رهبر انقلاب اسلامی در ابتدای سخنانشان با تبریک به همه کسانی که توفیق حضور در حرکت پرشور اربعین را داشتند، گفتند: غربی‌ها از درک و تحلیل این پدیده فوق‌العاده عاجزند، آنها چند سال در قبال حرکت عظیم اربعین «توطئه سکوت» را به‌کار گرفتند اما امسال مجبور شدند مقداری به آن بپردازند البته با تحلیل‌های خصمانه و غلط و بلاهت‌آمیز. ایشان با تاکید بر اینکه سرچشمه فیاض راهپیمایی اربعین، غربی‌ها و رسانه‌های آنها را دستپاچه کرده است، گفتند: رسانه‌های غربی همچون رادیو انگلیس ادعای حکومتی بودن این مراسم عظیم را مطرح کردند اما کدام دولت می‌تواند ۱۰ تا ۱۵ میلیون انسان را در مسافتی حداقل ۸۰ کیلومتری، پیاده به حرکت درآورد؟
رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: اگر بر فرض محال هم قبول کنیم که جمهوری اسلامی ایران و دولت عراق عامل شکل‌گیری چنین حرکت عظیمی بوده‌اند، این یک معجزه است و غربی‌ها هم اگر می‌توانند چنین حرکت بی‌نظیری را راه بیندازند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تاکید کردند: حرکت بی‌نظیر اربعین، جز با عشق و ایمان و جوشندگی خون شهیدان والا مقام شکل نمی گیرد و هیچ عامل دیگری قادر به برپایی چنین عظمتی نیست. رهبر انقلاب اسلامی با تاکید بر اینکه حرکت اربعین سال به سال عظیم‌تر و بهتر خواهد شد، از پذیرایی و میهمانداری محبت آمیز دولت و ملت عراق و شخصیت‌های صاحب نظر و سیاسی این کشور قدردانی کردند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به سه حادثه روز سیزده آبان که به نحوی مرتبط با آمریکا است، گفتند: حادثه اول در سال ۱۳۴۳ مربوط به تبعید امام خمینی(ره) در پی اعتراض ایشان به لایحه کاپیتولاسیون یا همان مصونیت اتباع آمریکایی در ایران بود. حادثه دوم به کشتار دانش‌آموزان و نوجوانان به‌دست رژیم آمریکایی پهلوی در سال ۵۷ مربوط می‌شود و در حادثه سوم که در سال ۱۳۵۸ اتفاق افتاد، لانه جاسوسی آمریکا به‌دست دانشجویان تسخیر شد که در واقع سیلی متقابل ملت ایران به آمریکا بود. ایشان این سیلی خوردن و تحقیر آمریکا را نتیجه قدرتی دانستند که انقلاب اسلامی به مردم داد و افزودند: مجموعه این سه حادثه نشان‌دهنده چالش میان ایران و آمریکا است که این چالش در طول چهل سال گذشته ادامه داشته و آمریکایی‌ها در آن از انواع تحرکات و دشمنی‌ها استفاده کرده‌اند.
رهبر انقلاب اسلامی، «حمله به طبس»، «تحریک صدام برای جنگ با ایران»، «حمله موشکی به هواپیمای مسافری» و «حمله به سکوهای نفتی» ایران را نمونه‌هایی از «جنگ نظامی» آمریکا در این چالش چهل ساله برشمردند و خاطرنشان کردند: یکی دیگر از تحرکات آمریکایی‌ها در این ۴۰ سال، استفاده از «جنگ اقتصادی» است و اینکه اکنون می‌گویند تحریم‌ها، اقدامی جدید بر ضدایران است، در واقع کلاه گذاشتن بر سر خود یا ملت آمریکا است زیرا موضوع تحریم از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی وجود داشته است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای یکی دیگر از ابزارهای آمریکا در چالش ۴۰ ساله با ایران را استفاده از «جنگ رسانه‌ای» دانستند و گفتند: جنگ رسانه‌ای آمریکا به معنای دروغ‌پراکنی، فتنه‌انگیزی، ترویج فساد و تحریک افراد از ابتدای انقلاب اسلامی وجود داشته است که البته امروز با استفاده از فضای مجازی، شیوه‌های آن جدیدتر شده است. ایشان در جمع‌بندی این بخش از سخنانشان خاطرنشان کردند: در چالش ۴۰ ساله آمریکا و ایران حقیقت مهمی وجود دارد که گاه از دیده‌ها پنهان می‌ماند و آن اینکه، طرف پیروز در این چالش، جمهوری اسلامی ایران و طرف مغلوب، آمریکا بوده است. رهبر انقلاب اسلامی در بیان دلیل این موضوع افزودند: هدف اصلی آمریکا در ۴ دهه اخیر سیطره مجدد بر ایران بود اما با وجود همه تلاش‌ها و توطئه‌ها، نتوانسته است به این هدف دست پیدا کند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تاکید کردند: امروز تنها کشوری که آمریکا کوچک‌ترین نقشی در تصمیمات آن ندارد، جمهوری اسلامی ایران است و این، به معنای شکست آمریکا است.
