آیا کاهش نرخ ارز، ترمز گرانی را می‌کشد؟

 نرخ ارز در بازار آزاد در مهر ماه امسال از ۳۲ هزار تومان گذشت، اما حالا در کانال ٢٣ هزار تومان است؛ بنابراین انتظار می‌رود قیمت کالاهایی که در این مدت رشد داشته حالا با کاهش قیمت دلار نزولی شود که در بعضی کالاها از جمله موبایل، تبلت و لپ تاپ محقق شده است؛ به‌طوری که گزارش ها حاکی از افت ۱۲ تا ۲۰ درصدی انواع موبایل و  ۲۰ درصدی قیمت لپ تاپ، تبلت و قطعات در هفته‌های اخیر است، اما همچنان خبری از کاهش قیمت کالاهای اساسی نیست.
در این رابطه، میثم هاشم خانی، کارشناس اقتصادی، در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در تولید هر کالایی اگر رقابت بیشتر باشد، قیمت کاهش و کیفیت بهبود پیدا می‌کند، اما اگر رقابت نباشد، انگیزه‌ای نیست که قیمت و کیفیت بهتر شود. 
بنابراین به گفته این کارشناس اقتصادی در پی کاهش نسبی نرخ ارز هم انتظار می رود قیمت کالاهایی که رقابت در آنها زیاد است راحت‌تر کاهش پیدا کند و قیمت کالاهایی هم که در تولید آنها رقابت نیست کمتر کاهش پیدا کند. 
وی افزود: برای مثال وقتی واردات ذرت، شکر، برنج و گوشت بسیار انحصاری و رقابت در آن بسیار پایین است، انتظار می‌رود واردکنندگان با وجود کاهش قیمت دلار قیمت این کالاها را کاهش ندهند و این در حالی است که ارز دولتی و امکانات دیگری دریافت کرده‌اند؛ بنابراین هر محصول دیگری هم که به عنوان ماده خام از ذرت، سویا، گوشت و شکر استفاده می‌کند هم قیمتش پایین نمی‌آید. 
این کارشناس اقتصادی پارامتر دیگری که در این زمینه تاثیرگذار است را چشم انداز و استرس صاحبان کسب و کار نسبت به آینده اقتصاد عنوان کرد و گفت: ریسک این که صاحبان کسب و کار نمی دانند آینده نرخ دلار و همچنین تورم چه خواهد بود، باعث می‌شود قیمتهای خود را کاهش ندهند؛ چرا که از نظرشان این احتمال وجود دارد که بعدا دوباره مجبور به افزایش قیمت شوند و این موضوع اعتبار آنها را مخدوش می‌کند. 
وی در پاسخ به اینکه آیا افت ادامه دار یا ثبات نرخ ارز منجر به کاهش قیمت‌ها می‌شود یا نه نیز تصریح کرد: اگر افت قیمت دلار مستمر باشد و افراد احساس کنند که این کاهش نسبی برقرار می‌ماند (برای مثال حدود یک سال نرخ دلار در کانال ۲۰ تا ۲۲ هزار تومانی باقی بماند) قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند اما کاهش قیمت در مواردی که رقابت بیشتر است بیشتر خواهد بود و قیمت کالاهایی که انحصاری تر باشند کمتر کاهش پیدا می‌کند. برای مثال رقابت در فروش مسکن بسیار زیاد است و احتمالاً شاهد کاهش قیمت فروش در این بخش خواهیم بود. 
اما به طور کلی به گفته این کارشناس اقتصادی، کاهش قیمت ارز تنها یکی از پارامترهایی است که بر قیمت کالاها و خدمات و نرخ تورم اثر می‌گذارد، اما طی ۲۰ سال اخیر تقریباً در ۱۴ سال قیمت دلار کاملا ثابت بوده، اما قیمت کالاها در این سال‌ها هم ثابت نبوده و به طور مستمر افزایش داشته که علت آن رشد چاپ پول است. در واقع مهم ترین علت تورم هم چاپ پول است نه نرخ ارز؛ بنابراین وقتی از کاهش قیمت کالاها در اثر کاهش نرخ ارز صحبت می کنیم به معنی کاهش قیمتی موقتی است و به سرعت به دلیل چاپ پول افزایش قیمت خواهیم داشت، چرا که موتور محرکه اصلی رشد قیمت‌ها چاپ پول است و تا زمانی که ماشین چاپ پول را خاموش نکنیم این تورم و گرانی را خواهیم داشت.