از سال ۸۴ امتحان نهایی برگزار می‌شود اما هنوز ۳۰ درصد سوابق تحصیلی هم نداریم!

ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در جلسه 147 ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور اظهار کرد: سازمان سنجش به لحاظ تخصصی و موضوعی در هر پیشنهادی برای کنکور داشته است شورای عالی انقلاب فرهنگی را محور قرار داده است.
وی گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی به لحاظ اشرافیت باید به این موضوع ورود کند. سازمان سنجش با طرح ساماندهی کنکور مخالف نیست و آن را در راستای سیاست‌های کلی سنجش و پذیرش است که جز سیاست‌های  اصلی ما یعنی جدا سازی سنجش از پذیرش، اعتبار بخشی به آزمون‌ها، استقلال دانشگاه‌ها، استاندارد سازی سوابق تحصیلی و تعدد برگزاری آزمون‌ها است. این سیاست‌ها در راستای همان سیاست‌های ساماندهی کنکور است.
خدایی ادامه داد: در کنکور دو کلمه کلیدی "سنجش و پذیرش" را داریم. سنجش یعنی آزمون‌های استاندارد پیشرفت تحصیلی است و استعداد تحصیلی، تشخیص موفق بودن داوطلب در رشته انتخابی است، دو آزمون استاندارد در تمام دنیا برای رشته‌های پر متقاضی برگزار می‌شود. پذیرش هم به معنی اختصاص دادن صندلی است. با این دو کلمه کلیدی سنجش و پذیرش مولفه‌های پذیرش دانشجو یعنی: استعداد تحصیلی، پیشرفت تحصیلی، جدا بودن سنجش از پذیرش و منطبق بودن شهریه و تقاضا است.
معاون وزیر علوم افزود: در وضعیت موجود این دو مولفه را داریم و آزمونی گرفته می‌شود که پیشرفت تحصیلی فرد را اندازه گیری می‌کند و تمرکز سنجش و پذیرش هم وجود دارد. علت تمرکز بر سنجش و پذیرش نیاز به نیروی متخصص در برهه‌هایی از زمان در برخی مراکز مثل دانشگاه فرهنگیان و وزارت بهداشت و... تغییر نگاه به دانشگاه و تحصیل، فقدان صلاحیت حرفه‌ای و تغییر ترکیب بوده است.
تنها کشوری هستیم که همه می‌خواهند وارد آموزش عالی شوند
رئیس سازمان سنجش درباره تفاوت‌های جذب دانشجو در ایران با سایر کشورها افزود: تنها کشوری هستیم که در آن همه می‌خواهند وارد آموزش عالی شوند و کشوری با آموزش جزیره‌ای (انجام آموزش به صورت تکه تکه در چند وزارتخانه) هستیم، کشوری هستیم که با استفاده از سیستم سنجش و پذیرش نیرو استخدام می‌کنیم و تنها کشوری هستیم که سیستم متمرکز داریم.
وی گفت: شیوه فعلی نظام سنجش و پذیرش نقاط قوت و نقاط ضعفی دارد. از جمله نقاط قوت آن شفاف، پاسخگو بودن، عدم تبعیض، بالا بودن سرعت، دقت و امنیت، رقابت عادلانه و سراسری است و از جمله نقاط ضعف اساسی آن عدم مشارکت دانشگاه‌ها در جذب دانشجو، حساسیت بسیار زیاد و تحمیل فشار روانی بر داوطلب، تاثیرگذاری بر برنامه‌های درسی، وجود قوانین و مقررات متعدد، متنوع و بعضاً متناقض در این حوزه، عدم توجه به نیازها و توسعه کشور، ایجاد بازار کاذب برای موسسات کنکوری و صرف هزینه زیاد برای داوطلب است.
19 سهمیه در کنکور داریم
خدایی توضیح داد: در سال 47 تا 57 آزمون عمومی، اختصاصی و معدل داشتیم و دانشگاه‌ها در پذیرش دانشجو استقلال داشتند و دو سهمیه منطقه‌ای و آزاد بیشتر نداشتیم ولی به مرور 19 سهمیه در کنکور ایجاد شد.
وی گفت: مجلس سه قانون درباره سیستم پذیرش کنکور دارد که آخرین مورد آن در سال 95 تصویب شد. سال 86 قانون حذف کنکور تصویب شد که به جای آن سوابق تحصیلی جایگزین کنکور بشود و اعلام کرد از سال 86 تا 90 باید کنکور حذف بشود و سوابق تحصیلی جایگزین آن شود و اعلام شد هر سال سهم سوابق 25 درصد اعمال شود و آموزش و پرورش به جای یک سال، سه سال امتحان نهایی بگیرد و در نهایت داوطلب با سوابق تحصیلی جذب شود.
به گفته رئیس سازمان سنجش، سال 92 مجلس این قانون را به دلیل عملیاتی نشدن عوض و اعلام کرد که این درصد به تناسب پوشش سوابق تحصیلی در جذب دانشجو اعمال شود. در کنکور سال گذشته یک میلیون و 393 هزار نفر داوطلب داشت.
وی خاطر نشان کرد: بر اساس طرح شورای عالی انقلاب فرهنگی، سنجش بر اساس سه مولفه انجام می‌شود. به این صورت که آزمون اختصاصی را سازمان سنجش برگزار کند، هوش و استعداد تحصیلی را سازمان سنجش برگزار و امتحانات نهایی را آموزش وپرورش  برگزار کند. همچنین گفته شده سهم کنکور 40 درصد و تاثیر سوابق تحصیلی 60 درصد باشد و برای آزمون هوش و استعداد سهمی در نظر گرفته نشده ولی حق وتو به آزمون هوش در مقابل نتایج دو آزمون دیگر داده شده است. به این صورت که داوطلب اگر در آزمون استعداد حداقل نمره را کسب نکند حتی اگر در دو آزمون دیگر نمره مناسب را کسب کند، قبول نمی‌شود.
