تینا جلالی- در هفته اخیر تشکیل «شورای سینما» با حضور جمعی از نام‌های سرشناس و افراد عالیرتبه کشور، سروصدای زیادی را در حوزه سینما به وجود آورد و بحث‌های متفاوت میان کارشناسان و منتقدان در این باره شکل گرفت. از آنجایی که ذات شکل‌گیری این شورا به دولت محمود احمدی‌نژاد و ریاست جواد شمقدری مربوط بود و سینماگران از آن دوران دل خوشی نداشتند، تداوم چنین جمعی در دولت پزشکیان برای‌شان خوشایند نبود، عده‌ای از اساس مخالف تشکیل این شورا شدند و بعضی چنین گردهمایی را بیشتر حالت تبلیغاتی و تشریفاتی دانستند.
به گزارش اعتماد، ما با محمدمهدی عسگرپور از اعضای حقیقی این شورا گفت‌وگویی انجام دادیم و نظرات را با او در میان گذاشتیم . متن کامل این گفت‌وگو پیش روی شماست.
جناب عسگرپور، همان‌طور که می‌دانید شکل‌گیری شورای عالی سینما به دوره ریاست احمدی‌نژاد با مدیریت سینمایی جواد شمقدری مربوط می‌شود، از همان زمان، اساس این شورا و چگونگی فعالیتش با نقدها و بحث‌های زیادی همراه بود، اگر موافق باشید در ابتدا از ماهیت این شورا صحبت کنیم و شما ارزیابی و تحلیل در این باره داشته باشید.
ایده اصلی این شورا که در ابتدا به اسم «شورای عالی سینما» معرفی شده بود، زمانی شکل گرفت که تقابل بین وزارت ارشاد وقت در دولت دهم و خانه سینما به اوج خودش رسیده بود، بنابراین یکی از مسائل اصلی که وزارت ارشاد یا سازمان سینمایی وقت را به فکر راه‌اندازی این شورا کرد، چالش در مقابل خانه سینما و تقابل جدی وزارت ارشاد با خانه سینما بود و آنها به این فکر کرده بودند که شورای عالی سینما را راه‌اندازی می‌کنند تا مسائل سینما با حضور بالاترین مقام اجرایی کشور در آن جمع مطرح شود، البته بخشی به ارتباطات شخصی هم برمی‌گشت، چون رابطه خوبی بین آقایان شمقدری و احمدی‌نژاد بود و حتی رابطه آقای شمقدری ظاهرا بهتر از رابطه وزیر ارشاد وقت با آقای احمدی‌نژاد بود، بنابراین می‌توانم بگویم اساسا طرح شورای عالی سینمای وقت بیشتر برای تقابل با خانه سینما شکل گرفته بود، ضمن اینکه ترکیبی هم که از اول برای این شورا مطرح شده بود، ترکیبی بود از افرادی با جایگاه‌های حقوقی و حقیقی.
اما از آنجایی که نهاد صنفی و خانه سینما مورد قبول دولت دهم نبود هیچ جایگاهی برای این نهاد صنفی به عنوان جایگاه حقوقی در این ترکیب دیده نشد و مصوب کردندکه فقط چند نفر به شکل حقیقی از هنرمندان در این جمع دعوت شوند و طبیعتا کسانی که با آنها نزدیک‌تر بودند و ارتباط بیشتری با دولت دهم داشتند در این جمع حضور پیدا کردند. بنابراین اولین اتفاق این بود که نهاد صنفی از این ماجرا کاملا حذف و جایگاه آنها به افراد حقیقی داده شد.
البته افراد حقیقی و حقوقی در شوراهای زیادی دیده می‌شوند، این افراد بر چه اساسی انتخاب می‌شوند؟
بله، این ایراد به بسیاری از شوراهای کشور وارد است که وقتی به ترکیب آنها نگاه می‌کنید، می‌بینید که شوراها تشکیل شده از یک تعداد افراد حقوقی به اضافه افراد حقیقی که آنها را هم خود بخش‌های حاکمیتی بنا به ضرورت‌ها یا سلیقه‌ها انتخاب می‌کنند. بنابراین با مجموعه‌هایی مواجه هستیم، (چه شورای عالی انقلاب فرهنگی یا شوراهای دیگری از این جنس) نماینده‌های صنوف را در بین این شوراها نمی‌بینید، البته در یک دوره‌ای مثل الان، لابد برای ایجاد توازن مسوولان صنوف به عنوان افراد حقیقی را به این جلسات دعوت می‌کنند، مثل این جلسه، من و آقای دهکردی به عنوان افراد حقیقی در جلسه شورای سینما حضور داشتیم، اما قابل فهم است که این دعوت برای پر کردن همان خلأست، چون جایگاه حقوقی صنوف خانه سینما در این شورا دیده نشده است.
