طی سالهای اخیر اغلب آن خوانندگان و آهنگسازان بنا به دلایل مختلف که عمومیت یافتن آثار سطحی و کم ارزش و تنزل سلیقه و ذائقه مردم برخی از آنهاست، بسیار کمتر از گذشته در عرصه حرفهای حضور داشتهاند و چه بسا بسیاری از آنها گوشه انزوا گزیدهاند و به طور مطلق فعالیتی ندارند.
شاید در شرایط فعلی که ایران نیز مانند اغلب کشورهای دنیا درگیر ویروس همهگیر کروناست لزوم فعالیت هنرمندان دغدغهمند و کاربلد گذشته بیشتر به چشم آید، زیرا به هرحال یکی از کارکردهای موسیقی بهرهگیری از آن در شرایط بحرانی است.
در همین راستا، اگر به آثار موسیقایی تولید شده طی چند ماهه گذشته که ویروس کرونا وضعیت زندگی و شغلی مردم را مختل کرده، توجه کنیم، خواهیم دید که خوانندگان نسل جوان پاپ که اتفاقا طرفداران بسیاری نیز دارند، کمتر از مواقع عادی به تولید اثر پرداختهاند و آثار ارائه شدهشان نیز اغلب دارای مضامین عاشقانه با اشعاری سطحی بودهاند.
در مقابل برخی از خوانندگان پاپ دهههای قبل آثاری را بر اساس وضعیت نابسامان فعلی تولید کردهاند و آنها را به کادر درمان کشور تقدیم نمودهاند.
قاسم افشار یکی از خوانندگان مطرح دهه هفتاد و هشتاد است که طی ماههای گذشته و در ابتدای همهگیری بیماری کرونا تکآهنگ «پرستار» را خواند و آن را به کادر درمان کشور تقدیم کرد.
قاسم افشار که طی سالهای فعالیتش آلبومهای «خواب گریهها»، «قرمزته» و «برای خاطر تو» و «بازیگر» را ارائه کرده و در آلبومهای «فصل آشنایی»، «نازنین»، «بغض»، «امیر»، «کویر»، «رنگاهنگ»، «گلایه» و «ستارگان» به صورت مشترک حضور داشته، درباره فعالیتهای این روزهایش با ایلنا گفتگو کرد و از اهمیت تولید آثار موسیقایی در شرایط بحرانی و تاثیر صدا و سیما بر شنیده شدن آنها گفت.
او در بخشی از صحبتهایش گفت: پخش گسترده برنامهها و کنسرتها از رسانه ملی میتوانست باعث رفع بخشی از خستگی مردم و کادر درمان شود و حتی در این صورت شاید مردم سرگرم میشدند و از خانههایشان بیرون نمیرفتند و در ادامه، تا این حد با اوجگیری کرونا مواجه نمیشدیم.
در حال حاضر به چه فعالیتهایی مشغول هستید؟
اثری را تولید کردهایم و انشالله اگر مشکلی رخ ندهد، هفته آینده در اینترنت و فضای مجازی منتشر خواهد شد. ترانه این اثر سروده بابک صحرایی است و آقای نیکان ابراهیمی آهنگسازی آن را به عهده داشته و بهروز علی یاری تنظیمکننده آن است.
هنرمندان در کشور ما با توجه به ذائقه و سلیقهای که دارند، معمولا شادی را به مردم منتقل می کنند. اغلب آنها در شرایط سخت نیز چنین روحیهای دارند و با توجه به حال و احوال هم وطنان، تلاششان این است غمهای آنها را به شادی تبدیل کنند که اتفاق خوب و بهجایی است.
در اوائل بحران بیماری کرونا قطعهای با صدای شما منتشر شد که «پرستار» نام داشت و آن را به کادر درمان کشور تقدیم کردید. با توجه به این اتفاق از نقش و اهمیت هنرمندان عرصه موسیقی بر وضعیت روحی مردم در شرایط بحرانی و اضطررایی بگویید.