ایشان هدف اصلی آمریکا از تحریک صدام برای تحمیل جنگ هشت ساله به ایران، شکست و بی‌آبرو کردن نظام اسلامی در دنیا، برشمردند و تاکید کردند: ایران در جنگ‌های دویست سال گذشته همواره شکست خورده بود اما در جنگ ۸ ساله توانست طرف مقابل را شکست دهد و یک وجب از خاک کشور به‌دست بیگانه نیفتد. رهبر انقلاب اسلامی، هدف آمریکا از جنگ و تحریم اقتصادیدر طول چهل سال گذشته را فلج کردن و عقب نگه داشتن کشور دانستند و افزودند: در جنگ اقتصادی نیز آنچه اتفاق افتاده، بر خلاف خواست آمریکا است زیرا حرکت به سمت خودکفایی و تولید در داخل، سرعت گرفته و امروز صدها گروه فعال از جوانان خوش‌فکر دانشگاهی مشغول فعالیت‌ها و کارهای مهمی در کشور هستند.
ایشان سپس به شرایط آمریکا در جهان اشاره کردند و افزودند: در یک نگاه وسیع تر، قدرت و اقتدار و هیمنه آمریکا در دنیا، رو به افول و زوال است و آمریکای امروز به مراتب ضعیف‌تر از آمریکای چهار دهه قبل است. رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به اذعان بسیاری از سیاسیون و جامعه شناسان معتبر دنیا مبنی بر فرسوده شدن و از بین رفتن «قدرت نرم» آمریکا گفتند: قدرت نرم آمریکا به معنای «اقناع و قبولاندن نظر خود به کشورهای دیگر»، اکنون در ضعیف‌ترین موقعیت ممکن قرار دارد و به‌خصوص از زمان روی کار آمدن رئیس‌جمهور فعلی آمریکا نه‌تنها ملت‌ها بلکه دولت‌های اروپا، چین، روسیه، هند، آفریقا و آمریکای لاتین نیز با تصمیم‌های آمریکا صراحتا مخالفت می‌کنند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: اکنون نه‌تنها اقتدار معنوی و قدرت نرم آمریکا رو به افول است بلکه اقدامات رئیس‌جمهور عجیب و غریب فعلی آمریکا، «لیبرال دموکراسی» را نیز که پایه تمدن غرب است، بی‌آبرو کرده است. ایشان با اشاره به سخنان چندین سال قبل یک محقق معروف دنیا مبنی بر اینکه وضع کنونی آمریکا، «نقطه نهایی تکامل تاریخی بشر است»، گفتند: همین جامعه‌شناس، اکنون سخنان قبلی خود را پس گرفته و مطالبی بیان می‌کند که نشانگر ضعف و افول آمریکا و لیبرال دموکراسیاست.رهبر انقلاب اسلامی، «قدرت سخت» آمریکا در زمینه‌های نظامی‌گری و اقتصاد را نیز رو به افول خواندند و افزودند: آنها ابزار نظامی دارند اما به علت افسردگی، سردرگمی و تردید سربازانشان مجبورند از سازمان‌های جنایتکاری نظیر بلک‌واتر برای تحقق اهدافشان در کشورهای دیگر کمک بگیرند.
