برق مجانی در انتظار چه کسانی است؟

وزارت نیرو در سه سال گذشته طرح‌های تشویقی مختلفی برای عبور از پیک بار اجرا کرده است، چرا که در تابستان مصرف برق افزایش بسیاری می‌یابد و نیروگاه‌ها با چالش‌های متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند حتی ممکن است همچون سال ۱۳۹۷ خاموشی‌های برنامه ریزی شده نیز مهمان خانه‌ها شود. از این رو برای جلوگیری از این مساله و تامین برق پایدار، وزارت نیرو فرهنگ سازی را مهم دانسته و در سال‌های اخیر نیز برنامه‌هایی را برای آن در نظر گرفته که تازه‌ترین آن طرح برق امید است.
در حال حاضر ۳۰ میلیون مشترک خانگی در کشور وجود دارد که در دو دسته "زیرالگو" و "بیش ازالگو" تقسیم بندی شده اند که برای هرکدام تعرفه خاصی تعریف شده است. در این بین ۸۵ درصد از مشترکان زیرالگو برق مصرف می‌کنند و تنها ۱۵ درصد بالاتر از الگو‌های تعیین شده مصرف دارند، در طرح برق امید مشترکان زیرالگو هم به دو دسته خوش مصرف و کم مصرف تقسیم بندی می‌شوند.
۳۰ میلیون نفر مشترک در طرح برق امید از تخفیف صد درصدی بهای برق بهره‌مند خواهند شد که حدود ۸ و نیم میلیون مشترک در این محدوده هستند و تا زمانی که کم مصرف باقی بمانند، از تخفیف صد درصدی بهره‌مند خواهند شد.
البته مشترکان خوش مصرف هم می‌توانند با رعایت نکاتی ساده، خود را به جرگه کم مصرف‌ها رسانده و از تخفیف صد درصدی بهای برق مصرفی بهره‌مند شوند چراکه تعرفه‌های برق پلکانی است و هرچه از میزان مصرف برق مشترکان کاسته شود، مزایای اقتصادی برای خانوار‌ها دارد، به طور مثال اگر مشترکان ۱۰ درصد مصرف برق خود را کم کنند، ۲۰ درصد از هزینه برقشان کم می‌شود و اگر ۲۰ درصد مصرف را کاهش دهند، شاهد کاهش ۴۰ درصدی هزینه برق مصرفی خواهند بود.
در این راستا محمدحسن متولی زاده - مدیرعامل توانیر - در تشریح جزئیات طرح برق امید گفت: برق در ایران پوشش صد در صدی دارد و همه خانوار‌های ایرانی مشترک برق هستند؛ از این رو همه مشترکان خانگی می‌توانند در این طرح مشارکت و از تخفیف صد درصدی بهای برق بهره‌مند شوند.
وی ادامه داد: درهمین راستا به صنایع و کشاورزان مشوق‌هایی اختصاص می‌یابد که مصارفشان را جابه جا کرده و به ساعت‌های دیگری انتقال دهند که با بهره گیری از همین ابزار‌های تشویقی، تابستان سال گذشته و امسال را که گرمترین تابستان در طول ۳۰ سال گذشته بود، با موفقیت پشت سرگذاشتیم و در دو سال متوالی (۹۸ و ۹۹) نیز تنها یک درصد رشد را تجربه کردیم، این درحالی است که در سال‌های گذشته رشد ۵.۲ درصدی نیز ثبت شده است.
۸ میلیون خانوار مشمول مشوق‌های برقی شدند
مدیرعامل توانیر اضافه کرد: سال گذشته ۱۲۰ هزار و امسال ۲۹۴ هزار تفاهم‌نامه با مشترکان صنعتی و کشاورزی به امضا رسید و بر همین اساس سال گذشته ۳۵۰ میلیارد تومان پاداش به این دو گروه از مشترکان اختصاص یافت که در صورتحساب‌های برقی آن‌ها لحاظ شد.
