تجربه‌ی کمی استرس شاید بتواند محرک ما برای تلاش بیشتر و داشتن عملکردی بهتر باشد، اما گاهی اوقات سطح استرس بیشتر از حالت طبیعی می‌شود و می‌تواند روی سلامت روحی و جسمی تأثیرات منفی بگذارد. یک مطالعه نشان داد که ۳۳ درصد از افراد بزرگسال گزارش کرده‌اند که دچار استرس بیش از حد هستند. در این مقاله تصمیم داریم شما را با علائم استرس آشنا کنیم. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
۱. جوش و آکنه
آکنه یکی از واضح‌ترین و رایج‌ترین علائم استرس است. بعضی از افراد عادت دارند زمانی که دچار استرس زیادی هستند، صورت خود را زیاد لمس کنند. این موضوع می‌تواند باعث پخش شدن باکتری و شکل‌گیری جوش و آکنه شود. چندین مطالعه هم به این نتیجه رسیده‌اند که جوش ممکن است با سطح بالای استرس در ارتباط باشد.
یک مطالعه به بررسی شدت استرس ۲۲ فرد قبل و بعد از امتحان پرداخت. نتایج این مطالعه نشان داد که بین سطح استرس ناشی از امتحان و شدت آکنه ارتباط وجود دارد.
در یک مطالعه‌ی دیگر روی ۹۴ نوجوان نشان داده شد که بین سطح بالاتر استرس و آکنه‌های بدتر، به‌ویژه در پسران ارتباط وجود داشت. جوش علل بالقوه‌ی دیگری هم دارد که از جمله‌ی آن‌ها می‌توانیم به تغییرات هورمونی، باکتری، تولید چربی اضافی و مسدود شدن منافذ اشاره کنیم.
۲. سردرد
بسیاری از مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که استرس می‌تواند منجر به سردرد شود. یک مطالعه روی ۲۶۷ فرد مبتلا به سردرد مزمن به این نتیجه رسید که در تقریبا ۴۵ درصد موارد، موقعیت‌های استرس‌زا در ابتلا به سردرد مزمن نقش داشتند. یک مطالعه‌ی بزرگ‌مقیاس نشان داد که افزایش شدت استرس با افزایش روز‌هایی که شرکت‌کنندگان در هر ماه سردرد را تجربه می‌کردند، در ارتباط بود.
یک مطالعه‌ی دیگر روی سربازان به این نتیجه رسید که این افراد زمانی که استرس داشتند، سردرد را تجربه می‌کردند. استرس دومین محرک رایج سردرد است. سایر محرک‌های رایج شامل کم‌خوابی، مصرف الکل و کم‌آبی بدن می‌شوند.
۳. درد مزمن
تجربه‌ی درد مزمن می‌تواند نتیجه‌ی افزایش سطح استرس باشد. یک مطالعه که روی ۳۷ نوجوان مبتلا به بیماری سلول داسی‌شکل انجام شد، نشان داد که افزایش استرس در روز با بیشتر شدن درد در همان روز در ارتباط بود.
سایر مطالعات نشان داده‌اند که افزایش سطح هورمون استرس به نام کورتیزول ممکن است با درد مزمن ارتباط داشته باشد. برای مثال، یک مطالعه به بررسی ۱۶ فرد مبتلا به کمردرد مزمن پرداخت. این مطالعه به این نتیجه رسید که سطح هورمون کورتیزول در بدن افرادی که درد مزمن داشتند، بیشتر بود.
یک مطالعه‌ی دیگر روی افراد مبتلا به درد مزمن نشان داد که این افراد سطح بالاتری از هورمون کورتیزول را داشتند که این موضوع از علائم استرس طولانی‌مدت است.
توجه داشته باشید که این مطالعات به رابطه‌ی بین استرس و درد مزمن پرداخته‌اند و سایر عوامل مؤثر در این زمینه را بررسی نکرده‌اند. علاوه بر این، مشخص نیست که استرس باعث درد مزمن می‌شود یا درد مزمن باعث استرس.
۴. مریضی مداوم
مریض بودن مکرر می‌تواند از علائم استرس باشد. استرس ممکن است روی سیستم ایمنی بدن تأثیر منفی بگذارد و شما را بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌ها کند. در یک مطالعه، ۶۱ فرد بزرگسال واکسن آنفولانزا زدند. سیستم ایمنی افرادی که استرس مزمن داشتند، واکنش ضعیف‌تری به واکسن نشان داد. این مسأله نشان می‌دهد که استرس ممکن است باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شود.
در یک مطالعه‌ی دیگر، ۲۳۵ فرد بزرگسال به دو گروه افراد دارای استرس زیاد و افراد دارای استرس کم تقسیم شدند. افرادی که استرس زیادی داشتند، در مقایسه با افراد دارای استرس کم، ۷۰ درصد بیشتر دچار عفونت‌های تنفسی شدند. به‌طور مشابه، یک بررسی روی ۲۷ مطالعه نشان داد که استرس با افزایش احتمال ابتلا به عفونت‌های تنفسی در ارتباط بود.
