجی به‌ویژه به‌شکل غیرمجاز، همواره یکی از مهمترین دغدغه‌های مهم سازمان بهزیستی برای ساماندهی و توانمندسازی آنها بوده و است که در این مسیر اقداماتی را انجام داده است.
بر همین اساس برای صیانت و حمایت از حقوق کودکان و متناسب با شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر جامعه و نیز شرایط بروز آسیبهای اجتماعی، سازمان بهزیستی از سال 1378 اقدام به راه‌اندازی مراکز ساماندهی کودکان خیابانی به‌صورت دولتی برای نگهداری و فراهم کردن شرایط توانمندسازی کودکان و خانواده‌های آنان کرده است اما با این اقدامات نه‌تنها تعداد کودکان کار و خیابانی کاهش پیدا نکرده است بلکه در برخی از مناطق تهران باندهای کودکان کار شکل گرفته است.
به‌گفته حبیب‌الله مسعودی فرید؛ معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، تنها 40 درصد از کودکان کار، به‌خاطر فقر خانوادگی در خیابان‌ها کار می‌کنند و بیشتر این کودکان تحت سوءاستفاده باندهای مختلف قرار دارند.
وی در این باره گفت: کودکان کار معمولاً به دو علت کلی در خیابان‌ها کار می‌کنند؛ علت اول فقر و نداشتن سرپرست مؤثر است؛ علت دوم سوءاستفاده برخی از افراد از این کودکان و بهره‌جویی از آن‌هاست. بیش از 55 درصد کودکان کار در کشور، ایرانی نیستند؛ این در صورتی است که بیشتر این کودکان خارجی، به‌صورت غیرمجاز در کشور زندگی می‌کنند.
فرید به اجرای طرح جدید  ساماندهی کودکان کار و خیابانی توسط سازمان بهزیستی اشاره کرد و توضیح داد: این کودکان به‌صورت دقیق و از طریق عنبیه چشم شناسایی می‌شوند و برای هر یک پرونده ایجاد می‌شود تا کارشناسان به‌صورت موردی مشکلات آن‌ها را بررسی و پیگیری کنند و طی بازدیدی که مددکاران از محل سکونت این کودکان انجام می‌دهند، فرآیند حمایت از تمامی کودکان، چه ایرانی و غیرایرانی انجام می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه "بحث کودکان اتباع بسیار مهم است و انتظار داریم که اداره اتباع وزارت کشور در این خصوص به‌طور جدی ورود کند"، ادامه داد: از مجموع 2 هزار خانواده ایرانی، پرونده 600 خانوار را که فرزندان آن‌ها در خیابان کار می‌کنند و از آن‌ها آزمون وسیع گرفته شده است، بررسی کردیم که روی توانمندسازی این کودکان کار می‌شود.
به گزارش تسنیم در حالی طرح شناسایی کودکان کار و خیابانی از طریق عنبیه چشم از سوی بهزیستی از سال گذشته آغاز شده است که هنوز این طرح خروجی قابل‌قبولی را در پی نداشته است و سند آن نیز افزایش تعداد کودکان کار و خیابانی در پایتخت است؛ موضوعی که این روزها و با فرا رسیدن روزهای گرم سال بیش از گذشته شده است.