شما نسبت به دیده نشدن جایگاه صنوف خانه سینما در شورای سینما واکنشی نشان دادید؟
بله، این موضوع محل اعتراض من بود که در جلسه اعلام کردم، چون ممکن است فردا روزی، مسوولان صنوف عوض شوند پس نمایندگان صنوف در این جلسات باید حضور داشته باشند و در آیین‌نامه اصلاح شود.
این صحبت‌های شما ناظر بر ساختار شوراست، به لحاظ کارکرد، درباره شورا چه نظری دارید؟
آنچه من متوجه می‌شوم بیشترین جلسات شورای سینما، در دولت دهم بوده است و بعد از آن جلسات کمتر برگزار شده و در دوره‌هایی هم اصلا تشکیل نشد.
تا حدودی تعطیل شده بود.
با مرور مصوبات قبلی این شورا امروز این نکته را در جلسه طرح کردم که لازم است دبیرخانه شورا یا متولیان آن و سازمان سینمایی مصوبات شورای عالی سینما را از ابتدا ارزیابی کنند و ببینند چقدر شکل اجرایی به خود گرفته است. به نظر من این مصوبات یا هیچ یا خیلی کم به مرحله اجرا رسیدند. بنابراین ظاهرا با شورایی مواجهیم که مصوبات زیادی داشته ولی بسیاری از آن شکل اجرایی به خود نگرفته است. مثل سالن‌سازی و خیلی از مصوبات دیگر، بدون پشتوانه‌های آنها در شورا مطرح و مصوب شده، طوری که برای بیشترآنها ردیف بودجه در نظر گرفته نشده، پس برنامه‌ها مسکوت باقی مانده است.
جناب عسگرپور آنچه تا به حال درباره این شورا به نظر می‌رسد اینکه این شورا بیشتر شکل بزرگ‌نمایی داشته است. موافقید؟
بله، به نظرم تا به حال بیشتر حالت تبلیغاتی و نمایشی داشت که هیبت سینما را نشان دهند و در وهله اول هم که می‌خواستند با این شورا در دهان نهاد صنفی بکوبند، البته این نکته را هم بگویم در این شورا بعضی مسائل بوده که شکل اجرایی گرفته مثل کمک معیشتی به همکاران ما در شب عید و ماه رمضان که گاهی اوقات پرداخت می‌شده و گاهی هم پرداخت نمی‌شده که آن هم به نظر می‌رسد این پرداختی‌ها عمدتا از محل اعتبارات خود وزارت ارشاد صورت می‌گرفته این‌جور نبوده که سرفصل دیگری برایش باز شود، پس اصلا برای کمک معیشتی نیاز به شورای عالی سینما نبوده است. تا الان که این وضعیت بوده است.
حالا نظر شما درباره تشکیل شورا در دوره جدید چیست؟
حالا دوستان در دوره جدید معتقدند شاید از این طریق بشود بخشی از مسائل کلان سینما را جلو ببرند و به جد می‌خواهند پیگیری کنند. ما به‌رغم گذشته‌ای که در این شورا وجود دارد و خیلی نور امیدی نمی‌بینیم، بنای مخالفت با دولت را نداریم که به آنها بگوییم قبل از اینکه قدمی بردارید شما اشتباه می‌کنید، آنها می‌گویند بگذارید قدم را برداریم، ببینیم اشتباه است یا نه، اصلا می‌شود یا نمی‌شود؟
ما تا این محدوده با دولت تعامل داریم، به شخصه معتقدم آقای دکتر صالحی نیت خیر دارند و مجموعا دلسوز هنرمندان هستند و مایلند اتفاقات خوبی برای حوزه فرهنگ بیفتد. انصافا در این مدت تلاش‌شان این بوده که همدلی میان هنرمندان ایجاد کند.
پس وظیفه داریم در این مسیر به ایشان کمک کنیم، آقای فرید‌زاده هم همین وضع را دارد، نیت خوبی دارند و تلاش می‌کنند اتفاقات خوب برای سینماگران و سینما در حوزه کلان بیفتد. ولی برای اینکه در خصوص دور جدید این شورا ارزیابی دقیق‌تری داشته باشیم نیاز به زمان است باید زمان دهیم، طبیعتا همراهی صنفی و تعامل تا جایی خواهد بود که رویکرد درست و عملگرایانه و غیرنمایشی در کار وجود داشته باشد.
