۸ مستند جذاب درباره اساطیر معروف جهان که باید ببینید

زمان و مکان، هردو در میانه‌ی ارزش‌های دوگانه یعنی بی‌کرانگی و محدویت، سفرهایی را برای کاوش در قلب جهان هستی طی می‌کنند. در این سفرها، فرهنگ‌های غنی‌ای را به درون خود می‌کشند و سپس تلائلو آن‌ها را بر کل ساختارهای شکل‌دهنده‌ی جهان می‌اندازند. اساطیر و افسانه‌ها یکی از مهم‌ترین توشه‌ها‌ی سفر این دو عنصر هستند.

زیرا درنهایت بازتاب ویژگی و خصایص همین اسطوره‌ها، داستان‌ها و افسانه‌هاست که سبب شد تا علاوه بر شکل‌گیری کهن‌الگوها – ساختمانِ تاریخ، هنر، ادبیات، مذهب، آئین، باور، عقاید و حتی رسالت انسانی نیز سروشکل پیدا کند و سپس هویتی مجزا برای خود بسازد. مطلبی که چندی بعد می‌خوانید، مجرایی خواهد بود بلکه کاملا اصولی و درست با اسطورها و البته داستان‌هایی که نقل می‌کنند آشنا شوید و درآخر از طریق آن‌ها به کاوش در نشانه‌هایی که خیلی از چیزها را ترسیم کرده‌اند نیز بپردازید.

8- قدرت اسطوره (The Power of Myth)

• محصول: 1988
• امتیاز کاربران IMDb به مستند: 8.8 از 10

تمام هوش و حواس بیننده در قلب یک مستند سریالیِ شش ساعته، به مکالمه‌ای معطوف خواهد شد که میان جوزف کمبل، اسطوره‌شناس و نویسنده و بیل مویرز روزنامه‌نگار آمریکایی ردوبدل می‌شود. مستند شوق‌برانگیز و اندیشمندانه‌ی «قدرت اسطوره» بر موضوعاتی کم‌تر پرداخت شده درباب اسطوره‌های فرهنگ‌های متعدد سراسر جهان می‌پردازد. این اثر به واسطه نگاهی کالبدشکافانه، روبه درگاهی روشن مخاطب را هدایت می‌کند تا جوهره‌ی وجودی هرکدام از این اساطیر را ترسیم کند و سپس جاده‌ را به سوی تاثیر شگفت‌انگیز همه‌ی آن‌ها در جامعه‌ی معاصر و تجارب انسانی نیز پیش ببرد.

این شناخت و تاثیر، بلیتی برای ورود به اسرارآمیزترین نمودهای جهان‌مان است؛ مکانی که در آن سرچشمه‌ی آغازِ شکل‌گیری ساختارهایی در درک انسان، آئین‌ها و داستان‌ها نسبت به پدیدارهای فراگیر و سازنده را کاملا دیالوگ‌محور روی میز آگاهی و متقابلا شک و خرد آدمی می‌گذارد. همچنین نشان می‌دهد که گویا بخشی از بند نفس وجودیت انسان امروز، یک پیمان فرهنگیِ هماهنگ و تداو‌م‌دار با اساطیر مناطق مهمی چون یونان، بومیان آمریکایی، هندو و بودایی دارد.

7- برخورد خدایان (Clash of the Gods)

• محصول: 2009
• امتیاز کاربران IMDb به مستند: 7.7 از 10

تقریبا همه می‌دانیم که یونان، مصر و اسکاندیناوی، خاستگاه بسیاری از اساطیر مهم تاریخ به شمار می‌رود. احتمالا تاکنون دست‌وپا شکسته، در فیلم‌های داستانی و انیمیشن تا مستندها، درباره‌ی ماهیت و ویژگیِ شخصیت اسطوره‌هایی چون زئوس، مدوسا، هرکول و ثور برخورد داشته‌اید. اما برای اینکه به طور کاملا و بدون هیچ تحریفی، این موجودات افسانه‌ای حیرت‌آور را بشناسیم، مستند 10 قسمتی «برخورد خدایان» را میان همه‌ی مستندهای اسطوره‌های مشهور که وجود دارد نیز برگزینید!