بیشک هنرمندان میتوانند در مقاطع مختلف، نقش موثری در جامعه داشته باشند. هنرمندان در کشور ما با توجه به ذائقه و سلیقهای که دارند، معمولا شادی را به مردم منتقل میکنند. اغلب آنها در شرایط سخت نیز چنین روحیهای دارند و با توجه به حال و احوال هموطنان، تلاششان این است غمهای آنها را به شادی تبدیل کنند که اتفاق خوب و بهجایی است.
در حال حاضر که سینما و تئاتر و موسیقی برای جلوگیری از شیوع بیماری کرونا با محدودیتهایی مواجهند، وظیفه اهالی موسیقی در قبال مردم چیست؟ زیرا شرایط موجود و ممانعت از تجمعات و برگزاری برنامههای جمعی، خواه ناخواه باعث شده مردم برای گذران اوقات فراغت تفریح و سرگرمی نداشته باشند و این کاستی شاید وظیفه هنرمندان را در مقابل مردم سختتر کرده است.
همینطور است که میگویید. به نظرم اهالی موسیقی در چنین شرایطی میتوانند با برگزاری برنامهها و کنسرتهای بدون تماشاچیِ مجازی، تاثیر مهمی بر روحیه مردم و مخاطبان داشته باشند و به این ترتیب بخشی از اوقات فراغت آنها را پر کنند.
اینترنت در کشور ما وضعیت خوبی ندارد، زیرا تا حدودی ضعیف است و با اشکالاتی مواجه است. همین موضوع مخاطبان را برای دیدن آثار اجرایی با دشواریهایی مواجه میکند.
برای برگزاری برنامههای مجازی با چه کاستیهایی مواجهیم؟
متاسفانه اینترنت در کشور ما وضعیت خوبی ندارد، زیرا تا حدودی ضعیف است و با اشکالاتی مواجه است. همین موضوع مخاطبان را برای دیدن آثار اجرایی با دشواریهایی مواجه میکند.
چه اشکالی دارد اگر کنسرتهای مجازی و آنلاین توسط تلویزیون پوشش داده شوند؟ واقعا هیچ اتفاق خاصی نمیافتد اگر تلویزیون چند ساز را نیز نشان دهد. متاسفانه سیاست تلویزیون بر این مبناست که ساز را نشان ندهند؛ هرچند در برخی موارد اگر دوست داشته باشند این کار را می کنند.
برای رفع این اشکال چه تمهید یا پیشنهادی دارید؟
به دلیل وجود مشکلات، بهتر بود کنسرتها و برنامههایی که بدون حضور تماشاچی برگزار میشوند از رسانه ملی و شبکههای تلویزیونیمان پخش میشدند تا شاهد اتفاقات زیباتری باشیم. چه اشکالی دارد اگر چنین برنامههایی توسط تلویزیون پوشش داده شوند؟ واقعا هیچ اتفاق خاصی نمیافتد اگر تلویزیون چند ساز را نیز نشان دهد. متاسفانه سیاست تلویزیون بر این مبناست که ساز را نشان ندهند؛ هرچند در برخی موارد اگر دوست داشته باشند این کار را میکنند. اما چقدر خوب بود تمام کنسرتهایی که تا به حال به صورت مجازی برگزار شدهاند از تلویزیون پخش میشدند و اگر چنین اتفاقی میافتاد همه مردم در کل ایران، آنها را تماشا میکردند، نه فقط عدهای معدود.
پخش گسترده برنامهها از تلویزیون میتوانست نقطعه عطفی برای صدا و سیما باشد. آنهم در حالی که مردم شرایط بدی دارند. بیمارستانهای ما مملو از بیماران کرونایی هستند و اعضای کادر درمان نیز در همه ردهها دچار سختی و چالشاند و با همه دشواریها، برای برطرف کردن اتفاقات بد با ممارست تلاش میکنند.
