همان طور که میدانیم کشور ما قانون کپی رایت ندارد. همین امر باعث شده برخی نویسندگان، ناشران، کارگردانان، نقاشان و تمام افرادی که کار هنری میکنند به دلیل نبود حق تالیف، اثر هنرمندان خارجی را بدون اجازه از صاحب اثر به نام خود منتشر کنند.
در موسیقی نیز، سرقت ملودی از هنرمندان سایر کشورها تحت عنوان کاور کردن به چشم میخورد. برخی خوانندگان داخل کشور علاوه بر کاور کردن ملودیهای خارجی، کاور آلبوم خوانندگان خارجی را نیز کپی میکنند. البته اگر از برخی خوانندگان یا هنرمندان دلیل این کار را بپرسید، عنوان میکنند که از نمونه مشابه خارجی الهام گرفتهاند. الهام گرفتن به این معناست که در ساخت ملودی جدید تغییراتی صورت گیرد و اثر متفاوت شود. گرچه در صورت الهام گرفتن هم از لحاظ انسانی لازم است که در آلبوم ذکر شود که از چه آهنگی الهام گرفته است. گرچه بیشتر اوقات ما در آثار کاور شده آنان هیچ تغییری نمیبینیم و ریتم و ملودی عیناً کپی شده است. در هر صورت کپی کاری یا الهام گرفتن بدون ذکر نام منبع علاوه بر این که دزدی هنری محسوب شده، توهین به شعور مخاطب است. مخاطبی که اگر اهل گوش دادن به موسیقی خارجی و یا اهل کمی جستوجو در سایتها باشد میتواند متوجه این دزدی خاموش شود.
این بار ماجرای کپی کاری به سیروان خسروی، خواننده، صدابردار و آهنگساز پاپ و راک رسید. آلبوم «مونولوگ» سیروان خسروی دیروز در هشت تک آهنگ در وبسایت، کانال تلگرام و کانال یوتیوب منتشر شد. هفته پیش در کنسرت آنلاین، به صورت زنده از آلبوم «مونولوگ» رونمایی شد. این در حالی است که ملودی آهنگ شماره ۶ آلبوم «مونولوگ»، به نام «منو ببخش» از آهنگ «UNSAINTED» از گروه «اسلیپ نات»، گروه هوی متال آمریکایی کپی شده است.
سیروان خسروی در این باره در حساب توئیتری و اینستاگرام خود نوشت: «خیلى وقتها شباهتى که از نظر ما عامدانه س، میتونه در واقعیت فقط و فقط یک شباهت اتفاقى بوده باشه. زیاد به خودتون سخت نگیرین.» او همچنین ویدئویی منتشر کرد که نشان میدهد دیوید گیلمور، موسیقیدان، خواننده و ترانه سرای گروه پینک فلوید آهنگ «rattle that lock» که در سال ۲۰۱۵ ساخته شده را از تک آهنگ «نه نرو» سیروان در سال ۲۰۱۱ کپی کرده است. این در صورتی است که ملودی «نه نرو» شباهت بسیار زیادی با آهنگ «brothers keeper» از گروه «FIREWIND» دارد که در سال ۲۰۰۳ منتشر شده است.
او همچنین، تک آهنگ معروف «خاطرات تو» را از قطعه معروف و جهانی «impasible» به سرقت برد. سیروان علاوه بر تک آهنگ، نیز در کاور آلبوم «جاده رویاها» که در سال ۱۳۹۱ روانه بازار موسیقی شد، کپی کرد. کاور آلبوم «جاده رویاها» شباهت بسیار زیادی با کاور آلبوم «عمرو دیاب» خواننده پاپ جهان عرب دارد.
سیروان خسروی، حتی از انریکه ایگلسیاس، خواننده و ترانه سرای اسپانیایی نیز کپی کرده است. او آهنگ «هفتاد میلیون ستاره» که برای حضور ایران در جام جهانی برزیل خوانده بود را از ملودی «Escape» از انریکه کپی کرده است. اما ماجرای کپی کاری ملودی آهنگها فقط محدود به سیروان خسروی نیست. برادر او زانیار خسروی نیز، قطعه «هیتو» را از قطعه «Seeya» اثری از «ددماو ۵» کپی کرده است. البته برادران خسروی نسبت به این کپی کاریها هیچ واکنشی نشان نداده و ترجیح دادند سکوت پیشه کنند.
میثم ابراهیمی خواننده پاپ نیز آهنگ «یادته» را از ملودی آهنگ «Bagdat» اثر خواننده ترکیهای به نام «آیلا چلیک» کاور کرده است. حمید عسکری، خواننده مشهور پاپ نیز قبلا آهنگ «خیلی دوست دارم» را از آهنگ «Cek Gonder» از خواننده ترکیهای به نام مصطفی صندل کپی کرد که این هم حاشیه زیادی به دنبال خود داشت. ملودی آهنگ تو نزدیکی (فرزاد فرزین، علی اصحابی، بهنام صفوی) هم شباهتِ خیلی زیادی به آهنگ «Na Ti Henes» اثر خواننده یونانی به نام «دسپینا وندی» داشت، در حالی که خوانندگان اثر هیچ اشارهای به این کپی کاری نکرده است.
