سيل گراني از ارديبهشت امسال تاكنون ادامه داشته و قيمت محصولات لبني را 100در صد افزايش داده است. اين افزايش قيمت واكنش سازمان‌ها و دستگاه‌هاي نظارتي و حمايتي را به دنبال داشته، اما وضعيت به گونه‌اي است كه از يك سو توليدكنندگان مي‌گويند توان توليد بدون افزايش قيمت را ندارند و از سوي ديگر سازمان تعزيرات و سازمان حمايت پرونده‌هايي را براي گران فروشان اين بخش رقم زده اند. به عقيده سازمان حمايت، جرايم براي توليدكنندگان محصولات لبني بازدارنده نيست و همين موضوع موجب مي‌شود، برخي از شركت‌هاي جريمه شده باز هم افزايش قيمت را در محصولات اعمال كنند. يكي از توليدكنندگان شرکت صنایع لبنی در واکنش به جریمه‌های میلیاردی صنایع لبنی به اتهام گران فروشی اين اواخر گفته است: تعزیرات حکومتی واقعیات جامعه را در نظر نمی‌گیرد. اين در حالي است كه افزايش قيمت‌ها به سطحي رسيده كه مردم ديگر توان خريد ندارند و تصميم مي‌گيرند بخشي از نيازهاي سبد لبني خود را كاهش داده يا حذف كنند.
افزايش 100درصدي محصولات لبني
در ماه‌های گذشته قیمت محصولات لبنی به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش داشته است و براساس گزارش‌های میدانی قیمت محصولات لبنی از اردیبهشت امسال تاکنون افزایش 100درصدی را تجربه کرده است. به‌طوری‌که شیر یک لیتری که در اردیبهشت، دو هزار و 500 تومان به فروش می‌رسید، حالا به پنج هزار تومان رسیده است. به گفته فروشندگان این افزایش قیمت در سایر محصولات لبنی نیز اعمال‌شده است. برای مثال قیمت ماست دبه‌ای که در اردیبهشت امسال 10 هزار و200 تومان بود حالا به 14 هزار و 900 تومان رسیده است. میانگین قیمت پنیر 400 گرمی اکنون هفت هزار تومان است که در اردیبهشت چهار تا پنج هزار تومان قیمت داشت. قیمت کره100 گرمی نیز اکنون پنج هزار تومان است؛ این در حالی است که در مرداد و شهریور این کالا سه هزار و500 تومان قیمت داشت.
قیمت‌ها، هر روز گران تر از دیروز
این فروشنده در خصوص حذف برچسب قیمت‌ها از روی اجناس می‌گوید: امیدواریم این اتفاق صورت نگیرد. اکنون که بسیاری از اجناس برچسب قیمت دارد، ما هر روز با مشتریان بحث و درگیری داریم. مشتریان می‌گویند: برای مثال شیر دیروز چهار هزار و 500 تومان بود و چرا الان پنج هزار تومان است؟ ما به آن‌ها می‌گوییم دیروز گذشت، امروز قیمت‌ها تغییر داشته است. به همین خاطر برچسب قیمت بسیار ضروری است، اگر نباشد، ما هر روز با مشتریان درگیر می‌شویم. در حال حاضر می‌توان گفت قیمت شیر نسبت به دو هفته گذشته 10 درصد افزایش داشته است.
دلایل گرانی از زبان فروشندگان
به گفته یکی دیگر از فروشندگان در حال حاضر تولیدکنندگان با افزایش قیمت شیر خام و بطری‌های پلاستیکی مواجه هستند و به طبع آن قیمت شیر خام گران تمام می‌شود. این صحبت‌هایی است که به عنوان دلیل افزایش قیمت مطرح می‌شود اما به هر صورت این روزها به مردم سخت می‌گذرد و قدرت خرید به شدت کاهش پیدا کرده است و مردم ترجیح می‌دهند که مصرف لبنیات را کاهش دهند.
واکنش مسئولان به گرانی
در این میان سازمان حمایت افزایش قیمت را غیرقانونی می‌داند و هیچ نظارتی در این زمینه به چشم نمی‌خورد. دو دلیل اصلی از سوی مسئولان مطرح می‌شود. از یک سو افزایش قیمت شیر خام را داشتیم و از سوی دیگر صنعت بسته بندی در کشور با واردات اداره می شود و این روزها که واردات به مشکل برخورده است، افزایش قیمت موضوع طبیعی به نظر می‌رسد. چندي پيش سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی از محکومیت 22 شرکت تولید فرآورده‌های لبنی در شعب این سازمان به جرم گران‌فروشی خبر داد. این شرکت‌ها درمجموع به پرداخت 829 میلیارد ریال به‌عنوان جریمه گران‌فروشی محکوم شدند. پرونده هفت شرکت دیگر در شعب تعزیرات حکومتی در حال رسیدگی است. به گفته سازمان تعزيرات اين روزها شاهد کم‌فروشی‌های بی سابقه در محصولات لبنی کشور هستیم و در این زمینه گزارش‌های بسیاری به سازمان تعزیرات حکومتی رسیده است. مدیرکل اقتصادی وزارت صنعت، معدن و تجارت هم گفت: قیمت نهاده‌ها از سه‌هزار و 200 تومان در پارسال به چهار هزار و 200 تومان در سال جاری افزایش یافته که بخشی از افزایش قیمت فرآورده‌های لبنی مرتبط با آن است. افزایش هزینه‌های حمل و نقل هم از جمله عوامل بالا رفتن قیمت محصولات لبنی است. دبیر انجمن صنفی گاوداران نيز گفته است: تولید شیر خام در کشور در هشت ماهه اول سال به طور میانگین 5/7 درصد افزایش یافت و تولید شیر به اندازه مصرف کشور وجود دارد. از تیر تاکنون ماهانه دو هزار و 500 تا سه هزار تن جذب صنایع شیر خشک کشور می‌شود و به عبارتی رابطه تولیدکنندگان شیر با تولیدکنندگان شیر خشک مستقیم شده است. 25 تا 30 درصد شیر تولیدی کشور صرف تولید شیر خشک می‌شود.
