مسکن درآستانه بدترین رکود تورمی

رکود تورمی در بازار مسکن پایتخت برای چهارمین‌ماه متوالی ادامه پیدا کرده و تعداد معاملات این بازار را به‌صورت کم‌سابقه‌ای کاهش داده است.
 آمارهای معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی نشان می‌دهد در شهریورماه امسال، میانگین قیمت هر متر زیربنای مسکونی در شهر تهران به 8.12میلیون تومان رسیده است که نسبت به‌ماه قبل 9.31درصد رشد داشته و از افزایش 73.38درصدی نسبت به شهریورماه پارسال حکایت می‌کند اما همزمان تعداد معاملات در این بازار به‌صورت عجیبی افت کرده و به 8962فقره رسیده که از بهمن‌ماه 92یعنی اوج دوره رکود قبلی مسکن تاکنون بی‌سابقه بوده است. البته همواره به‌دلیل تعطیلات نوروزی، تعداد معاملات بازار مسکن در محدوده 5هزار فقره است که برای تحلیل مدنظر قرار نمی‌گیرد.
زنگ خطر برای صنایع وابسته به ساختمان
براساس آمارهای معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، در شهریورماه امسال از میان 10537فقره معامله ثبت شده در سامانه املاک و مستغلات، پس از حذف داده‌های پرت و کدپستی‌های نامعتبر، 8962فقره معامله قابل‌اتکا استخراج شده که نسبت به همین معیار در ‌ماه قبل 19.65درصد کاهش دارد. این تعداد معامله در مقایسه با ‌ماه مشابه سال قبل نیز از افت 34.56درصدی خبر می‌دهد و نشانه ورود بازار مسکن به رکود سنگینی است که به‌واسطه همراه شدن با تورم و افزایش قیمت در اقتصاد، عملا بن‌بست خطرناکی برای صنعت ساختمان ایران به شمار می‌رود. بازخوانی وضعیت معاملات بازار مسکن در سال‌های قبل نشان می‌دهد به‌جز سال 92که رکود سنگین بازار مسکن پس از جهش قیمتی حدود 200درصدی قیمت‌ها آغاز شده بود، افت معاملات این بازار به کمتر از 10هزار فقره در‌ ماه بی‌سابقه بوده است. اکنون اما در شرایطی که کارشناسان معتقدند با وجود ثبات نسبی قیمت مسکن در 5سال گذشته، هنوز حباب قیمتی مسکن تخلیه نشده است، بازار مسکن پس از رشد 73.4درصدی در طول یک سال در حال ورود به رکود سنگین‌تری است که می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای صنعت ساختمان کشور و صنایع وابسته به آن به همراه بیاورد. بررسی‌ها حاکی از این است که صنعت ساختمان حداقل با ۵۰ نوع صنعت پسین یا پیشین خود مرتبط است و رونق یا رکود آن مستقیما این صنایع را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. حالا اگر قرار باشد صنعت ساختمان در چند قدمی خروج از رکود سنگین 5ساله پا به دوره رکودی جدید بگذارد، می‌توان حدس زد که حال‌وروز صنایع وابسته به آن تا چه حد رقت‌بار خواهد شد. به‌ویژه که این صنایع، مانند صنایع سیمان، کاشی و سرامیک، تولید مصالح ساختمانی و... با ظرفیتی بیش از نیاز کشور ایجاد شده‌اند و به دلایل مختلف توان و فرصت صادرات چندانی نیز ندارند. پس اگر صنعت ساختمان کشور دوباره کساد شود، مشکلات این صنایع به‌مراتب پیچیده‌تر خواهد شد.
بی‌تابی قیمت‌ها در بازار مسکن
گرچه تعداد معاملات بازار مسکن تهران از ماه‌های پس از جهش قیمت در سال 92نیز کمتر شده و به زیر 10هزار فقره در‌ ماه سقوط کرده است اما رشد قیمت‌ها همچنان در این بازار ادامه دارد. در شهریورماه امسال میانگین قیمت هر متر زیربنای مسکونی در شهر تهران به 8میلیون و 122هزار و 400تومان رسیده است که نسبت به‌ماه قبل 9.31درصد رشد و نسبت به شهریور سال گذشته 73.38درصدی رشد داشته است. با این حساب، رشد میانگین قیمت مسکن تهران از فروردین‌ماه امسال تا پایان شهریور به 45.5درصد رسیده که گرچه نسبت به رشد 150درصدی قیمت ارز و طلا به چشم نمی‌آید اما به‌واسطه کلان بودن سرمایه موردنیاز خرید مسکن و همچنین عدم‌افزایش قدرت خرید متقاضیان مصرفی این کالا، رشد 45.5درصدی مسکن به‌معنای بر باد رفتن رؤیای خانه‌دار شدن بخش بزرگی از مردم است. این روند رو به رشد گرچه در ظاهر از وضع مناسب بازار حکایت می‌کند اما همزمان شدن آن با کاهش تعداد معاملات نشانگر رکود تورمی است که یکی از بدترین خبرهای ممکن برای بازار مسکن محسوب می‌شود. در این حالت قیمت فروش واحدهای مسکونی تناسبی با قدرت خرید متقاضیان مصرفی ندارد و سهم عمده بازار به متقاضیان سرمایه‌گذاری تعلق می‌گیرد اما به‌واسطه رشد قیمت ارز، طلا و کالای سرمایه‌ای، قیمت مسکن همچنان در مسیر افزایشی به‌پیش می‌رود تا جایی که دیگر متقاضیان سرمایه‌گذاری نیز به‌واسطه کاهش نقد شوندگی مسکن رغبت چندانی برای خرید آن نخواهند داشت درنتیجه تعداد معاملات در این بازار بیش از پیش کاهش می‌یابد و رکود را سنگین‌تر می‌کند.