پشت پرده دومینوی استعفای معاونان وزیر بهداشت

 استعفای دو تن از مقامات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دو روز گذشته و آن هم در بحبوحه اوج‌گیری شمار قربانی‌های ویروس منحوس کرونا با بازخورد منفی روبه‌رو شده و واکنش فعالان فضای مجازی را به دنبال داشته است.  همه این اتفاقات پس از آن روی داد که به دنبال صحبت‌ها و انتقادهای اخیر سعید نمکی، وزیر بهداشت نسبت به وضعیت تحقیقات سلامت، رضا ملک زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و همچنین علی نوبخت حقیقی، نایب‌رئیس و دبیر شورای مشورتی بیماری کرونا از سمت خود استعفا دادند. استعفای دو مقام وزارت بهداشت پرسش‌های بسیاری ایجاد کرده و اکنون این پرسش مطرح می شود که پشت پرده این اتفاقات چیست؟
هر چند اختلاف نظر و سلیقه بین وزیر و معاونانش در حوزه کاری تمامی وزارتخانه‌ها یک امر عادی و طبیعی است، ولی در ارتباط با تحولات اخیر رخ داده در وزارت بهداشت به نظر مسئله فراتر از این مباحث است. این رخداد بهترین تعبیر برای این جمله است که می گوید «یا هیچ چیز را نبین، یا هیچ چیز را نگو». در این باره دکتر نمکی وزیر بهداشت به نظر بر خلاف سلیقه برخی افراد نکاتی گفته که نباید می گفت؛ چرا که به مذاق آن خوش نیفتاده است. به‌ظاهر دکتر ملک زاده در مقام نماینده دولت و در برابر ضعف های موجود نیز با سوء استفاده از این شرایط به دنبال نوعی فرار از پاسخگویی است که تبعاتی به دنبال خواهد داشت. نخست اینکه با این رویکرد معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت جای شاکی و متهم عوض شده است. از سوی دیگر ایشان با این اقدام در اوج بحران، خود به عامل بحران آفرین تبدیل شده است. نباید از یاد برد اکنون کشور درگیر نوعی جنگ در عرصه بهداشتی است، جنگی که کل دنیا را درگیر کرده و این در حالی است که استعفاهای اخیر این پروسه را با دست انداز مواجه کرده و توجیه ناپذیر است.
واقعیت آن است که دولت در روزهای گذشته اقدام و حمایت کافی در زمینه مبارزه با کرونا را عملیاتی نکرده و نوعی کوتاهی را مرتکب شده است. حال به نظر می رسد معاونان مستعفی در تلاش هستند با فرار رو به جلو همه تقصیرات را گردن یک تن بیندازند و بگویند تقصیر وزیر است. این در حالی است که دکتر نمکی که در طول 10 ماهه گذشته زیر شدیدترین فشارها در موضوع همه‌گیری کرونا قرار داشته در اظهارات اخیر چیز عجیبی به زبان نرانده که موجب آزرده خاطری و استعفای این افراد شده باشد. وی تنها چند سؤال ساده پرسیده و گفته این همه تحقیقات صورت گرفته، پس خروجی آن برای کشور در کجاست؟ چرا 10 مدل در موضوع مهار بیماری کرونا به ما ارائه شد که هیچ کدام درست از کار درنیامده است؟ یا اینکه گفته وی درباره اینکه مقالات تحقیقات محور است نه کاربردی و باید این روند تغییر یابد هم نکته ای حقیقی و درست است. این‌ها پرسش‌های مهمی است چراکه وزیر بهداشت به عنوان متولی و تصمیم گیر نهایی در حوزه خودش به نتایج این تحقیقات نیاز دارد و نه آمار میزان تحقیقات. ما اکنون در زمینه کشاورزی، خودرو، صنعت، پزشکی و غیره بالاترین مقالات تولیدی را در دنیا داریم پس انتظار هست به همان نسبت هم خروجی در جامعه داشته باشد، اما این خروجی دیده نمی‌شود.
نکته دیگر که باید در این قضایا به آن اشاره شود، نحوه واکنش غلط معاون مستعفی در مقابل وزیر بهداشت است. نامه ای که دکتر ملک زاده در جواب وزیر بهداشت نوشته اصول پروتکل‌های اداری را رعایت نکرده. ایشان خود پیشتر وزیر بهداشت بوده و مناسبات اداری را به خوبی می‌داند و درست نیست که به شیوه توهین و تمسخر مکاتبه کنند. حتی اگر وزیر اشتباه کرده، می توانست بهتر عمل کند نه اینکه با استعفا در اوج بحران بر مشکلات بیفزاید. در نهایت اینکه در چند روز اخیر حتی اخباری از فشار برخی جریان‌های سیاسی بر دیگر معاونان وزارت بهداشت برای استعفا با هدف اعمال فشار بر دکتر نمکی نیز منتشر شده است. اگر این موضوع واقعیت داشته باشد، یک خیانت ملی است. اینکه کسانی بخواهند در شرایط بحرانی کشور منافع ملی را قربانی منافع جناحی کنند، از سوی تمام ملت محکوم است. به نظر می‌رسد دکتر نمکی روی نقطه خوبی دست گذاشته و لازم است این مسئله برای مردم هم شفاف و روشن شود و مهم هم این است که این فرار رو به جلو مانع پاسخگویی نشود و دولت و شخص آقای ملک زاده در رابطه با پول‌هایی که خرج تحقیقات شده و خروجی‌های این مباحث توضیح دهد؛ این موضع وزیر بهداشت نیست، بلکه بدنه این نهاد و مردم نیز پاسخگویی در این زمینه را مطالبه دارند.