ناگزیر به افزایش قیمت هستیم
زهرا اخوان نسب، عضو هیات مدیره شرکت پگاه در خصوص افزایش قیمت محصولات لبنی می‌گوید: طی ماه‌های گذشته افزایش قیمت محصولات لبنی رقم خورد و افراد زیادی انتقادات خود را مطرح کردند. اما در این میان باید تمام دلایل افزایش قیمت محصولات لبنی را دید. این تغییرات زنجیره‌وار به یکدیگر متصل هستند. اگر بخشی از این زنجیره با افزایش قیمت و مشکل روبه‌رو شود، این وضعیت به سایر بخش‌ها نیز سرایت پیدا می‌کند. بازار محصولات لبنی از ابتدای امسال تا امروز بازار متلاطمی را تجربه کرده است؛ به طوری که شیر خام که ما خریداری می‌کردیم از هزار و 300 تومان به دو هزار و 200 تومان رسیده است. اکنون کارخانه‌ها با مشکل مواجه شده‌اند. علاوه بر شیر خام مواد اولیه بسته‌بندی افزایش 100درصدی وگاهي 200 درصدی داشته است. حتی کوچک‌ترین جزء تولید نیزاکنون با افزایش 300 درصدی مواجه است. از طرفی مواد پتروشیمی به دلیل مسائل مربوط به تحریم و افزایش نرخ دلار با افزایش قیمت مواجه شدند و واردات آن نیز با مشکل روبه‌رو شد. ما مجبوریم افزایش قیمت داشته باشیم وگرنه باید کارکنان و کارگران خود را اخراج و کارخانه را تعطیل کنیم. افزایش قیمت موجب افت و ریزش مشتری و کاهش تولید کارخانه می‌شود. به این صورت مصرف‌کنندگان به سمت لبنیات ارزان قیمت می‌روند یا ترجیح می‌دهند که کمتر مصرف کنند؛بنابراین هیچ کس از این شرایط سود نمی‌برد.
هزينه گزاف دولت براي بازگشت سلامت جامعه
عضو هیات مدیره شرکت پگاه در ادامه گفت: 80درصد جامعه جزو مصرف‌کنندگان اصلی لبنیات هستند و اگر تعداد این افراد کاهش پیدا کند، به سلامتی جامعه لطمه می‌خورد و دولت باید هزینه گزافی را در آینده برای بازگشت سلامتی به جامعه پرداخت کند. به هر صورت مصرف لبنیات موضوع حايز اهمیتی است که از چشم مسئولان پنهان می‌ماند. در این زمینه باید به مسائل اصلی که موجب افزایش قیمت لبنیات شده توجه داشت. در حال حاضر بازار به نوعی کوچک شده و تولید کارخانه ما نیز نسبت به سال گذشته کاهش داشته است. مردم به سمت مصرف شیرها‌ی پاکتی رفته‌اند و حتی از سفره برخی افراد حذف شده است.
افزايش بيش از اندازه قيمت شيرخام
به گفته يكي از توليدكنندگاني كه به دليل گران‌فروشي 6 میلیارد و 800 میلیون تومان جريمه شده است، قیمت مواد پتروشیمی که در صنعت ما مورد استفاده قرار می‌گیرد در ماه‌های گذشته چند برابر شده است؛ همچنین ارزی که براي واردات پاکت‌های شیر با نرخ 4200 تومان پرداخت می‌شد، اکنون پرداخت نمی‌شود و ما آن را با عرضه بازار آزاد تهیه می‌کنیم. از طرفي قیمت هر کیلوگرم شیر خام نیز که در سال گذشته 1250 تومان و حداکثر هزار و 300 تومان خریداری می‌شد، امسال به 2200 تومان تا 2400 تومان افزایش یافته است.
کاهش اندازه سبد لبنیات خانوار
براساس این گزارش، یکی از فروشندگان لبنیات می‌گوید: افزایش قیمت باعث شده کسانی که هفته‌ای یک‌بار برای خرید به فروشگاه می‌آمدند حالا دو هفته یک‌بار هم مراجعه نکنند. وقتی هم مراجعه می‌کنند، سبد خرید آن‌ها به جای 20 هزار تومان به 10 هزار تومان رسیده است. البته نه تنها لبنیات بلکه سایر کالاها افزایش قیمت داشته، برای مثال کلوچه هزار تومانی اکنون به دو هزار تومان رسیده است، اما لبنیات یکی از اجزای اصلی سبد خانوار را تشکیل می‌دهد و برای سلامتی جامعه بسیار حايز اهمیت است. بنابراين اکنون مساله مهمی که وجود دارد، این است که افزايش قیمت لبنيات قدرت خرید مردم را کاهش داده و بیم آن می‌رود که سرانه مصرف كاهش بيشتري داشته باشد.