به مطالعات انسانی بیشتری برای پی بردن به رابطه‌ی پیچیده‌ی بین استرس و سیستم ایمنی نیاز است. هرچند زمانی که صحبت از سلامت سیستم ایمنی می‌شود، استرس فقط یکی از عوامل تأثیرگذار بر آن است.
ضعیف شدن سیستم ایمنی می‌تواند در نتیجه‌ی داشتن رژیم غذایی نامناسب، نداشتن فعالیت بدنی و ابتلا به بعضی از اختلالات مثل سرطان خون (لوسمی یا لوکمیا) باشد.
۵. کاهش انرژی و بی‌خوابی
کم شدن سطح انرژی و بی‌خوابی می‌توانند از علائم استرس طولانی‌مدت باشند. به‌طور مثال، یک مطالعه روی بیش از ۲ هزار نفر به این نتیجه رسید که خستگی به‌شدت با افزایش سطح استرس در ارتباط است. استرس ممکن است خواب را مختل کند و باعث بی‌خوابی و در نتیجه کاهش سطح انرژی شود.
یک مطالعه‌ی کوچک به این نتیجه رسید که استرس کاری با افزایش خواب‌آلودگی و بی‌قراری در زمان خواب در ارتباط است. یک مطالعه‌ی دیگر روی بیش از ۲ هزار نفر به این نتیجه رسید که بیشتر قرار گرفتن در موقعیت‌های استرس‌زا با افزایش احتمال ابتلا به بی‌خوابی ارتباط داشت.
مطالعات این ارتباط را نشان می‌دهند، اما تأثیر سایر عوامل مهم در این زمینه را نادیده می‌گیرند. به مطالعات بیشتری لازم است تا بتوانیم به‌طور قطعی ادعا کنیم استرس می‌تواند مستقیما باعث کاهش سطح انرژی شود.
عوامل دیگری که ممکن است در کاهش سطح انرژی نقش داشته باشند شامل افت قند خون، داشتن رژیم غذایی نامناسب یا ابتلا به کم‌کاری تیروئید می‌شوند.
۶. مشکلات گوارشی
مشکلات گوارشی مثل اسهال و یبوست هم می‌توانند از علائم استرس محسوب شوند. برای مثال، یک مطالعه به بررسی بیش از ۲ هزار کودک پرداخت که در معرض موقعیت‌های استرس‌زا بودند. نتایج نشان داد که احتمال ابتلا به یبوست در این کودکان بیشتر بود.
استرس ممکن است افرادی که دچار اختلالات گوارشی مثل بیماری روده‌ی التهابی (IBD) هستند را تحت تأثیر قرار دهد. در یک مطالعه نشان داده شد که تجربه‌ی استرس زیاد روزانه با افزایش مشکلات گوارشی در ۱۸۱ خانم مبتلا به بیماری التهابی روده در ارتباط بود.
علاوه بر این، یک تحلیل روی ۱۸ مطالعه که نقش استرس روی بیماری التهابی روده را بررسی کرده بودند به این نتیجه رسید که بین استرس و علائم گوارشی ارتباط وجود دارد. با این حال به مطالعات بیشتری برای پی بردن به نحوه‌ی اثرگذاری استرس روی دستگاه گوارشی نیاز است.
در نظر داشته باشید که بسیاری از عوامل دیگر از جمله رژیم غذایی، کم‌آبی بدن، سطح فعالیت بدنی، عفونت یا مصرف بعضی از داروها هم می‌توانند باعث مشکلات گوارشی شوند.
۷. تغییر در اشتها
افزایش یا کاهش اشتها از جمله رایج‌ترین علائم استرس محسوب می‌شود. ممکن است متوجه شده باشید که زمانی که استرس دارید، هیچ اشتهایی ندارید یا اشتهایتان بیشتر می‌شود.
یک مطالعه روی دانشجویان به این نتیجه رسید که ۸۱ درصد از دانشجویان گزارش کردند که زمانی که استرس دارند، دچار تغییر در اشتها می‌شوند. از این تعداد، ۶۲ درصد از افراد افزایش اشتها و ۳۸ درصد هم کاهش اشتها را تجربه کردند.
در یک مطالعه روی ۱۲۹ نفر نشان داده شد که مواجهه با استرس با غذا خوردن بدون احساس گرسنگی در ارتباط بود. تغییر در اشتها زمانی که استرس دارید ممکن است روی وزنتان هم تأثیر بگذارد. برای مثال، یک مطالعه روی بیش از هزار نفر به این نتیجه رسید که استرس با افزایش وزن در افراد مبتلا به چاقی مفرط ارتباط داشت.
اگرچه این مطالعات نشان می‌دهند که بین استرس و تغییر در اشتها یا وزن ارتباط وجود دارد، با این حال به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است. از جمله سایر علل احتمالی تغییر اشتها می‌توانیم به مصرف بعضی از داروها، تغییرات هورمونی یا مشکلات روانی اشاره کنیم.