معاون وزیر علوم توضیح داد: در این طرح به دانشگاه‌ها اختیار داده شده که در تک تک دروس کف نمره تعیین کند، 30 درصد جذب دانشجوی پزشکی از لیسانس و حذف کنکور کاردانی و پذیرش در رشته‌های کم متقاضی با استفاده از سوابق تحصیلی از جمله این سیاست‌ها است. هم اکنون 86 درصد ظرفیت دانشگاه‌ها از طریق سوابق تحصیلی دانشجو جذب می‌کنند.
خدایی در ادامه درباره اشکالات اجرایی این طرح توضیح داد: باید قوانین موجود در این مسیر که مصوب دستگاه‌های مختلف است مشخص و رفع ابهام شود. اختلاف معدل و سوابق تحصیلی  در مناطق محروم زیاد است و با پیاده کردن  این طرح مناطق محروم متضرر می‌شوند. مشکل دیگر برای دانش آموزانی است که در کنکور سال‌های قبل موفق به قبولی نشده‌اند و با پیاده کردن طرح تأثیر 60 درصدی سوابق تحصیلی ضربه می‌خورند و لذا تکلیف داوطلب در بدو ورود به آموزش متوسطه باید مشخص شود.
هنوز 30 درصد سوابق تحصیلی را هم در اختیار نداریم
رئیس سازمان سنجش افزود: از سال 84 امتحان نهایی برگزار می‌شود اما ما هنوز 30 درصد سوابق تحصیلی هم نداریم و تا رسیدن به 60 درصد راه زیادی داریم؛ در اختلاف استان‌ها و مناطق محروم باید با احتیاط زیادی برخورد کنیم. نباید 60 درصد سوابق تحصیلی برای کسانی که از سیستم آموزش و پرورش خارج شده‌اند، اعمال شود.
به گزارش تسنیم، خسرو ساکی؛ رئیس مرکز سنجش و پذیرش وزارت آموزش وپرورش در این جلسه گفت: در اعمال سوابق تحصیلی 60 درصد بحث تفاوت بین مناطق محروم و مناطق برخوردار مطرح شده است اما باید بگوییم که این اشکال وجود دارد اما خیلی پررنگ نیست که به خاطر آن بخواهیم طرح را کنار بگذاریم.
ساکی توضیح داد: برای حل مسئله نابرابری می‌توان ضریب دهی را  بر اساس درجه محرومیت اعمال کرد. هم اکنون در آموزش و پرورش بر اساس طرح پایش کیفیت استان‌ها رتبه بندی می‌شوند، کمیت و کیفیت معلم، کمیت و کیفیت فضا، وضعیت اقتصادی و اجتماعی و ... را رتبه بندی می‌کنیم و یک ضریب محرومیت تعریف می شود تا بعداً  با اعمال آن نقیصه عدم عدالت تعدیل شود.
رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت وزارت آموزش و پرورش توضیح داد: تعدادی پشت کنکوری داریم که با طرح تأثیر 60 درصدی معدل فارغ التحصیل نشده‌اند و باید برای آنها فکری بشود. در شرایط فعلی داوطلب به سوابق تحصیلی بهایی نمی‌دهد همیشه در آموزش و پرورش سعی می‌شود ضریب دشواری امتحانات نهایی یکسان باشد. از سال 95 بحث سوابق تحصیلی جدی شده و به صورت سیستمی موجود است. 
ساکی ادامه داد: ما به دنبال تغییر نظام تستی به تشریحی نیستیم بلکه به دنبال تغییر نظام سنجش و رسیدن به اهداف 12 ساله آموزش و پرورش هستیم.سوابق تحصیلی کاملاً قابل اعتبار است، قواعد نمره گذاری، شیوه تصحیح و ... همه مشخص شده است.
وی در ادامه گفت: نظرسنجی بر اساس نظر رئیس جمهور از مدیران، مسئولان، دانش آموزان، داوطلبان، معلمان و کارکنان در سامانه شاد صورت گرفته است که برخی نتایج آن بدین شرح است: در پاسخ به این سوال که "کنکور فعلی معیار مطلوب برای سنجش داوطلبان است؟" 13 درصد خیلی موافق و 17 درصد موافق، 9 درصد نظری نداشته اند، 29 درصد مخالف، 32 درصد خیلی مخالف بودند. در پاسخ به سوال "امتحانات نهایی در مقایسه با کنکور اضطراب کمتری دارد؟" 21 درصد خیلی موافق، 42 درصد موافق، 8 درصد بدون نظر، 15 درصد مخالف، 14 درصد خیلی مخالف بودند.
رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به سوال مهم دیگر که  "بهتر است هر فردی معدل پایینی دارد از ورود به کنکور منع شود؟" 12 درصد خیلی موافق، 13 درصد موافق، 6 درصد نظری نداشتند، 34 درصد مخالف و 34 درصد خیلی مخالف بودند. برای سوال ترکیب کنکور و امتحان نهایی سنجش بهتری به دست می‌دهد؟" 28 درصد خیلی موافق و 41 درصد موافق بودند. در این نظر سنجی یک میلیون و 300 هزار نفر شرکت کرده‌اند.