طی پنج، شش ماه گذشته، سازمان صدا و سیما این فرصت را داشت که کم توجهیاش نسبت به موسیقی طی سالهای گذشته را با پخش برنامههای موسیقی محور و کنسرتهای مجازی جبران کند، که البته با اوجگیری مجدد کرونا هنوز این امکان وجود دارد.
بله. حتی اگر مخاطبان موفق به دیدن برنامههای مجازی شوند نیز با وقفهها و پارازیتها و قطعیهای مکرر صدا و تصویر مواجه خواهند بود و پخش گسترده برنامهها از تلویزیون میتوانست نقطعه عطفی برای صدا و سیما باشد. آنهم در حالی که مردم شرایط بدی دارند. بیمارستانهای ما مملو از بیماران کرونایی هستند و اعضای کادر درمان نیز در همه ردهها دچار سختی و چالشاند و با همه دشواریها، برای برطرف کردن اتفاقات بد با ممارست تلاش میکنند. پخش گسترده برنامهها و کنسرتها از رسانه ملی علاوه بر ایجاد روحیه و انگیزه، میتوانست باعث شود بخشی از خستگی مردم و کادر درمان برطرف شود و حتی در این صورت شاید مردم سرگرم میشدند و از خانههایشان بیرون نمیرفتند و در ادامه، با اوجگیری مجدد کرونا مواجه نمیشدیم.
خودتان در زمینه اجراها و کنسرتهای مجازی فعالیتی ندارید؟
در ماه رمضان دو اجرای مجازی داشتم که یکی از آنها توسط تلویزیون تعاملی تیوا و دیگری توسط ایرانسل پخش شد، اما متاسفانه فقط حدود بیست تا سی درصد مخاطبان موفق به دیدن آنها شدند؛ زیرا همانطور که گفتم سرعت اینترنت با کندی مواجه است و همین موضوع باعث شد بسیاری از مخاطبان موفق به دیدن برنامههایم نشوند.
متاسفانه وزارت ارشاد و تلویزیون درکنار یکدیگر نیستند بلکه مقابل یکدیگر قرار دارند. یعنی وزارت ارشاد تلویزیون را قبول ندارد و تلویزیون نیز وزارت ارشاد را. در صورتیکه این دو نهاد میتوانستند در کنار یکدیگر باشند و با هم تعاملات خوب و موثری برقرار کنند.
با توجه به تورم روز افزون اقتصادی، تولید هر تکآهنگ هزینههای بسیاری در بر خواهد داشت و از طرفی آثار تولیدی نیز بازده و سود مالی ندارند، تا لااقل هزینه تولید اثر جبران شود. در چنین وضعیتی مسئولان چه وظیفهای دارند؟
از یکطرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بانی این کار است و بخش دیگر به عهده تلویزیون است. متاسفانه وزارت ارشاد و تلویزیون درکنار یکدیگر نیستند بلکه مقابل یکدیگر قرار دارند. یعنی ظاهرا وزارت ارشاد تلویزیون را قبول ندارد و تلویزیون نیز وزارت ارشاد را. در صورتیکه این دو نهاد میتوانستند در کنار یکدیگر باشند و با هم تعاملات خوب و موثری برقرار کنند. اتفاقا به نکته خوبی اشاره کردید. بله هنرمندان برای تولید آثار شخصا هزینه میکنند علاوه بر اینکه پس از تولید یک قطعه باید برای نشر و پخش آن نیز بودجهای را هزینه کنند. وزارت ارشاد میتواند در چنین مواردی به هنرمندان کمک کند، که متاسفانه اینطور نیست.
آیا قرار نیست به زودی باز هم کنسرتی مجازی برگزار کنید؟
فعلا خیر. در زمینه کنسرتهای حضوری نیز باید دعا کنیم بیماری کرونا دست از سر مردم ایران و جهان بردارد و در صورت مهیا شدن شرایط برنامههایی دارم و اتفاقات خاصی رخ خواهد داد.