۸. افسردگی
بعضی از مطالعات عنوان می‌کنند که استرس مزمن ممکن است منجر به افسردگی شود. یک مطالعه روی ۸۱۶ خانم مبتلا به افسردگی شدید به این نتیجه رسید که شروع افسردگی به‌طور قابل توجهی با استرس حاد و مزمن در ارتباط بود. یک مطالعه‌ی دیگر روی ۲۴۰ فرد بزرگسال نشان داد که سطح بالای استرس منجر به بروز علائم افسردگی در این افراد شد.
علاوه بر این، یک مطالعه روی ۳۸ فرد که افسردگی غیرمزمن داشتند به این نتیجه رسید که موقعیت‌های استرس‌زا به‌طور قابل‌توجهی با تجربه‌ی افسردگی مرتبط بودند. به یاد داشته باشید که مطالعات به این ارتباط پی برده‌اند، اما این موضوع ضرورتا بدین معنی نیست که استرس باعث افسردگی می‌شود. به تحقیقات بیشتری درباره‌ی نقش استرس روی شکل‌گیری افسردگی نیاز است.
سایر عوامل تأثیرگذار بر افسردگی به غیر از استرس شامل سابقه‌ی خانوادگی، سطح هورمون‌ها، محرک‌های محیطی و حتی مصرف بعضی از داروها می‌شود.
۹. افزایش ضربان قلب
افزایش ضربان قلب هم یکی دیگر از علائم استرس زیاد به شمار می‌رود. یک مطالعه به این نتیجه رسید که ضربان قلب در موقعیت‌های استرس‌زا به‌طرز چشمگیری افزایش پیدا می‌کند. یک مطالعه‌ی دیگر روی ۱۳۳ نوجوان به این نتیجه رسید که شرکت‌کنندگان زمانی که فعالیت‌های استرس‌زا انجام می‌دادند، افزایش ضربان قلب را تجربه می‌کردند.
به‌طور مشابه، یک مطالعه دیگر روی ۸۷ دانش‌آموز به این نتیجه رسید که بین انجام فعالیت‌های استرس‌زا و افزایش ضربان قلب و فشار خون ارتباط وجود دارد. نکته‌ی جالب این است که پخش کردن موسیقی هنگام انجام فعالیت به جلوگیری از این تغییرات کمک کرد.
افزایش ضربان قلب ممکن است در نتیجه‌ی موارد دیگری از جمله مصرف زیاد نوشیدنی‌های حاوی کافئین یا ابتلا به عارضه‌هایی مثل بیماری‌های تیروئید، فشار خون بالا یا بعضی از مشکلات قلبی رخ دهد.
۱۰. عرق کردن
مواجهه با استرس می‌تواند منجر به تعریق شدید شود. یک مطالعه‌ی کوچک روی ۲۰ فرد مبتلا به اختلال «هایپرهیدروز» (تعریق بیش از حد) میزان استرس شرکت‌کنندگان طی روز را بررسی کرد. نتایج این مطالعه نشان داد که استرس و ورزش کردن به‌طرز چشمگیری تعریق را افزایش دادند.
یک مطالعه‌ی دیگر روی ۴۰ نوجوان به این نتیجه رسید که مواجهه با استرس با افزایش تعریق و بوی آن همراه بود. تعریق زیاد همچنین می‌تواند در نتیجه‌ی اضطراب، ابتلا به بیماری‌های تیروئیدی یا مصرف بعضی داروها رخ دهد.
۱۱. ریزش مو
ریزش روزانه‌ی چند تار مو طبیعی است، چون به مرور زمان فولیکول‌های قدیمی مو با فولیکول‌های جدید جایگزین می‌شوند. استرس می‌تواند باعث ریزش موی شدید شود. در حقیقت استرس شدید باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله کنند که این موضوع ریزش مو را در پی دارد.
اگر دچار ریزش موی ناشی از استرس شده‌اید، باید سعی کنید با تکنیک‌های موجود سطح استرس خود را کاهش دهید. زمانی که استرستان برطرف شود، رشد موهایتان به حالت عادی برمی‌گردد.
۱۲. کهیر
اگر به‌طور ناگهانی دچار برآمدگی‌های قرمز همراه با خارش شده‌اید، علت این موضوع می‌تواند استرس باشد. زمانی که بدن (برای مدت زمان کم یا طولانی) استرس زیادی را تجربه می‌کند، سیستم ایمنی ضعیف می‌شود و بدن برای مبارزه با بیماری‌ها شروع به ترشح هیستامین می‌کند.
اگر استرس برطرف نشود، دچار کهیر می‌شوید. زمانی که سیستم ایمنی ضعیف شود، پوست می‌تواند توسط چیز‌هایی مثل صابون، سرما یا گرما، لوسیون و مواد شوینده‌ی لباس که هیچ‌وقت به آن‌ها حساس نبوده، تحریک شود. برای درمان این عارضه، یک حوله‌ی مرطوب خنک را روی ناحیه‌ی مدنظر بگذارید. اگر کهیر برطرف نشد، آنتی‌هیستامین مصرف کنید.