درباره حضور بیشتر و رسمی نهاد صنفی در این شورا صحبت‌هایی داشتید؟ به نتایجی رسیدید؟
اداره این شورا، با مصوب هیات وزیران است که ترکیب را مشخص کردند. در طول دوره‌های قبل زمانی که شورا را تشکیل می‌دادند بر مبنای این آیین‌نامه بوده است و تاکنون هیچ تغییری در این آیین‌نامه ایجاد نشده، همان‌طور که گفتم در این آیین‌نامه یک تعداد عضو حقوقی و چند نفر سینماگر و هنرمند که اعضای حقیقی این شورا هستند، حضور دارند که باید آیین‌نامه برای حضور نمایندگان صنوف تغییر کند، چراکه امروز بنده مسوولیت صنفی دارم، اما فردا شاید این مسوولیت را نداشته باشم، بنابراین نماینده صنف باید در این شورا حضور داشته باشد .
نکته دیگر اینکه ما می‌خواهیم مسائل صنف در دستور جلسات قرار بگیرد، نکاتی که در این جلسات و جلسات قبل شورای سینما مطرح شد عمدتا در حوزه صنفی نبوده، صنف که می‌گویم یعنی مسائلی که امروز در صنف با آن درگیریم و کم هم نیست و ظاهرا این مسائل در جلسات شورای سینما تا به حال جایی نداشته است.
نکته دیگر اینکه نام‌هایی که در این شورا حضور دارند با واکنش‌های مختلفی همراه بود، مبنی بر اینکه آیا این افراد در هر جلسه حاضر می‌شوند؟ نظر شما چیست؟
این نکته‌ای که شما می‌گویید بر اساس آیین‌نامه‌ای است که از قبل وجود داشته و اساسا آیین‌نامه جدیدی نوشته نشده، مگر اینکه آیین‌نامه قبل را تغییر دهند تا هیات وزیران تصویب کنند.
تغییر می‌دهند؟
به نظر من باید حداقل در مورد حضور نهاد صنفی تغییرات انجام دهند، در محدوده بخش حقوقی هم ممکن است پیشنهاداتی داشته باشیم. نظر من هم این است جای برخی افراد حقوقی در این شورا خالی است و لابد برخی هم مناسب این شورا نیستند.
جناب عسگرپور در لابه‌لای صحبت‌تان به این نکته اشاره داشتید که وزیر ارشاد برای رفع مشکلات سینماگران تلاش زیادی می‌کنند و منصفانه بخواهیم قضاوت کنیم در این مدت این موضوع به وضوح مشخص است، (یک نمونه اگر بخواهیم اشاره کنیم اینکه توماج صالحی قرار بود اعدام شود ولی الان آزاد است) امیدواری در میان اهالی سینما به وجود آمده بسیار قابل اهمیت است، اما به نظر شما آیا مسائل کلان سینما حل می‌شود. به عنوان مثال ساخت فیلم‌های اجتماعی در اولویت قرار می‌گیرد، البته مدیران سینما در گفته‌های‌شان به ساخت فیلم‌های اجتماعی تاکید دارند، حتی نکته‌ای که آقای عارف در جلسه شورا به آن تاکید داشتند، این بود که نگاه امنیتی از سینما حذف شود و نکته مهم‌تر از صحبت‌های ایشان اینکه گفتند بعضی فیلم‌ها در سینما اتلاف وقت است، می‌خواهم نظر شما را در این باب بدانم؟
دولت با داعیه‌ای کارش را شروع کرد که نباید خلاف آن حرکت کند، ممکن است حل مسائل و مشکلات سینما زمان ببرد، ممکن است بخشی از مشکلات حل شود، ممکن است بخشی از مشکلات واقعا حل نشود یا شاید شعارهایی بوده که در تمام دوران شاهد بودیم، فعلا قضاوتی ندارم، اما آنچه می‌بینیم و مشخص است عزم مدیران فعلی وزارت ارشاد برای حل مشکلات و ایجاد همدلی است . اما توصیه ما به عنوان نهاد صنفی به دوستان وزارت ارشاد این است که باید در بعضی حوزه‌ها ساختارها تغییر کند، یعنی عمل خوب در کنار ساختار خوب نتیجه بهتر می‌دهد. آن وقت شرایط ساخت فیلم‌های اجتماعی خوب که به شدت جایش در سینما خالی است شاید بتوان فراهم کرد وگرنه با همین ساختار، پروانه ساخت و پروانه نمایش ما فقط می‌بینیم که مدیران خوش سلیقه‌تر شدند ولی معلوم نیست تا کی این موضوع ادامه پیدا می‌کند، چون ممکن است باز دوباره از سوی نهادهایی فشار وارد شود و فضا تغییر کند و همین خوش سلیقگی از دست برود و باز دوباره با شرایط نامناسب مواجه شویم.
به نظرم دوستان به تغییر ساختار فکر کنند و نقش نهاد صنفی را جدی‌تر بگیرند نه به عنوان فرد، بلکه نهاد صنفی نمایندگان خودشان را برای تصمیم‌گیری داشته باشند.
منبع: etemadonline-697156
