در اولین معرفی شهر قدس فلسطین در سال 2015 و در دومین معرفی شهر قونیه ترکیه در سال 2016 بهعنوان شهر نمونه گردشگری جهان اسلام معرفی شدند. برای سال 2017 نیز شهر مدینه عربستان به این عنوان انتخاب و درنهایت شهر تبریز بهعنوان شهر نمونه گردشگری جهان اسلام در سال 2018 انتخاب شد. این انتخاب در اجلاس کارشناسان ارشد نهمین اجلاس وزیران گردشگری کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در شهر نیامی پایتخت جمهوری نیجر انجام شد.
ظرفیت تکمیل است
حالا بر اساس تبلیغات صورت گرفته در تابستان سال جاری بهویژه در شهریورماه مسافران به تبریز آمدهاند اما بیش از آن میزانی که تصور میشد.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی میگوید: «ضریب اشغال هتلهای تبریز و استان تقریبا ۱۰۰ درصد است.» این یعنی ظرفیت پرشده است!
حالا مسافران از تاکسیهای «از من بپرس» سراغ سوییت و پارک مسافر را میگردند که شبها بیرون نمانند که میمانند. اگر شبها به ائلگلی یا دیگر پارکهای بزرگ تبریز سری بزنید، با چادرهای زیادی مواجه میشوید که پناهگاه مسافران پایتخت گردشگری کشورهای اسلامیشدهاند.
تبلیغات در مورد رویداد تبریز ۲۰۱۸ نتیجه داد
فرشاد رستمی، معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی میگوید: با توجه به تبلیغاتی که در مورد رویداد «تبریز ۲۰۱۸» صورت گرفته بود خوشحالیم که اکنون شاهد این هستیم که تبریز بهعنوان یکی از مقاصد گردشگری مهم توسط گردشگران انتخابشده است. او کمبود هتل را یک موضوع قابلتوجه میداند: مجوز ساخت ۲۵ هتل را صادر کردهایم که با احداث این هتلها ۳ هزار تخت به ظرفیت هتلهای استان اضافه میشود. رستمی حضور مسافران در تبریز را موجب امنیت سرمایهگذاران میداند و توضیح میدهد: سیاستهای دولت، استقبال مسافران و دیگر پتانسیلهای تبریز، بستری امن برای سرمایهگذاران ایجاد میکند تا به ساخت و احداث هتل در این شهر بپردازند.
پلمپ اقامتگاههای غیررسمی
البته در این میان، موضوع اقامتگاههای غیررسمی برای مسافران نیز مطرح میشود. کمبود هتلها و هتلآپارتمانهای مناسب از مشکلات تمام شهرهای ایران به شمار میآید و اقامتگاههای غیررسمی در سراسر کشور، یک رسمیت خاصی یافته است. حالا تبریز هم با حجم بالای مسافران، به آن دسته از شهرها میپیوندد؛ اما مدیرکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری آذربایجان شرقی از پلمپ اقامتگاههای غیررسمی خبر میدهد. مرتضی آبدار میگوید: بخشی از گردشگران داخلی و خارجی توسط افراد سودجو به مراکز اقامتی غیرمجاز و شخصی هدایتشده و اسکان مییافتند که از دید نهادهای مربوطه در امر نظارت خلاف قانون و لازم به پیگیری قانونی بود.
به گفته آبدار، فعالیت این اقامتگاهها خسارتهای مادی و معنوی را به دنبال دارد و میافزاید: خانههای مسافر که با مجوز فعالیت میکنند، مجاز به پذیرش مسافران هستند که تعداد این خانهها نیز معدود و مشخص است.
هزار و یک مانع برای سرمایهگذاری
سرمایهگذاران که در این طرف قضیه ایستادهاند، حالا توجیه اقتصادی لازم را برای احداث هتلهای جدید دارند، اما آیا روند اخذ مجوز و ساخت هتل آنقدر آسان است؟
سرمایهگذاران در جلسات مختلفی که با استاندار آذربایجان شرقی داشتهاند، گفتهاند که باید ماهها بروی و بیایی تا بتوانی مجوز بگیری. به گفته آنها، گرفتن مجوز «تازه اول سختیهاست.» چراکه جنگودعوا با شهرداری سر عوارض کلان و نجومی تازه شروع میشود.
شهرداری تبریز تصمیم گرفته که برای ساخت هتل عوارضی در نظر نگیرد و همین هم برای سرمایهگذاران موضوعی خوشحالکننده است اما یکی از سرمایهگذاران در جلسهای تعریف میکرد که «در کشورهای اروپایی در عرض نیم ساعت میتوان تمامکارهای اداری احداث هتل را انجام داد و فردای همان روز ساختوساز را شروع کرد.»
حالا برخی از سرمایهگذاران بر این باورند که اگر اقدام به ساخت هتل کنند، تبریز بیشتر در فصل بهار و تابستان شاهد حضور مسافران است و هتلداری در دیگر فصلهای سال توجیه اقتصادی ندارد.
جعفر مهرخانی، فعال حوزه گردشگری دراینباره میگوید: سیاستهای کلان اجرایی در تبریز میتواند بهگونهای باشد که این نگرانی بهجا و مهم سرمایهگذاران را حل کند. به گفته او، برنامهها، همایشها و کنگرههای مهم تبریز در فصل تابستان برگزار میشود و مهمانان این برنامهها که از تهران یا دیگر شهرها میآیند باعث میشوند ظرفیت هتلها پر شود و مسافران سرگردان شوند. مهرخانی توصیه میکند: اگر بهگونهای برنامهریزی کنیم که برنامههای مهم در فصل پاییز و زمستان که معمولا مسافران کمتر در تبریز حضور مییابند برگزار شود، هم هتلها خالی نمیمانند و هم برگزارکنندگان با مشکل مواجه نمیشوند. او جزیره کیش را بهعنوانمثال مطرح میکند: در فصل تابستان جزیره کیش هوای نامناسب و بسیار گرمی دارد و به همین خاطر مقصد خوبی برای گردشگران تابستانی نیست به همین دلیل مسئولان این شهر تخفیف و مزایای ویژهای برای تورهای تابستانی در نظر میگیرند که ما هم باید به این شیوه عمل کنیم.