او در پاسخ به پرسشهایی از قبیل اینکه گفتگوها و نشست وین در چه وضعی قرار دارد؟ آیا این امیدواری وجود دارد که این نشست بتواند سبب ورود مجدد به توافق هستهای شود؟ اعلام کرد: حرکات در وین در مسیر صحیح قرار دارد. اقدامات مثبتی در جریان است که همه اعضای گروه ۱+۴ برداشتهاند. (نشست) وین نشان میدهد که گفتگو امکان پذیر است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران افزود: میتوان وضع مثبتی را حفظ کرد که با اقدام گروه ۱+۴ و ایران بوجود آمده است البته اگر آمریکا حاضر باشد به تعهدات خودش براساس قطعنامه ۲۰۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد عمل کند. در عین حال، ما در وضع حساسی قرار داریم. به نظر میرسد افرادی در درون دولت کنونی آمریکا هستند که بیش از پایبندی به توافق هستهای دوران رئیس جمهور اوباما به تحریمهای دوران ترامپ متعهد هستند. به نظر بنده، این تصمیمی سیاسی است که رئیس جمهور بایدن باید اتخاذ کند. آیا او میخواهد توافق هستهای را به مخاطره بیندازد یعنی همان توافقی که او به هنگام امضای آن، معاون رئیس جمهور (وقت) بود؛ طرفدار میراث شکستخورده و تحریمهای ترامپ است یا اینکه عملا میخواهد از این شکستها دور شود؟»
خطیبزاده در پاسخ به سوالاتی از قبیل ایران دقیقا چه چیزی میخواهد؟ از نظر رئیس جمهور (ایران)، و وزیر امورخارجه (ایران) چرا این توافق (برجام)، توافق خوبی است؟ چرا همه شما فکر میکنید که باید به توافق (برجام) بازگشت یا اینکه توافق باید احیاء شود؟ هم گفت: «نظر ایران درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) همواره روشن بوده است. مذاکرات بسیار دشواری صورت گرفت که گروه ۱+۵ در آن زمان با مشارکت ایران و اتحادیه اروپا انجام دادند. پس از امضای توافق و مهرکردن آن ما تلاش کردیم آن (برجام) را اجرا کنیم. از آن زمان، ایران همواره موضعی یکنواخت داشته و تاکید داشته است که همه باید به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پایبند باشند.
ایران چندین سال حتی پس از خروج آمریکا از برجام، آن را به صورت کامل اجرا کرد
او افزود: ایران برای مدت چندین سال برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را به صورت کامل اجرا کرده و به آن پایبندی داشته است حتی یک سال پس از آنکه رئیس جمهور ترامپ از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شد. حتی از آن زمان (خروج آمریکا از برجام) ایران همواره با صراحت کامل بیان کرده است که همهی تحریمهایی که به صورت غیرقانونی از جانب آمریکا علیه ایران اعمال شده است باید برداشته شود؛ منظورم تحریمهای اعمال شده یا مجددا اعمال شده یا اعمال شده با عنوان جدید در دولت ترامپ است که باید به گونهای قابل راستی آزمایی و بلافاصله برداشته شود. این مسئله، موضع روشن و کاملا آشکار ایران بوده است.سخنگوی وزارت خارجه اضافه کرد: به نظر ما، این کار نه تنها منطقی است بلکه مسیری شدنی برای ایالات متحده به منظور بازگشت به توافق (برجام) و پایبندی کامل به آن است. «آمریکا بود که توافق را نقض کرد پس خود آنها هم باید آن را درست کنند. آنها میدانند که ایالات متحده باید چه کارهایی انجام دهد تا این توافق درست شود. تقریبا برای همه در داخل ایران امکان پذیر نیست که به آمریکا اعتماد کنند به ویژه پس از ۴ سال جنگ اقتصادی بیوقفه علیه مردم ایران. باید به خاطر داشت که دولت ترامپ همه تحریمها را علیه ایران به آن علت اعمال نکرد که ایران برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را نقض میکرد. ایران هدف تحریمهای غیرقانونی و فرامرزی آمریکا قرار گرفت حال آنکه ایران به صورت کامل و با پایبندی کامل در حال اجرای برجام بود. پس از منظر منطقی، آمریکا است که باید به همگان نشان بدهد میخواهد از مسیری تغییر حرکت بدهد که دولت ترامپ شروع کرد.
خطیبزاده در ادامه این مصاحبه گفت: باید به خاطر داشت وقتی در سال ۲۰۱۵، برجام امضا شد ایران نخستین کشوری بود که این توافق را اجرا کرد و پس از چندین ماه راستی آزمایی یعنی وقتی در ژانویه ۲۰۱۶ آژانس بین المللی انرژی اتمی، موضوع فوق (پایبندی ایران) را تایید کرد ایالات متحده برداشتن کامل تحریمها را شروع کرد که البته این اتفاق (رفع کامل تحریمها) حتی در دوران ریاست جمهوری اوباما نیز اتفاق نیفتاد. اما نکته مطرح این است که این بار، آمریکا باید به همه نشان دهد که در عمل و نه روی کاغذ، خواهان آن است که مسیر را معکوس کند و به صورت کامل و با پایبندی کامل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را اجراکند.
