متولیان هوای پاک به دنبال تغییرات ساختاری

روز یکشنبه ۲۰ آبان، اولین نمونه از گواهینامه‌های آلایندگی خودرویی جدید برای چند نمونه موتورسیکلت بنزینی انژکتوری با سطح استاندارد یورو ۴ بررسی و به امضا رسید و نسخه‌های تایید شده برای مجوز پلاک‌گذاری به پلیس ارسال شد. از این پس مجوزها از سازمان حفاظت محیط زیست به صورت سالانه صادر می‌شوند و متقاضی اعم از خودروساز، وارد کننده خودرو یا شرکت‌های بازرسی مورد تایید سازمان باید هر ساله برای تمدید این مجوز اقدام کنند.
آلودگی هوا معضل زیست محیطی مختص به ایران نیست. این چالش زاییده زندگی مدرنی است که ما انسان‌ها آن را برگزیده‌ایم تا زندگی مردم 90 درصد کشورهایی که به توسعه یافته مشهورند تحت تاثیر آن قرار گیرد و به سبب پر و خالی شدن ریه‌ها از آلاینده‌ها سالیانه ۳ میلیون نفر در سراسر جهان بمیرند. این معضل زیست محیطی اما در طول سالیانی که بر زندگی انسان‌ها سایه انداخته تنها به مرگ و میر ختم نشده بلکه حتی جنین‌ها در شکم مادر از این معضل زیست‌محیطی متاثر می‌شوند و کودکان با ریه‌های کوچک‌تر از کودکان نسل‌های قبل به زندگی ادامه می‌دهند. کودکان ایرانی به خصوص آنهایی که در کلانشهرهایی چون تهران زندگی می‌کنند، نیز از این ماجرا مستثنی نیستند. تهرانی‌ها با وجود تلاش‌های بسیار متولیان امسال ۱۸ روز بیش از سال گذشته هوای سالم داشتند. هوایی که به واسطه تغییرات ساختاری و تبدیل شدن لایحه هوای پاک به قانون نصیب تهرانی‌ها شده است. از جمله این تغییرات ساختاری صدور گواهینامه‌های آلایندگی وسایل نقلیه موتوری، خودروها و و سایر وسایل حمل و نقلی است که علاوه بر مالکان این وسایل، خودروسازان، واردکنندگان خودرو و شرکت‌های بازرسی را ملزم به رعایت استانداردهای زیست محیطی می‌کند. این گواهینامه‌های آلایندگی در راستای اقداماتی است که در سال‌های اخیر صورت گرفته است. اقداماتی چون معاینه فنی و کاهش صدور مجوز طرح ترافیک برای خودروها.
حال اما یکشنبه هفته گذشته ۲۰ آبان، اولین نمونه از گواهینامه‌های آلایندگی خودرویی جدید برای چند نمونه موتورسیکلت بنزینی انژکتوری با سطح استاندارد یورو ۴ بررسی شد و به امضا رسید و نسخه‌های تایید شده برای مجوز پلاک‌گذاری به پلیس ارسال شده است. اقدامی که قرار است به تدریج برای سایر وسایل حمل و نقل اجرایی شود. معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست از تغییرات ساختاری در نحوه صدور گواهینامه‌های آلایندگی وسایل نقلیه موتوری خبر داد و گفت: اصلاح ساختارهای صدور گواهینامه‌ آلایندگی خودروها و موتورسیکلت‌ها باعث شفافیت در صدور مجوزها و بررسی دقیق مستندات فنی آلایندگی مجاز خودروها می‌شود. مسعود تجریشی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه در راستای اجرای قانون هوای پاک، ساختار صدور گواهینامه‌های آلایندگی به منظور اعمال نظارت بیشتر بر تولید و شماره‌گذاری خودروها اصلاح شده است، گفت: به‌زودی سامانه صدور مجوز گواهینامه خودرو، موتورسیکلت و تجهیزات پس‌پالایش به صورت برخط در سازمان حفاظت محیط زیست راه‌اندازی می‌شود. وی با اشاره به اینکه بر اساس مفاد آیین‌نامه فنی «ماده ۲» قانون هوای پاک، سازمان حفاظت محیط زیست موظف است نحوه صدور گواهینامه‌های آلایندگی خودرویی را به‌روزرسانی کند، تصریح کرد: این مصوبه‌ای است که در جهت اجرای قانون هوای پاک، توسط هیات وزیران به سازمان حفاظت محیط زیست ابلاغ شده است.
