«ریچارد نیفیو» به عنوان سرپرست تیم طراحی و اجرای تحریم های علیه ایران، در توضیح دستور العمل تعیین اهداف مورد تحریم، به دو عامل بحث برانگیز اشاره می کند: درد و مسکن آن. بر این اساس کارایی تحریم ها مبتنی بر استفاده از درد علیه یک هدف است، اما اهداف باید راه حل های مشخص برای مقاومت، تحمل و غلبه داشته باشد.
در واقع فهم کارایی درد و مسکن(راه حل) آن، محور اصلی به کارگیری موفقیت آمیز و انسانی تحریم ها است. با توجه به این دو نکته کلیدی و این که چگونه در یک نظام تحریمی تغییر می کند، سیاست گذاران می توانند زمان دقیقی را که مداخلات دیپلماتیک به موفقیت می انجامد یا تشدید فشارها ضروری می شود تعیین کنند.
نیفیو با تمرکز بر آموخته های تحریم ها علیه ایران و عراق، به سیاستگذاران یک راهنمایی عملی در مورد چگونگی اندازه گیری درد و مسکن(راه حل) ارائه می کند.
در همین رابطه، خبرنگار مهر مصاحبه ای با «ریچارد نیفیو» داشته است که از وی به عنوان معمار شبکه تحریم های آمریکا علیه ایران یاد می شود.
*شما در کتاب خود با عنوان «هنر تحریم» ابعاد مختلف تحریم را مورد بررسی قرار داده اید و آنرا ابزار سیاست خارجی آمریکا دانسته اید. پیوند این دو موضوع را توضیح بدهید؟
دو دلیل وجود داشت: نخست این که تحریم چه دوست داشته باشیم چه نه، ابزاری برای سیاست خارجی است که به صورت گسترده و نامحدود، مورد استفاده قرار می گیرد.
هر چند امروزه ایالات متحده و اروپایی ها اغلب از این روش استفاده می کنند، اما تحریم ها تا زمانی موثر است که دیگر کشورها نیز اقدام مشابهی کنند. از این رو کاربرد این روش در یک چارچوب نظام مند مفید خواهد بود.
دوم این که برای دستیابی به تحریم هایی مستحکم و با دوام، می توان از بسیاری از مسائل بشردوستانه که در گذشته آنها را تحت تاثیر قرار داده و از شکست تحریم ها که منجر به جنگ می شود جلوگیری کرد.
از آنجا که تحریم ها می توانند هزینه های کلی اختلافات سیاسی و دیپلماتیک را کاهش داده و از احتمال وقوع جنگ بکاهند، باید با وضوح و کارایی طراحی شوند.
*سوال اصلی و فرضیه شما در این کتاب چه بود؟
سوال اصلی من این بود که چگونه می توانم با یک برگه سفید و بدون داشتن سیاست های مشخص، تحریم هایی را طراحی و اجرا کنم. سپس توانستم چارچوبی ایجاد کنم که علاوه بر معقول و منطقی بودن، خواسته هایم را برای بهره وری و اثربخشی تامین کند.
*شما عنوان کرده اید که تحریم ها اگر بدون استراتژی روشن و واکنش به طبیعت و تغییر رفتار هدف اعمال شوند، بی اثر می شوند. فکر می کنید ایالات متحده در کنار تحریم ها «استراتژی روشن» برای ایران دارد؟
من فکر می کنم بله، هر چند شما و خوانندگانتان ممکن است مخالف باشید. قرار بود تحریم ها حکومت ایران را به این امر سوق دهد که حل و فصل مذاکره برای رفع نگرانی های بین المللی در مورد برنامه هسته ای این کشور بهتر از ادامه برنامه توسعه آن بدون در نظر گرفتن این نگرانی ها است.
تحریمها بخشی از یک استراتژی وسیع از جمله مذاکرات دیپلماتیک، انزوا و تهدیدات نظامی بود. در زمان های مختلف، ما اهمیت این موضوع را از جمله در جلسات شخصی به رهبران ایران گوشزد کردیم.
گاهی اوقات شفافیت ما به دلیل اختلافات درون ایالات متحده و با شرکای ما در مورد ماهیت اختلاف و بهترین راه حل آن از بین رفت. اما در مجموع، من فکر می کنم در روندی که از سال ۲۰۰۶ شروع و تا سال ۲۰۱۵ ادامه یافت استراتژی ما منطقی و روشن بود.
*شما هدایت روند طراحی و معماری تحریم ها علیه ایران را در دولت اوباما به عهده داشتید. آیا شما می دانید «رنج و درد» اصلی و فشار تحریم ها روی مردم ایران و نه دولت است چون استدلال شما این است که تحریمها بر نظام ایران تأثیر دارد و نه مردم؟
پاسخ من این است که باید به خاطر داشته باشیم دولت ایران از مردم ایران تشکیل شده است و به موجب اعمال تحریم ها و درد، ما بر آنها تأثیر گذاشته ایم و به نظر من این پاسخ تا حد زیادی درست است.