زیرا با توجه به شیوه‌ی برخورد و معرفی اکثر اساطیر مهم و متقابلا ارائه‌ی یک داستان حساب‌شده پیرامون آن‌ها، درنهایت کاری می‌کند که همه چیز را بهتر بفهمیم. بنابراین هنگام تماشای آن، تمام حواس خود را به صحنه‌های بازسازی شده از نمایشِ مسئالی اسرارآمیز جلب کنید و نکات جالبی که مورخین و باستان‌شناسان در قلب ریشه‌ی اساطیر و تاثیر‌شان بر فرهنگ عامه بیان می‌کنند را به خاطر بسپارید.

6- هیولاها و اسطوره‌ها (Myths & Monsters)

محصول: 2017
امتیاز کاربران IMDb به مستند: 7.6 از 10

شخصیت‌هایی هستند که در نقش کهن‌الگوها، فضای قوه‌ی تخیل و انرژی ذهنی ما را در بر گرفته‌اند. اما شاید هرگز متوجه نبودیم که تا چه انداز‌ه‌ -در داستان‌هایی که می‌بینم و می‌شنویم- به مَدار گردش در آمده‌اند. این شخصیت‌های شکل‌دهنده‌ی قصه‌ها در پشت تاریخ کهنِ غنی‌شان، حرف‌های زیادی برای گفتن دارند؛ حرف‌هایی که در نوع خود به طرز عجیبی اعجاب‌آمیز و شوکه‌کننده هستند. بخشی از زندگی ما –چه بخواهیم و چه نه- متاثر از این کهن‌الگوهای جهان‌شمول است، از این‌رو باید خارج از مرزهای جغرافیایی که شامل فرهنگ، مذهب، طریقت‌ها، زبان و مکان می‌شود، متمرکز بر شناخت موجودات اساطیری شویم.

این مستند مهم قرن 21، همان‌طور که از نامش پیداست، راوی و تصویرساز شخصیت‌های نمادینِ ماندگاری است که دارای اهمیتی چشم‌گیر هستند. هر قسمت از آن به صورت تخصصی یک موضوع یا یک سویه‌ی خاصی را حول‌محور اسطوره‌هایی چون یونانی، سلتیک، مصری و اسکاندیناوی مورد برسی قرار می‌دهد.

5- جانوران افسانه‌ای (Mythical Beasts)

• محصول: 2018
• امتیاز کاربران IMDb به مستند: 6.8 از 10

مستند «جانوران افسانه‌ای» نگاهی منحصربه‌فرد به تاریخ و حقایق پنهانِ موجوداتی افسانه‌ای مانند سیکلوپ‌ها، خون‌آشام‌ها، اژدها و هیولاهای دریایی می‌اندازد. هر قسمت از این مستند سریالی، درباره‌ موجودی صحبت می‌کند که تقریبا میان دیگر شخصیت‌های افسانه‌ای، شناخت و معرفی هویت‌اش به بی‌راهِ رفته است. به طور مشخص این موجودات شامل گریفون، اژدها، پری‌دریایی، تک‌شاخ، گرگینه و پاگنده هستند.

درواقع مستند «جانوران افسانه‌ای»، دیواری می‌سازد از ترکیب روایت‌های تاریخی، فولکلور، نظریه‌های علمی و مصاحبه‌های تخصصی و مشخصا به کاوش در اسطوره‌ها و افسانه‌هایی که پیرامون این موجودات هستند نیز می‌پردازد. همچنین نشان می‌دهد که هرکدام از آن‌ها به چه نحوی در فرهنگ‌های مختلف ریشه دوانده‌اند و از طرفی چگونه تخیل انسان امروزی را در دژ مستحکم خود نگهداری می‌کنند.

4- اسطوره‌های بزرگ یونان (Great Greek Myths)

• محصول: 2015
• امتیاز کاربران IMDb به مستند: 8.6 از 10

در یک فضای خوش‌ریتم که باعث احساسات خوشایند در بیننده می‌شود، مستند «اسطوره‌های بزرگ یونان» در گستره‌ای از صحنه‌های درخشان و با تمرکز بر اساطیر یونانی، موضوعات تامل‌برانگیزی را به نمایش می‌گذارد. این اثر قابل‌تحسین، همانند غوطه‌ور شدن در سفری بی‌بازگشت به سوی شناخت و درک اسطوره‌هایی‌ست که طی گذر زمان موفق شده‌اند، تأثیری فراموش‌نشدنی و عمیق در ادبیات، هنر و فرهنگ برجای گذارند.

