علاوه بر زاهدان، چابهار، زابل، ایرانشهر و کنارک نیز در سیستان و بلوچستان جزو رتبههای برتر کشور در زمینه معضل حاشیهنشینی هستند و بهطورکلی ۵ هزار و ۹۰۰ هکتار از اراضی استان محل سکونت حاشیهنشینان است.
رئیس اداره پیشگیریهای امنیتی انتظامی دادگستری سیستان و بلوچستان اظهار داشت: بیش از ۱۴۰ هزار هکتار بافت فرسوده شامل ۲۷۰۰ محله وسعت حاشیهنشینی در ایران است. ۵۴۳ شهر کشور با جمعیتی حدود ۱۹ تا ۲۰ میلیون نفر در این بافتهای فرسوده زندگی میکنند که این جمعیت حدود ۳۰ درصد جمعیت شهرنشین ایران است.
غلامرضا باغ شیرین ادامه داد: در سیستان و بلوچستان نیز در شهرهای زاهدان، چابهار، زابل، ایرانشهر و کنارک ۵ هزار و ۹۰۰ هکتار اراضی حاشیهنشین با ۷۷ محله شناساییشده است. ۴۴۱ هزار نفر از جمعیت استان معادل ۴۱ درصد جمعیت پنج شهر نامبرده درگیر معضل حاشیهنشینی هستند. او افزود: هیچ کلانشهری در ایران بهاندازه زاهدان افراد فاقد شناسنامه ندارد بهطوریکه بر اساس آخرین آمار ۲۰ درصد جمعیت زاهدان فاقد شناسنامه هستند. باغ شیرین افزود: از طرفی مشکل حضور اتباع بیگانه را در این استان داریم که بهاصطلاح آمار آنان رقم سیاه محسوب میشود به این معنی که آمار دقیق و قابلاعتمادی از جمعیت این افراد در دست نیست بلکه فقط با تخمینها و برآوردها باید این موضوع را مدیریت کرد که این مسئله یکی از مشکلات اصلی در ارائه خدمات شهری است.
باغ شیرین در مورد راهکارهای مبارزه با حاشیهنشینی ادامه داد: راهکار اول مدیریت علل و زنجیرههای وقوع حاشیهنشینی یعنی همان سه تیپ حاشیهنشینی یادشده است. درواقع در این زمینه باید حوزه توانمندسازی روستایی را تقویت کنیم چراکه اگر یک روستایی زندگی خوب و اشتغال پایداری داشته باشد هیچگاه به فکر مهاجرت نمیافتد.
او اظهار داشت: در این زمینه باید نگاه کلیشهای سابق به روستا و روستاییان را کنار بگذاریم و همه نیاز آنان را آب، بذر و کود ندانیم. واقعیت این است که با الگوی نزولات آسمانی و کم بارشترین شدن استان کشور دیگر نمیتوانیم با نگاه کشاورزی محور به توانمندسازی روستاها فکر کنیم. این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: توسعه گردشگری و بوم گردی، حرفهآموزی از طریق دانش تخصصی توأم و منتج به اشتغال پایدار که با تقویت مراکز فنی و حرفهای مبتنی بر توسعه روستایی انجام میشود و مدیریت منابع آبوخاک که با استفاده از تغییر الگوهای کشت، دستگاههای نوین آبیاری، کشتهای گلخانهای میسر میشود از جمله مواردی است که در توانمندسازی روستاییان میتوان به کار بست. باغ شیرین ادامه داد: راهکار بعدی جلوگیری از مهاجرت ساکنان شهرهای کوچک است که در این زمینه مطالبه گری دستگاه قضایی در راستای ارائه خدمات شرکتهای خدمات رسان و نهادهای حاکمیتی با توجه به شرح وظایف آنها برای کاهش شکاف بین زاهدان و شهرهای کوچک بهطورجدی دنبال میشود.
او اضافه کرد: مدیریت تردد و اسکان اتباع غیرمجاز راهکار سوم است که در این زمینه احصای بانک اطلاعاتی مشکوک التابعین، برخورد حداکثری با اتباع بیگانه غیرمجاز، حضور در اردوگاههای اجباری و اقامتی دراینباره میتواند مؤثر باشد چراکه مجازات فعلی در این حوزه بازدارنده نیست.