نظارت سازمان محیط زیست بر تولید خودروها و موتورسیکلت‌ها تقویت می‌شود
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به ضرورت به‌روزرسانی ساختار صدور گواهینامه آلایندگی خودرویی گفت: هدف از به‌روزرسانی این است که نظارت بر مجوزهای تولید و شماره‌گذاری انواع وسایل نقلیه سبک و سنگین به شکل شدیدتر و جدی‌تری اعمال شود. تجریشی تاکید کرد که اصلاح نحوه صدور گواهینامه‌های آلایندگی «تایید نوع» وسایل نقلیه موتوری کشور ضمن ایجاد شفافیت در صدور مجوزها باعث رفع انحصار کارشناسی در صدور مجوزهای تایید نوع، بررسی دقیق «مستندات فنی» به منظور سطح آلایندگی مجاز خودروها و رسیدگی دقیق و به‌موقع به درخواست‌های صنعت در قالب یک سامانه می‌شود.
درخواست‌های صنعت خودرو در «یک کمیته فنی» بررسی می‌شود
وی ادامه داد: در این جهت معاونت محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست کمیته فنی صدور گواهینامه‌های تایید نوع و تطابق تولید را تشکیل داده است که شامل کارشناسان سازمان وکارشناسان مدعو است. این کمیته در جلسات هفتگی به بررسی درخواست‌های صدور مجوز آلایندگی می‌پردازد.
مجوزهای آلایندگی چه زمانی باطل می‌شوند؟
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست شرایط ابطال مجوز آلایندگی را تشریح و اظهار کرد: گواهینامه مجوز آلایندگی هر نوع وسیله نقلیه در فرمت استاندارد و با ذکر جزئیات کامل به‌نحوی تدوین شده است که با تغییر هرگونه مشخصه مندرج در این گواهینامه اعم از نوع خودرو، موتورسیکلت یا تجهیزات پس‌پالایش، مجوز باطل و اخذ مجوز جدید ضروری خواهد شد. چنین جزئیات فنی برای اولین بار در کشور در گواهینامه مذکور درج شده است و در اختیار متقاضی و نیروی انتظامی برای پلاک‌گذاری قرار می‌گیرد. وی تاکید کرد: بر اساس مفاد قانون هوای پاک و در قالب چارچوب جدید، هر زمان و به هر نحوی «کمیته فنی صدور گواهینامه تایید نوع و تطابق تولید زیست محیطی» از تخطی از شرایط آلایندگی در محصول تولیدی، توسط متقاضی مطلع شود و اطمینان کارشناسی به عمل آورد، مجوز صادره باطل و موارد جهت منع پلاک‌گذاری به نیروی انتظامی اعلام خواهد شد. به گفته تجریشی، از این پس مجوزها از سازمان حفاظت محیط زیست به صورت سالانه صادر می‌شوند و متقاضی اعم از خودروساز، وارد کننده خودرو یا شرکت‌های بازرسی مورد تایید سازمان باید هر ساله حتی در صورت عدم تغییر در مشخصات فنی سامانه‌های کنترل آلایندگی و سطح آلایندگی مجددا برای تمدید این مجوز اقدام کنند.  معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اعلام این خبر که به زودی سامانه صدور مجوزهای گواهینامه‌های آلایندگی به صورت برخط در سازمان حفاظت محیط زیست راه‌اندازی می‌شود، گفت: این سامانه ضمن حذف فرآیند بوروکراتیک اداری موجب دقت نظر، شفافیت همچنین امکان نظارت دقیق‌تر بر فعالیت‌های متقاضیان صدور مجوز می‌شود، افزون بر این استقرار سامانه الکترونیک فرصت ایجاد یک پایگاه داده جامع را برای کشور فراهم می‌کند.  
گرچه آلودگی هوای تهران به این سادگی‌ها دست از سر پایتخت‌نشینان بر نمی‌دارد اما اجرای چنین طرح‌هایی اگر به درستی انجام شود و صرفا بار مالی برای مالکان خودروها نداشته باشد می‌تواند تاثیر گذار باشد و حتی خودروسازان داخلی را نیز ملزم به بهبود کیفیت خودروها و رعایت استاندارهای زیست محیطی کند.