ایشان بدهی افسانه‌ای آمریکا و کسری بودجه ۸۰۰ میلیارد دلاری این کشور در سال جاری را از نشانه‌های روند زوال اقتصادی آمریکا برشمردند و خاطرنشان کردند: آنها این واقعیات را با ظاهرسازی و شعار می‌پوشانند اما در زیر این زرق و برق، افول اقتصادی مشهود است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با جلب توجه کشورهای منطقه به واقعیت افول آمریکا افزودند: کسانی که به پشتیبانی آمریکا حاضرند مساله فلسطین را به‌کلی به فراموشی بسپارند، متوجه باشند که آمریکا حتی در منطقه خودش هم رو به زوال است اما ملت‌های این منطقه و حقایق آن، زنده و پابرجا هستند. رهبر انقلاب استمرار روحیه استقلال‌طلبی در جوانان ایران با هر تفکر و رفتار را از دیگر نشانه‌های شکست آمریکا دانستند و افزودند: آنها با همه تلاش امپراتوری خبری و رسانه‌ای خود نتوانسته‌اند احساس تنفر و روحیه استقلال‌طلبی و مقاومت در مقابل بیگانگان سلطه‌طلب را در جوانان این سرزمین از بین ببرند، به‌گونه‌ای‌کهنسل جوان کنونی از لحاظ انگیزه ایستادگی و مقاومت اگر از نسل اول انقلاب جلو نباشد حتما عقب نیست.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به رسوخ روحیه استقلال‌طلبی جوانان ایرانی در کشورهای دیگر افزودند: مردم و جوانان عراقی، سوری، لبنانی، افغانستانی، پاکستانی و کشورهای دیگر به علت سیطره‌طلبی و اهانت‌های آمریکا از آن متنفر هستند اما مقامات آمریکایی ناتوان از درک علل این تنفر، آن را از چشم ما می‌بینند. رهبر انقلاب اسلامی در همین زمینه افزودند: آمریکایی‌ها ما را تهدید می‌کنند و پیغام می‌دهند که اگر جوانان فلان کشور به نیروهای ما یا طرفداران ما حمله کنند ایران را مقصر می‌دانیم اما ما می‌گوییم شما غلط می‌کنید ایران را مقصر می‌دانید بلکه باید به اقدامات تنفر‌برانگیز خودتان در آن کشورها نگاه کنید. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با یادآوری افول آمریکا به کسانی که به سازش با آمریکا گرایش دارند، افزودند: بیهوده نقشه بی‌اساس و بی‌پایه نکشید، زوال آمریکا یک واقعیت است.
ایشان عوامل افول شیطان بزرگ را بلندمدت و مربوط به عملکرد سلطه‌طلبانه آن در طول تاریخ این کشور دانستند و تاکید کردند: براساس سنت الهی، آمریکا محکوم است که از صحنه قدرت جهانی زائل بشود. رهبر انقلاب پس از ترسیم اوضاع آمریکا به‌عنوان یکی از دو طرف چالش عمیق و مستمر آمریکا- ایران خاطرنشان کردند: در سمت دیگر این چالش می‌توان بدون مبالغه و بزرگنمایی نشانه‌های پیشرفت و قوی‌تر شدن را در طول ۴۰ سال اخیر مشاهده کرد. ایشان حضور فعال صدها گروه جوان، خوش استعداد، مبتکر و با همت را در زمینه‌های مختلف فکری، عملی و فناوری، نشانه آشکار حرکت جدی جمهوری اسلامی در روند استقلالصنعتی و سیاسی خواندند و افزودند: این جوانان به فکر رئیس شدن و وزارت و وکالت نیستند و این پدیده مبارک ادامه خواهد یافت.
سخنان رهبر معظم انقلاب در جمع دانش‌آموزان و دانشجویان با چند توصیه به جوانان ادامه یافت که اولین آنها فراموش نکردن دشمنی با آمریکا بود.