در هرکدام از قسمت‌های این اثر که جز مستندهای اسطوره‌های مشهور به حساب می‌آید و مملو از تصاویر خیره‌کننده است، جهت دیدگاه مخاطب را به یکی از اساطیر یونانی همچون زئوس، هرا، آتنا، پوزیدون و هرکول هدایت می‌کند. اما علاوه بر این، در بستر و چارچوبی مشخص به رویدادهای افسانه‌ای مانند جنگ تروا و ماجراهای ادیسه هم می‌پردازد که بی‌گمان رگه‌های آن‌ها را در بزرگ‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما دیده‌ایم.

3- داستان‌سرایی: افسانه‌های یونان (The Storyteller: Greek Myths)

• محصول: 1991
• امتیاز کاربران IMDb به مستند: 8.1 از 10

مستند «داستان‌سرایی: افسانه‌های یونان» ترکیبی از تخیل و واقعیت و سرشار از تصاویری گیراست برای ارائه‌ی یک داستان‌پردازی عالی، درباره‌ اسطوره‌های خارق‌العاده یونانی. اثر پیش‌رو، در میان این مستندهای اسطوره‌های مشهور، هرچقدر هم قدیمی باشد و کیفیات آن دست‌خوش تغییر زمان، اما یک مستند کاملِ در خور تحسین به شمار می‌رود. شیوه‌ی نگریستن فیلمساز دربرابر نمایشی نوآورانه از اساطیر یونانی، به یک فرم معنادار بدل شده است و هر چیزی که لازمه‌ی یک مستند خوب است را در بیانِ هنری خاص خود نیز دارد.

2- خدایان مصر باستان (Ancient Gods of Egypt)

• محصول: 2017
• امتیاز کاربران IMDb به مستند: 5.1 از 10

اکنون زمان آن است که در این فهرست به اثری بپردازیم که قطب‌نمای خود را به سوی مصر نشانه گرفته است. «خدایان مصر باستان» موضوعاتی را باهم ترکیب می‌کند تا امور کلیدی‌ای پیرامونِ آیین‌ و باورهای مذهبی، اهمیت فرهنگی خدایان و الهه‌ها و نقش اساطیر در ترسیم جامعه مصر را در مسیر بررسی‌های دقیقی قرار دهد. درواقع در تعمق‌های موشکافانه‌ی خود اعتبار و اهمیتِ بسیاری از یادوارهای تاریخی را در دیدگانِ عصر امروز به عنوان عنصری جدایی‌ناپذیر تجسم می‌کند. مستند «خدایان مصر باستان»، نقطه‌ی پیوند جهان باستان با جهان امروز است و این تلاقی را کاملا جدی در استدلال‌ها و مفاهیم گره می‌زند و درنهایت به روشی متفکرانه، حقیقیت درونیِ هرچیزی که لازم است را مخابره می‌کند.

1- اسطوره‌های بزرگ جهان (Great Mythologies of the World)

• محصول: 2015
• امتیاز کاربران IMDb به مستند: –

«اسطوره‌های بزرگ جهان» یکی از موفق‌ترین مستندهای اسطوره‌های مشهور به شمار می‌رود؛ اثری که محل کاوش و سپس استخراج اطلاعاتی کم‌نظیر از مهم‌ترین سنت‌های اساطیری کل جهان است. قدرت زیبایی و خلاقیت در چنین مستندی مدام در مقابل چشمان‌مان عبور می‌کند، زیرا درحال تماشای نقطه‌ی اوج نبوغ گذشتگان‌مان هستیم. در «اسطوره‌های بزرگ جهان» طیف‌‎‌وسیعی از شخصیت‌های اساطیری سرزمین‌های بین‌والنهرین، مصر باستان، یونان، نورث، هند، چین، بومی آمریکا، آفریقا، سلتیک، ژاپن و غیره به میدان می‌آیند تا تجلی قدرت متداومِ خود را در دنیای امروز به رخ ما بکشند. این مجموعه چند قسمتی، دست‌دردست یک اسطوره‌ نیز به وارسی دقیق چیزهایی می‌پردازد که در بنیاد مسائل و دیدگاه‌ها نهفته است. اثر پیش‌رو، محلی برای پژواک صداهایی‌ست که تاکنون نمی‌دانستیم منبع آن‌ها به کجا باز می‌گردد و اصلا چگونه به یک امضای منحصربه‌فرد بدل شدند.

منبع: خبرآنلاین