بازار ارز تشنه شفاف‌سازی بانک مرکزی

فعالان اقتصادی و فعالان بازار به خبرنگاران همشهری گفته‌اند از بانک مرکزی انتظار دارند به جای ابلاغ بخشنامه‌های متعدد، به‌صورتی شفاف‌تر تدابیر و تصمیم‌های ارزی‌اش را بیان کند. در روزهای اخیر ابلاغیه‌های مبهم به بلای جان بازار ارز تبدیل شده است. به‌گونه‌ای که نمایندگان مجلس از 5گام بانک مرکزی برای مهار التهابات ارزی خبر می‌دهند ولی جزئیات آن اعلام نمی‌شود؛ از سوی دیگر یک مقام بانک مرکزی سازوکار جدید فروش ارز خدماتی با کمک 11بانک را رسانه‌ای می‌کند اما مشخص نیست که این سازوکارها دقیقا چیست.

توزیع ارز در شعب بانک‌ها؟

مهدی کسرایی‌پور، مدیرکل سیاست‌ها و مقررات ارزی بانک مرکزی دیروز اعلام کرد: در بخشنامه‌ها و بخش سوم مجموعه مقررات ارزی بانک مرکزی مصارف ارز خدماتی (غیربازرگانی) احصا شده که برخی از این مصارف به‌صورت نقد (اسکناس) و برخی به‌صورت حواله قابل پرداخت هستند. او افزود: در سازوکار جدید تعداد مصارفی که به‌صورت نقد قابل پرداخت هستند با توجه به محدودیت بانک‌ها در روابط کارگزاری و نبودامکان انجام حواله افزایش یافته و نکته قابل توجه این است که برای سهولت و سرعت در انجام پرداخت‌ها منابع ارزی لازم برای انجام این موضوع پیشاپیش به‌صورت تنخواه از طرف بانک مرکزی در اختیار بانک‌های عامل قرار می‌گیرد. کسرایی‌پور در حالی جزئیات بیشتری از مصارف و نیازهای ارزی که قرار است از طریق مسیر جدید در اختیار بانک‌ها قرار بگیرد را اعلام نمی‌کند که به گفته او سایر مصارف ارزی علاوه بر موارد احصا شده که در بخشنامه‌ها و مقررات ارزی بانک مرکزی مورد اشاره قرار نگرفته درصورت انعکاس موضوع به این بانک قابل بررسی بوده و درصورت تشخیص به‌عنوان یک نیاز واقعی قابل افزودن به سایر موارد احصا شده خواهد بود. او در عین حال تأکید کرد: علاوه بر آنچه از محل منابع بانک مرکزی تامین می‌شود، بانک‌های عامل نیز پیش از این اجازه یافته‌اند از محل منابع ارزی خود نسبت به فروش ارز خدماتی به مشتریان در چارچوب ضوابط و مقررات ابلاغی این بانک اقدام کنند. به این ترتیب به‌نظر می‌رسد بانک مرکزی از 2منبع ارزی درصدد کاهش تنش ارزی است، نخست استفاده از درآمدهای ارزی ناشی از صادرات نفت خام و دیگری استفاده از منابع ارزی بانک‌ها، حال آنکه کارشناسان نسبت به استفاده از ذخایر ارزی بانک مرکزی به‌ویژه دلارهای نفتی هشدار می‌دهند و از سوی دیگر مشخص نیست که آیا 11بانکی که نام آنها هنوز اعلام نشده، توان و اراده لازم برای تامین ارز در بازار آزاد را دارند یا نه.

پالس ارزی از کانال مجلس

اطلاع‌رسانی قطره‌چکانی در اعلام جزئیات بیشتر تصمیم ارزی باعث شده تا نمایندگان مجلس خبرهای پراکنده‌ای را رسانه‌ای کنند که بیشتر به ابهام‌ها و تردیدهای بازار و مردم منجر شده است. محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اختیارات ویژه رئیس‌کل بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز، اعلام کرد: این مجموعه اقدامات به کاهش التهاب بازار ارز کمک خواهد کرد که مجلس شورای اسلامی نیز از این روند استقبال می‌کند و قطعا بانک مرکزی با این ظرفیت‌ها باید به‌طور کامل پاسخگو باشد و هیجانات بازار را کاهش دهد. او درباره زمان اثرگذاری پیشنهادهای جدید بانک مرکزی بر قیمت ارز هم افزود: باید تا هفته‌های آینده صبر کنیم تا نتایج را شاهد باشیم. بهروز نعمتی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس هم با اشاره به نشست غیرعلنی دیروز نمایندگان از اقدامات پنج‌گانه بانک مرکزی برای تعدیل قیمت ارز خبر داده اما هیچ اشاره‌ای به محتوای این 5 اقدام نکرده است.

امضای بانک مرکزی پای سپرده‌های ارزی

بانک مرکزی به‌منظور تضمین اصل سرمایه و سود سپرده‌های ارزی به سپرده‌گذاران ارزی تضمین کاغذی ارائه می‌دهد. پس از اجرای بسته جدید ارزی از نیمه مردادماه امسال تاکنون براساس اعلام رسمی بانک مرکزی فقط 20میلیون سپرده ارزی جذب شده و انتظار می‌رود با تضمین جدید بانک مرکزی بخشی از دلارهای خانگی به شبکه بانکی برگردد. شرایط عمومی سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار ارزی به‌گونه‌ای تنظیم شده که درصورت ابطال وجه سپرده قبل از یک ماه، سودی به‌حساب تعلق نخواهد گرفت و اگر افرادی پس از یک‌ماه بخواهند ارز خود را از بانک‌ها دریافت کنند، تسویه حساب با آنها به ارز سپرده‌گذاری شده یا سایر ارزهای جهانروا یا معادل ریالی آن یا نرخ تبدیل رسمی در روز ابطال محاسبه و پرداخت خواهد شد.