ایشان هوشیاری در مقابل فریب و لبخند دروغین دشمن را ضروری خواندند و یادآوری کردند: آمریکایی‌ها گاهی می‌گویند با ملت ایران مشکلی نداریم و تحریم‌ها علیه مردم نیست بلکه با دولت ایران دچار چالش هستیم اما این یک دروغ فضاحت‌بار است چون دولت ایران بدون ملت کارهای نیست و آنها با حضور و اراده ملت دشمنند. رهبر انقلاب در پاسخ به این سوال که ایستادگی و دشمنی ملت ایران با آمریکا تا چه زمانی ادامه خواهد داشت، افزودند: وقتی آمریکا سیطره‌جویی خود را کنار بگذارد می‌شود با او مانند دیگر کشورها تعامل کرد اما این مساله بعید است چون ذات استکبار، سلطه‌جویی و سیطره‌طلبی است.
دومین توصیه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به جوانان، «ترویج و تبیین نظریه مقاومت» بود.
ایشان نظریه «مقاومت در مقابل دشمن قوی‌پنجه» را هم در مقام نظر هم در جایگاه عملی، نظریه‌ای متقن و صحیح خواندند و افزودند: جوانان در محیط‌های مختلف هدف اصلی استکبار یعنی سلطه‌طلبی را تبیین کنند تا ضرورت و صحت نظریه مقاومت، به‌خوبی نمایان و درک شود. رهبر انقلاب افزودند: از نظر عملی نیز ما مقاومت را حق جوانان عراقی، سوری، لبنانی، کشورهای شمال آفریقا، شبه‌قاره و دیگر مناطق می‌دانیم و تقویت این جریان‌ها تقویت نظریه مقاومت است.
توصیه آخر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به جوانان عزیز ایران، «احساس مسوولیت در قبال موضوع پیشرفت کشور» بود.
ایشان، «الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» در ۵۰ سال آینده را که برای پخته شدن و تکمیل در اختیار صاحب‌نظران قرار گرفته، برنامه‌ای فکر شده برشمردند و افزودند: جوانان خود را بخشی از این نقشه وسیع ۵۰ ساله بدانند و برای ایفای نقش براساس مقتضیات زمان در عرصه‌های علمی، فناوری، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آماده باشند.رهبر انقلاب قطع وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی را از دغدغه‌های همیشگی خود و اقتصاددانان خواندند و جوانان مومن و اهل فکر و عمل را به ارائه راه‌حل در این زمینه دعوت کردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به اینکه مدل پیشرفت ایران از الگوهای توسعه غربی اخذ نشده است، افزودند: ما از دانش و فناوری روز حداکثر استفاده را می‌بریم اما می‌دانیم که مدل‌های غربی برخلاف زرق و برق ظاهری، باطنی مشکل‌آفرین دارند و کشورهای مختلف را با دشواری و بدبختی روبه‌رو کرده‌اند.
ایشان همت جوانان برای حل مسائل را نیاز اصلی کشور خواندند و تاکید کردند: جوانان بدون «ترس و تنبلی» ابتکار و نوآوری را سرلوحه تلاش خود قرار دهند و با غیرت و تعصب ملی، وظایفشان را در پیشرفت و سعادت و افتخار ملت و امنیت کشور ایفا کنند. رهبر انقلاب مسوولان را نیز به جدی گرفتن جوانان پرانگیزه و استقبال واقعی از آنان فراخواندند و گفتند: گاه دیده شده که برخی دستگاه‌های ذی‌ربط به کارهای خوب، برجسته و راهگشای جوانان کمک نمی‌کنند. رهبر انقلاب اسلامی در جمع‌بندی سخنانشان تاکید کردند: بدون تردید آینده کشور درخشان و به مراتب بهتر از امروز است و اگر ملت با همین روحیه و انگیزه پیش برود، ایران عزیز در آینده‌ای نه چندان دور به اوجی می‌رسد که در تعاملات جهانی دست برتر را داشته باشد و جوانان، این پیشرفت عظیم را که به برکت اسلام و انقلاب ایجاد می‌شود، تجربه کنند. پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، آقایان محمدصابر باغخانی و مرتضی عزیزی نمایندگان دانشجویان و دانش‌آموزان با بیان نظرات و دیدگاه‌های خود بر لزوم ایستادگی در مقابل توطئه‌های استکبار با روحیه انقلابی و تکیه بر ظرفیت‌های جوانان کشور تاکید کردند.
