با بررسی وضعیت زندانیان مهریه باید گفت که برخی افراد حتی نمیتوانند یک سکه پرداخت کرده و از زندان آزاد شوند. این در حالی است که تاکنون نمایندگان مجلس طرحهای متعدد را برای تسهیل شرایط زندانیان مهریه اندیشیدهاند. برای مثال اگر تا چندی قبل زوج با پرداخت 110 سکه میتوانست مهریه را پرداخت کند، اما در ماههای اخیر طرحی مبنی بر پرداخت 50 سکه در مجلس مطرح شده است که تاکنون نیز به سرانجام نرسیده است. زهرا ساعی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در این باره گفت: فراکسیون خانواده به موضوع ساماندهی مهریه ورود کرده و در حال بررسی چندین طرح است. چندی قبل هم یک فعال حوزه زنان درباره کم و کیف پرداخت مهریه به خبرنگار«آرمان» گفت: «حکم مهریه که به آن در شرع صداق میگویند نیز از زمره احکامی است که نه تنها کارآمدیاش را از دست داده که دچار کژکاردی شده است.» مینو مرتاضی افزود: «طبق نظرات فقهی مهر در عقد ازدواج به منزله عوض در معاملات عادی نیست، بلکه مهر صرفا هدیهای برای زن و جلب توجه و مهر او برای تن دادن به همسری مرد است. بر این اساس میتواند در قرار عقد ذکر نشود و پس از عقد زوجین بر امر توافق کنند.» همچنین در این باره فریده غیرت، حقوقدان به «آرمان» گفت: «راه چاره این است که اختیار مطلق طلاق باید از مرد گرفته و به دادگاه داده شود؛ در این وضعیت دادگاه تشخیص میدهد که امکان ادامه یک ازدواج وجود دارد یا خیر. در این شرایط میتوان حکم طلاق را جاری کرد. در این وضعیت مرد هم باید تابع این اختیار و قانون باشد. همچنین دیگر عضو فراکسیون خانواده مجلس به خبرنگار «آرمان» در این باره گفت: «بیش از 40درصد زنان مطلقه برای گرفتن طلاق مجبور شدهاند از مهریه خود بگذرند و بیش از 35 درصد بهدلایل دیگر به مهریه خود نرسیدهاند. یعنی جمعا بیش از ۷۵ درصد زنان مطلقه مهریهای دریافت نکردهاند.» ناهید تاج الدین تاکیدکرد:« 70 درصد زنان مطلقه دارای حداقل یک فرزند هستند و تنها 16 درصدشان شاغل هستند و درآمد تضمین شده دارند و این نشانه وضعیت وخیم اقتصادی زنان مطلقه است و این خود به لحاظ اجتماعی بستری آسیبخیز است.»
خروج از کشور برای فرار از پرداخت مهریه
یک نماینده مجلس گفت: افزایش قیمت سکه در حدی به مردم فشار آورده است که در برخی مراجعات مردمی، مردانی هستند که بهدلیل فرار از پرداخت مهریه بهدنبال خروج از کشور هستند. فاطمه ذوالقدر درباره افزایش آمار محکومان مهریه در پی بالا رفتن قیمت سکه افزود: این مشکل مدتی است که بهوجود آمده، قیمت سکه افزایش پیدا کرده است و افرادی که از قبل مهریه را به صورت ماهیانه پرداخت میکردند با مشکل مواجه شدند. حتی ممکن است بسیاری از این افراد ازدواج مجدد هم کرده و فرزند داشته باشند، اما مجبورند تا سالها ماهیانه یک سکه پرداخت کنند. زمانی که سکه زیر دو میلیون تومان قیمت داشت مشکلی نبود، اما در حال حاضر با قیمت بیش از چهار میلیون تومانی سکه در حال تدبیر هستیم که دقیقا برای مهریه چه تصمیمگیری باید کرد؟
مهریه حق زن است