متولی زاده کسب این موفقیت را نتیجه تعامل و همکاری همه مشترکان دانست و اظهار کرد: نکته مهم دیگر آنکه در کنار کاهش رشد پیک به یک درصد، بر اساس آمارها، مصرف برق صنایع در ۵ ماه گذشته ۱۱ درصد افزایش داشته است که نشان دهنده بالارفتن میزان تولید و رونق صنایع و افزایش بهره وری است. سال گذشته ۸ میلیون خانوار مشمول مشوق‌های برقی شدند و ۱۰۶ میلیارد تومان به آن‌ها پاداشت اختصاص یافت، در خصوص برق امید گفت:
میزان مصرف مشترکان اطلاع رسانی خواهد شد
وی درخصوص نحوه اجرای طرح برق امید نیز گفت: ما ابتدا به مردم اطلاع رسانی خواهیم کرد که در چه گروهی از مصرف قرار دارند و سپس برای مشترکانی که در گروه‌های خوش مصرف و پرمصرف قرار دارند، راهکار‌های کاهش مصرف برق را آموزش خواهیم داد.
مدیرعامل توانیر با بیان این که در تابستان وسایل سرمایشی و در سایر فصل‌های سال سیستم‌های روشنایی سهم عمده مصرف را دارند، افزود: استفاده از لامپ‌های LED و... می‌تواند باعث کاهش ۱۲ درصدی مصرف برق شود.
قیمت تمام شده برق چقدر است؟
متولی زاده همچنین استفاده از وسایل قدیمی و پرمصرف را نیز از دیگر دلایل بالا بودن مصارف و هزینه برق خانوار‌ها عنوان کرد و با اشاره به این که هم اکنون ارزان‌ترین برق دنیا را داریم، گفت: دولت بابت تولید برق باید یارانه بپردازد و در حالی که قیمت تمام شده برق بدون احتساب هزینه سوخت، ۱۵۰ تومان و با احتساب هزینه سوخت بیش از ۳۵۰ است، میانگین دریافتی ما از مشترکان بابت هرکیلووات ساعت برق مصرفی تنها حدود ۸۰ تومان است.
وی گفت: با مصرف هر یک کیلووات ساعت برق یک کیلوگرم CO ۲ تولید و در جو منتشر می‌شود و با توجه به بررسی‌های صورت گرفته با اجرای این طرح، ۹ میلیارد کیلووات ساعت از مصرف برق کاسته و در ادامه از انتشار ۹ میلیون تن گاز CO ۲ به جو جلوگیری خواهد شد. این میزان همچنین معادل صرفه‌جویی یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه‌ای نفت و جلوگیری از قطع ۳۲۰ میلیون اصله درخت است.
چه کنیم جز کم مصرف‌ها شویم؟
اما راهکار‌های عملی و قابل دسترس برای دریافت پاداش چیست؟ استفاده از پنکه یکی از راهکار‌ها است. کولر در منزل جای ثابت نصب شده دارد که با روشن کردن آن کل خانه خنک می‌شود. اما گاهی اوقات که در گوشه‌ای از منزل نشسته ایدو  تلویزیون می‌بینید یا کتاب می‌خوانید، پنکه راهکار خوبی برای خنک کردن یک بخش از خانه است. مصرف کمی هم دارد. پنکه ۸۰وات، کولر آبی ۶۰۰ وات و کولر گازی ۲۴۰۰وات برق مصرف می‌کند.
کولر آبی روی دور کند، نصف دور تند برق مصرف می‌کند
کولر آبی روی دور کند، نصف دور تند برق مصرف می‌کند. ضمن این که در حالت دور کند کولر آبی، مکش هوای بیشتر، فشاربیشتری به موتور کولر وارد و در نتیجه مصرف برق را بیشتر می‌کند. علاوه‌بر این اگر کولر گازی دارید احساس دمای آسایش بدن خود را روی دمای ۲۴ و حتی ۲۵ درجه تنظیم کنید. این دمای بهاری و حتی کمی خنکتر است.