اما از آنجا که بخشی از کتاب من نیز درباره صداقت است، باید صادقانه بگویم بله، می دانم که بخش مهمی از «درد» تحریم ها بر مردم ایران اعمال می شود.
در هر حال این کار به منظور کمک به انگیزه دولت ایران برای تغییر سیاست های هسته ای اش انجام گرفته است که به نظر من (و دولت من) می تواند در نهایت آمریکا، متحدان ما و منافع ما را تهدید کند.
ذکر این نکته هم ضروری است که درد اعمال شده به طرز ناخوشایند یا با بی دقت انجام نشده است. در طول دوره زمانی ۲۰۰۶-۲۰۱۳، ما پیشنهادات متعددی دریافت کردیم که موجب تحریم شدید شد. در واقع برای ما راحت تر بود که با آنها موافقت کنیم.
در عوض، ما سعی کردیم استراتژی محور، متفکرانه و مراقب باشیم که چگونه از تحریم استفاده کنیم. ما همچنان از استثنائات انسان دوستانه برای تحریم ها مانند دستگاه های پزشکی و ارتباطات شخصی حمایت کردیم و حتی آنها را گسترش دادیم.
من شخصا آمریکا و شرکت های خارجی مشغول چنین تجارت حقوقی را تشویق کردم تا به این روند ادامه دهند و از این مجوز استفاده کردم، البته من تنها فرد در دولت ایالات متحده نبودم.
اگرچه مردم ایران از طریق تحریم آسیب دیدند، اما این یک برنامه تحریمی به سبک تحریم علیه عراق نبود. از این طریق ما روشن کردیم که فرصت های زیادی برای تحریم ایران در نظر گرفته شده است.
هنگامی که دولت ایران از یکی از این فرصت ها بهره مند شد، ما به سرعت در مورد اعمال تحریم های مورد توافق پرداختیم (و من نیز بخشی از آن بودم).
علاوه بر این، باید یادآور شوم که استفاده از تحریم ها نباید به معنی پذیرفتن برنامه هسته ای ایران تلقی شود، در حالی که اعتماد جامعه بین الملل به این سمت سوق یافته که این انرژی برای مقاصد صلح آمیز مورد استفاده قرار گیرد.
بنابراین، بله، من آمادگی دارم که با صراحت و صادقانه در مورد این که تحریم ها چگونه باعث درد شده و اجزای ضروری عملکرد آنها سخن بگویم.
اما هدف این کتاب این است که مشخص شود تحریم ها می توانند با دقت بیشتر و با اجتناب از رنج های غیر ضروری و آسیب رساندن به هدف خود، اعمال شوند و امیدوارم ما در آینده چنین رویکردهایی را نیز داشته باشیم.
*شما استدلال می کنید که «کارآیی تحریم ها در به کارگیری درد در برابر یک «هدف» است، اما اهداف ممکن است قاطعانه به مقاومت، تحمل یا غلبه بر این درد دست یابند. با فهم این واقعیت که تعامل بین درد و مسکن(راه حل یا راه درمان) آن، علت اصلی استفاده از تحریم ها به صورت موفقیت آمیز و انسانی است». هنگامی که شما از «هدف» سخن می گویید، چگونه می توانید دولت و مردم را جدا کنید؟ به عبارت دیگر، در مورد ملت-دولت ایران چگونه می توانید بین ملت و دولت تمایز قائل شوید؟
خوب، در بسیاری از موارد شما نمی توانید، اما با علم به این موضوع، هدف قرار دادن کشور بسیار مهم است. در مورد دولت ایران باید گفت اصل اساسی آن از جنبش مردمی در دهه ۱۹۷۰ و بازسازی دولت ایران به عنوان نماینده مردم تشکیل شده است.
این که آیا دولت ایران هنوز هم این کار را انجام می دهد، این تصمیمی است که باید توسط مردم ایران اتخاذ شود (هرچند من نظر خود را دارم)، اما این تئوری پایه ای دولت ایران مدرن است.
بنابراین، در هدف قرار دادن تحریم ها علیه ایران، عاقلانه است که این امر را در نظر بگیریم.
کشورهای دیگر متفاوت هستند و دولت آنها با تأثیر نظرات و نگرانی های مردم (حتی در نظریه) تحت تأثیر قرار نمی گیرد. برای بعضی از کشورها ممکن است که یک نخبه حاکم حتی مهمتر بوده و دیدگاه های مردم نسبتا بی اهمیت باشد.
در این کشورها، هدف قرار دادن مردم بی معنی است؛ این نخبگان هستند که باید تحت فشار قرار گیرند. این امر به نظر من، تفاوت های موجود در تحریم های ایالات متحده علیه ایران و علیه روسیه را توضیح می دهد.
البته، همان طور که اشاره شد، راه هایی برای کمک به کاهش خسارت وارده به مردم، از جمله از طریق استثنائات بشردوستانه و غیره، بسته به تحریم های استفاده شده، وجود دارد.