ابتدا آمریکا باید تحریمها را به صورت کامل و آنهم به گونهای قابل راستیآزمایی بردارد
او همچنین اعلام کرد: ایران مسیر را برای حفظ توافق همواره کرده است. آمریکا دقیقا میداند که ایران برای حفظ این توافق چه کار کرده است. ما فکر میکنیم که ابتدا آمریکا باید تحریمها را به صورت کامل و آنهم به گونهای قابل راستیآزمایی بردارد و پس از راستیآزمایی این امر، ایران آماده است نه تنها گامهای جبرانی را بردارد که به منظور پاسخ دادن به تحریمهای اعمال شده از جانب ایالات متحده برداشته است بلکه درعین حال، حاضر است مسیر حرکتش را معکوس کند. همه اقداماتی که ایران صورت داده است قابل بازگشت است.»سخنگوی وزارت خارجه کشورمان درباره احتمال گفتگوی مستقیم بین آمریکا و ایران در وین یا هر جای دیگر گفت: «هیچ گفتگویی اعم از مستقیم و غیرمستقیم در وین یا هیچ جای دیگری وجود نداشته است، زیرا هیچ نیازی به مذاکرات جدید وجود ندارد وقتی به صورت مفصل و کامل درقالب برجام مذاکره انجام دادهایم. آنچه در قالب گروه ۱+۵ و ایران و اتحادیه اروپا در مقام هماهنگکننده برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) انجام میشود و آن را سازوکار کمیسیون مشترک میخوانیم، شناسایی فهرست کامل تحریمهایی است که آمریکا باید بردارد.
خطیبزاده افزود: گروه ۱+۴ یک کانالهایی برای گفتگو با آمریکا دارد تا اینکه ببیند ایالات متحده عملا چه نظری دارد. آمریکا باید به نقطهای برسد که ما بتوانیم اجرای (برجام) را از جانب ایالات متحده راستیآزمایی کنیم. اینکه ایران و آمریکا بتوانند بار دیگر با هم صحبت کنند (یا خیر)، بستگی دارد به اینکه ایالات متحده به توافق (برجام) بازگردد و همه در میز گفتگوهای برجام حضور داشته باشند میتوان به این کار ادامه داد، اما تا آن وقت، هیچ گفتگو یا مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیمی بین دو طرف (ایرانی و آمریکایی) نخواهد بود.»
او در پاسخ به این پرسش که جدا از توافق هستهای یا برجام، آیا درها برای ایران به روی برگزاری گفتگو بر سر دیگر موضوعات باز است؟ هم اعلام کرد: نخست باید در این باره شفافسازی کنم که همه تحریمها بدون تفاوت قائل شدن بین قرار دادن افراد در فهرست تروریستی و خود تحریمها باید برداشته شوند. همگان میدانند که دوره چهار ساله ریاستجمهوری ترامپ شامل تلاش برای از بین بردن برجام و هدف قرار دادن ایران میشد و همه تحریمهای اعمال شده از سوی آمریکا به شدت به برجام ربط دارند. بر کسی پوشیده نیست که همه مقامات در دوره ریاست جمهوری ترامپ اعلام میکردند در تلاش برای غیرممکن یا دشوار کردن روند پایبندی کامل به این توافق نامه از سوی هر دولت دیگری هستند.
هیچ کشوری بر روی زمین بر سر منافع ملیاش مصالحه نمیکند
سخنگوی وزارت خارجه کشورمان افزود: از این رو، ما بر این باوریم همه تحریمهای اعمال شده توسط ترامپ باید برداشته شود چه آنهایی که با عنوانهای دیگری اعمال شدند یا آنهایی که بار دیگر اعمال شدند. همه اقداماتی که انجام شد باید به روندی باز گردند که در ژانویه سال ۲۰۱۷ تعیین شده بود. درباره دیگر موضوعاتی که شما به آن اشاره کردید باید بگویم شما بهتر از من میدانید که هیچ کشوری بر روی زمین بر سر منافع ملیاش مصالحه نمیکند و موشکها درباره مسائل دفاعی ما هستند و بنابر این هیچ کسی نمیتواند درباره این موضوع صحبت کند.سعید خطیبزاده اضافه کرد: اگر همسایگان ما درباره خرید تجهیزات نظامی آمریکا به ارزش صدها میلیارد دلار صحبت میکنند که روانه منطقه ما شده است. اگر آنها آماده متوقف کردن این روند هستند و اگر طرف دیگر درباره این موضوع صحبت میکند ما باید منتظر بمانیم و ببینیم چه اتفاقاتی روی خواهد داد، اما هیچ کسی قرار نیست درباره این نوع موضوعات گفتگو کند. درباره موضوعات منطقهای هم بار دیگر میگویم تفاوت زیادی بین ما و آمریکا وجود دارد.
او گفت: ما همواره اعلام کرده ایم آمریکا شانه به شانه رژیم اسرائیل اقدام میکند و در واقع آنها ریشه اصلی تعداد زیادی از مشکلات در منطقه ما هستند. اگر تهاجم آمریکا به منطقه ما روی نمیداد، اگر جنگ در افغانستان و عراق اتفاق نمیافتاد، در این صورت چنین جنگ بیپایان و دائمی در منطقه ما به یک موضوع عادی تبدیل نمیشد.
سخنگوی وزارت خارجه ایران در ادامه اعلام کرد: تنها موضوعی که ایران و آمریکا بر سرش توافق کردهاند شامل حل و فصل برنامه هستهای میشود که آمریکا متأسفانه تصمیم به خارج شدن از این توافق نامه گرفت و این موضوع سبب ایجاد مناقشه بین دو طرف شد و ما به واقع امیدواریم که آمریکا بتواند این موضوع را حل و فصل کند.