در زمانی که جنگ ۱۲ روزه بازار و ذهن‌ها را به رکود و تردید کشاند، کسب‌وکارهای ایرانی بار دیگر قدرت تاب‌آوری خود را نشان دادند.
اکنون وقت بازگشت به زندگی، ساختن دوباره و خلق امید است. یکی از بزرگ‌ترین تبعات جنگ ۱۲ روزه، تأثیرات اقتصادی آن بر کسب‌وکارها بود؛ به‌ویژه برای کسب‌وکارهای نوپا و در حال رشد. بسیاری از شرکت‌ها با ابهامات بزرگی نسبت به آینده مواجه شدند. فعالیت‌های توسعه‌ای و آغاز پروژه‌های جدید متوقف شد. حتی هزینه‌های بازاریابی و تبلیغات به حداقل رسید تا صرفاً بقا حفظ شود. سرمایه‌گذاران و تأمین‌کنندگان مالی، برای هر نوع سرمایه‌گذاری جدید دست نگه داشتند؛ تسهیلات تازه پرداخت نشد و طرح‌های تأمین مالی متوقف ماند.
همزمان، مردم در مواجهه با آینده نامطمئن، خریدهای خود را محدود به نیازهای ضروری کردند و تقاضا برای محصولات و خدمات غیرضروری کاهش قابل توجهی یافت. بسیاری از بازارها کوچک‌تر شدند و در نتیجه، تعدیل نیروی انسانی در کسب‌وکارهای مختلف آغاز شد؛ تلاشی برای زنده ماندن و ادامه مسیر.
با این حال، جنگ در مهم‌ترین ابعادش، یعنی جنگ اقتصادی و شناختی، همچنان ادامه دارد. کسانی که می‌خواهند مقاومت کنند، باید سهم خودشان را در بازگشت به شرایط عادی ایفا کنند.
اولویت نخست، بازگشت آرامش اقتصادی است. باید امیدواری به مردم برگردد و با هر گفت‌وگوی ناامیدکننده مقابله شود تا جریان زندگی دوباره جاری گردد. اگر بتوانیم فضای ذهنی جامعه را به سمت آرامش ببریم، کسب‌وکارها نیز شرایط عادی‌تری پیدا می‌کنند. هر تلقین ناامنی و عدم اطمینان، نگاه کوتاه‌مدت را تقویت کرده و بی‌ثباتی اقتصادی را عمیق‌تر می‌کند.
امروز بیش از هر زمان دیگری به کسب‌وکارهایی نیاز داریم که درآمد ارزی داشته باشند. باید مسیرهایی برای متنوع کردن منابع درآمدی و ورود ارز به اقتصاد کشور پیدا کنیم. شاید این کار دشوار باشد، اما تجربه سال گذشته نشان داد که شرکت‌های صادراتی کمترین نوسان را در طول جنگ تجربه کردند.
یکی دیگر از راهبردهای این دوران، استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود است. به جای ایجاد زیرساخت‌های جدید، بهتر است از دارایی‌ها و ظرفیت‌های خالی دیگر کسب‌وکارها بهره ببریم و با ایجاد همکاری‌های پلتفرمی، ریسک خود را کاهش دهیم. همزمان، باید تدبیری اندیشیده شود تا بیش از ۳۰ میلیارد دلار منابع مالی که امروز در بازارهای طلا، ارز و کریپتو راکد است، به سمت سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای دارای درآمد ارزی هدایت شود و وارد چرخه خلق ارزش گردد.
با همه سختی‌ها، باور دارم که یکی از بزرگ‌ترین دارایی‌های ملی ما ایرانی‌ها، قدرت تاب‌آوری است. ما در تحمل سختی، ابهام و رنج تجربه‌ای طولانی داریم. برخلاف ملت‌هایی که شدیداً به نظم و پیش‌بینی‌پذیری وابسته‌اند، ما بارها تغییرات اقتصادی و اجتماعی بزرگ را پشت سر گذاشته‌ایم و همین تجربه‌ها ما را «پادشکننده» کرده است.
اگر مثبت نگاه کنیم، در جهانی که سرعت تغییرات روزبه‌روز بیشتر می‌شود، ما توان بالاتری برای تطبیق با شرایط جدید داریم. جنگ، درس‌های سخت و دردناک خود را به ما داد، اما انسان یادگیرنده مبهوت نمی‌ماند؛ او یاد می‌گیرد و عمل می‌کند. ما زنده‌ایم و دوباره به زندگی برمی‌گردیم.
هم بنیانگذار اسمارت‌آپ ونچرز
منبع: linkedin.com/in/rezabagheri