این نماینده مجلس گفت: تا مدتها پیش آمار زندانیان مهریه در کشور اندک بود، مهریه قسطبندی و بهصورت ماهیانه نیز پرداخت میشد، اما در حال حاضر چون مردها نمیتوانند؛ مهریه را حتی در حد یک سکه در ماه پرداخت کنند، راهی زندان میشوند و آمارها در این زمینه افزایش یافته است که این مساله موجب بروز آسیبهای اجتماعی میشود. او ادامه داد: فردی که ماهیانه دومیلیون تومان درآمد دارد، توان پرداخت ندارد و باید به زندان برود، از همینرو باید چارهای در این زمینه اندیشیده شود. در این باره طرحهایی در کمیسیون اجتماعی مطرح شده است، البته نمیخواهیم که حق زنان را ضایع کنیم، اما در هر صورت باید توان مرد نیز در نظر گرفته شود. اینکه مردان برای مهریه به زندان بروند، راه چاره نیست. ذوالقدر گفت: برخی در کمیسیون این مساله را مطرح کردهاند که معیار ۱۱۰ سکه را به نصف کاهش دهند، یا اینکه در پرداخت مهریه سکهها را به نرخ روز عقد حساب کنند، این پیشنهادات در کمیسیون اجتماعی در حال بررسی است، تا در این رابطه تصمیمگیری شود. به گزارش ایلنا، این عضو فراکسیون زنان مجلس درباره پیشنهاد نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس مبنی بر حذف مهریه و تقسیم اموال بعد از ازدواج و مخالفت زنان مسئول با این پیشنهاد افزود: مگر زن حق طلاق دارد که مهریه نداشته باشد؟ این مساله به نفع مرد تمام میشود. در اروپا این قانون وجود دارد، چراکه زن هم هر زمانی که بخواهد میتواند جدا شود. حقوق برابر وجود دارد، اما در ایران یک زن بهراحتی نمیتواند، این کار را انجام دهد، پس مجبور است؛ مهریه داشته باشد تا از ابزاری برای احقاق حق خود برخوردار باشد.
افزایش قیمت سکه و تبعات اجتماعی آن
یک وکیل درباره قانون مهریه به خبرنگار «آرمان» میگوید: نوسانات در بازار سکه باعث از هم پاشیده شدن خانوادهها شده است. هوشنگ پوربابایی میافزاید: مهریه برای برخی زنان طمع ایجاد کرده و حربهای برای تحت فشار قرار دادن مردان شده است. به گفته او قانون را نمیتوان تغییر داد، چون بر اساس قانون حمایت از خانواده 110 سکه را میتوان از طریق قانون مطالبه کرد و مابقی را از طریق توقیف اموال در اختیار زوجه قرار داد. به گفته او دادگاهها هم مجبورند به درخواست زوجه حکم پرداخت مهریه داده و هم اینکه بر اساس قانون تمهیدات لازم را برای دستگیری 110 عدد سکه بهار آزادی فراهم کنند و اموال فرد را مصادره کنند. این امر یک فشار مضاف را بر زوج وارد میکند. این وکیل میگوید: این اختلافات بنای تحکیم خانواده را متزلزل میکند، همچنین طمع افزایش قیمت سکه باعث از هم پاشیدگی خانوادهها میشود. در ضمن این اقدام تبعات دیگر همچون انتقال اموال زوج یا خروج او از مرز را بهدنبال دارد. این مساله تبعات اجتماعی افزایش قیمت سکه است. پیشنهاد میشود که در این باره همچون بازار ارز برای سکه نیز یک بازار ثانویه بدون حباب ایجاد شود. البته این امر برخلاف قانون است، چون قانون زوج را مجبور به پرداخت سکه بهار آزادی میکند و زوجه مطالبه عین را دارد، در این شرایط میتوان از طریق یک طرح دو فوریتی در مجلس مصوب کرد که مطالبات سکه بر اساس نرخ جهانی و نرخی که بانک مرکزی قیمتگذاری میکند به زوجه پرداخت شود. پوربابایی میافزاید: از دیگر تبعات این قضیه افزایش دادخواستها برای تعدیل و تقلیل سکه به دادگاهها است. برای مثال هماکنون بسیاری از محکومان مهریه به پرداخت یک تا دو سکه بهار آزادی در ماه محکوم هستند. در حالی که هم اکنون اغلب افراد توانایی پرداخت نداشته و مجبور به دادخواست و تعدیل شرایط هستند.