حال این سوال مطرح میشود که چرا برخی خوانندگان ما، برخی آثار مطرح از خوانندگان مشهور را کپی میکنند؟ سوالی که باید برخی از خوانندگان به آن پاسخ بدهند.
در موسیقی نیز، سرقت ملودی از هنرمندان سایر کشورها تحت عنوان کاور کردن به چشم میخورد. برخی خوانندگان داخل کشور علاوه بر کاور کردن ملودیهای خارجی، کاور آلبوم خوانندگان خارجی را نیز کپی میکنند. البته اگر از برخی خوانندگان یا هنرمندان دلیل این کار را بپرسید، عنوان میکنند که از نمونه مشابه خارجی الهام گرفتهاند. الهام گرفتن به این معناست که در ساخت ملودی جدید تغییراتی صورت گیرد و اثر متفاوت شود. گرچه در صورت الهام گرفتن هم از لحاظ انسانی لازم است که در آلبوم ذکر شود که از چه آهنگی الهام گرفته است. گرچه بیشتر اوقات ما در آثار کاور شده آنان هیچ تغییری نمیبینیم و ریتم و ملودی عیناً کپی شده است. در هر صورت کپی کاری یا الهام گرفتن بدون ذکر نام منبع علاوه بر این که دزدی هنری محسوب شده، توهین به شعور مخاطب است. مخاطبی که اگر اهل گوش دادن به موسیقی خارجی و یا اهل کمی جستوجو در سایتها باشد میتواند متوجه این دزدی خاموش شود.
این بار ماجرای کپی کاری به سیروان خسروی، خواننده، صدابردار و آهنگساز پاپ و راک رسید. آلبوم «مونولوگ» سیروان خسروی دیروز در هشت تک آهنگ در وبسایت، کانال تلگرام و کانال یوتیوب منتشر شد. هفته پیش در کنسرت آنلاین، به صورت زنده از آلبوم «مونولوگ» رونمایی شد. این در حالی است که ملودی آهنگ شماره ۶ آلبوم «مونولوگ»، به نام «منو ببخش» از آهنگ «UNSAINTED» از گروه «اسلیپ نات»، گروه هوی متال آمریکایی کپی شده است.
سیروان خسروی در این باره در حساب توئیتری و اینستاگرام خود نوشت: «خیلى وقتها شباهتى که از نظر ما عامدانه س، میتونه در واقعیت فقط و فقط یک شباهت اتفاقى بوده باشه. زیاد به خودتون سخت نگیرین.» او همچنین ویدئویی منتشر کرد که نشان میدهد دیوید گیلمور، موسیقیدان، خواننده و ترانه سرای گروه پینک فلوید آهنگ «rattle that lock» که در سال ۲۰۱۵ ساخته شده را از تک آهنگ «نه نرو» سیروان در سال ۲۰۱۱ کپی کرده است. این در صورتی است که ملودی «نه نرو» شباهت بسیار زیادی با آهنگ «brothers keeper» از گروه «FIREWIND» دارد که در سال ۲۰۰۳ منتشر شده است.
او همچنین، تک آهنگ معروف «خاطرات تو» را از قطعه معروف و جهانی «impasible» به سرقت برد. سیروان علاوه بر تک آهنگ، نیز در کاور آلبوم «جاده رویاها» که در سال ۱۳۹۱ روانه بازار موسیقی شد، کپی کرد. کاور آلبوم «جاده رویاها» شباهت بسیار زیادی با کاور آلبوم «عمرو دیاب» خواننده پاپ جهان عرب دارد.
سیروان خسروی، حتی از انریکه ایگلسیاس، خواننده و ترانه سرای اسپانیایی نیز کپی کرده است. او آهنگ «هفتاد میلیون ستاره» که برای حضور ایران در جام جهانی برزیل خوانده بود را از ملودی «Escape» از انریکه کپی کرده است. اما ماجرای کپی کاری ملودی آهنگها فقط محدود به سیروان خسروی نیست. برادر او زانیار خسروی نیز، قطعه «هیتو» را از قطعه «Seeya» اثری از «ددماو ۵» کپی کرده است. البته برادران خسروی نسبت به این کپی کاریها هیچ واکنشی نشان نداده و ترجیح دادند سکوت پیشه کنند.
میثم ابراهیمی خواننده پاپ نیز آهنگ «یادته» را از ملودی آهنگ «Bagdat» اثر خواننده ترکیهای به نام «آیلا چلیک» کاور کرده است. حمید عسکری، خواننده مشهور پاپ نیز قبلا آهنگ «خیلی دوست دارم» را از آهنگ «Cek Gonder» از خواننده ترکیهای به نام مصطفی صندل کپی کرد که این هم حاشیه زیادی به دنبال خود داشت. ملودی آهنگ تو نزدیکی (فرزاد فرزین، علی اصحابی، بهنام صفوی) هم شباهتِ خیلی زیادی به آهنگ «Na Ti Henes» اثر خواننده یونانی به نام «دسپینا وندی» داشت، در حالی که خوانندگان اثر هیچ اشارهای به این کپی کاری نکرده است.
حال این سوال مطرح میشود که چرا برخی خوانندگان ما، برخی آثار مطرح از خوانندگان مشهور را کپی میکنند؟ سوالی که باید برخی از خوانندگان به آن پاسخ بدهند.