در این دما کمپرسور کولر به حداقل مقدار ممکن روشن و خاموش می‌شود و مصرف برق را گاهی تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد. استفاده دائم کولرگازی روی ۲۴ درجه به خصوص در مناطق گرمسیری، تاثیر زیادی روی مصرف شما در دامنه مجاز مصرف ماهیانه دارد و اگر مستمر باشد ۱۰ درصد کاهش به نسبت قبل هم حتما حاصل می‌شود.
می‌توانید به جای استفاده مداوم از جاروبرقی، از جارو‌های دستی استفاده کنید. علاوه بر اینکه مدام برق مصرف نمی‌شود، صدای کمتری هم دارد. نوعی ورزش هم به حساب می‌آید. همچنین تمیزکاری منزل با جاروبرقی را به هفته‌ای یکبار جمعه‌ها در ساعات کم مصرفی موکول کنید تا این مورد هم کمکی به کاهش مبلغ قبض برق در خانه باشد.
از باز و بسته کردن مکرر درب یخچال خودداری کنید
از باز و بسته کردن مکرر درب یخچال خودداری کنید. زیرا وقتی سرما از دستگاه خارج می‌شود، کمپرسور مجبور می‌شود بیشتر کار کند، در نتیجه میزان مصرف انرژی بیشتر می‌شود. هر بار باز و بسته کردن درب یخچال حدود ۳۰ درصد از سرما را ازبین می‌برد و برای تأمین دوباره آن کمپرسوربرق مصرف می‌کند. مثلا می‌توانید در تابستان برای نوشیدن آب خنک، دائما درب یخچال را باز نکنید و مثلا از کلمن استفاده کنید.
به جای استفاده از نور‌ها و لامپ‌های حبابی، از لامپ‌های ال‌ای دی (LED) استفاده کنید. لامپ معمولی ۱۰۰ وات، لامپ کم مصرف ۲۴ وات و لامپ ال‌ای دی ۸ وات و اس ام دی ۴ وات مصرف می‌کند. هرچه مصرف کمترباشد طول عمر هم بیشتر است.
وسایل برقی که به پریز وصل هستند، هرچند خاموش و بی استفاده باشند، درحال استفاده از انرژی هستند. مثل وسایل کوچک‌تر همچون، سیم‌های شارژر، غذاساز، چایساز و…؛ که به راحتی می‌توان هنگام اتمام کار، آن‌ها را از برق جدا کرد تا مصرف برق را به حداقل برسانیم.
حتما سیم رابط کلید دار بخرید. این گونه لباسشویی که هفته‌ای یکبار، ظرفشویی که دوروز یکبار و سایر دستگاه‌های برقی که دوره‌ای از آن استفاده می‌کنید را با کلید مجزا قطع می‌کنید. سرجمع برق خواران در خانه‌ها گاهی اوقات همان ۱۰ درصد تشویقی را شامل می‌شود. همچنین استفاده از وسایل برقی در ساعت اوج مصرف برق را کاهش دهید، زیرا مصرف برق در این ساعات به اوج می‌رسد و در عملکرد دستگاه هم تاثیر دارد. قیمت آن هم چند برابر است. به جای آن با کمی مدیریت، دستگاه‌های پرمصرف غیر ضروری را از ساعت ۲۲ به بعد بکار بگیرید. لباسشویی و ظرفشویی و اتو و جاروبرقی از این دسته هستند.
مطابق با آمار رسمی شرکت توانیر، از حدود ۳۰ میلیون مشترک ۲۴ میلیون رعایت الگو مصرف کردند و از این ۲۴ میلیون هشت میلیون علاوه بر اینکه زیر الگو مصرف کردند مصرف‌شان نسبت به دوره مشابه قبل نیز کمتر بود که به این دسته از مشترکان ۱۰۶ میلیارد تومان پاداش تعلق گرفت.