فرادید| حیوانات نادر و در خطر انقراض بیشتر در مکان‌های دورافتاده و دست‌نیافتنی پنهان هستند و دیدن آن‌ها احتمالاً مستلزم عبور از جنگل‌ها یا قطع کردن گیاهان ضخیم است. جمعیت محدود این گونه‌ها گاهی تنها در یک منطقه خاص زندگی می‌کنند. این نادرترین حشره جهان نیز روی یک صخره دریایی کوچک و غیرمسکونی در اقیانوس آرام زندگی می‌کند و نامش خرچنگ درختی است.
به گزارش فرادید، خرچنگ‌های درختی که با نام حشره چوبی جزیره لرد هاو (دریوکوسلوس آسترالیس) نیز شناخته می‌شوند، داستانی شگفت‌انگیز دارند. این حشرات با بدن‌های تیره، شش پای بلند و طولی که به ۱۵-۲۰ سانتی‌متر می‌رسد، ظاهری ماقبل‌تاریخی دارند. آن‌ها به خانواده فازماتودیا تعلق دارند که شامل چوب‌سانان (حشرات چوب‌مانند) می‌شود که به طور معمول به آن‌ها فازمید می‌گویند.
این گونه در اصل تنها در جزیره لرد هاو میان استرالیا و نیوزیلند در دریای تاسمان یافت شد. سال ۱۹۱۸، پس از غرق شدن کشتی باری SS Makambo در این جزیره و آزاد شدن غیرعمدی موش‌های سیاه، جزیره به محل سکونت این موش‌ها تبدیل شد و فاجعه‌ای بوم‌شناختی به بار آورد.
متأسفانه موش‌ها مشکلات زیادی برای گونه‌های بومی ایجاد کردند، از جمله خرچنگ‌های درختی که تصور میشد حدود سال ۱۹۲۰ از بین رفته‌اند. موش‌ها در نابودی پنج گونه پرنده، حداقل ۱۳ بی‌مهره و دو گونه گیاهی در این جزیره نیز نقش داشتند.
اما در دهه ۱۹۶۰، گزارش‌هایی مبنی بر پیدا شدن پوسته‌های خرچنگ درختی توسط کوهنوردان در «هرم بال» دریافت شد. هرم بال کوچک و غیرمسکونی است و از یک برآمدگی آتشفشانی بسیار شیب‌دار و عمودی تشکیل شده و ۲۳ کیلومتر از جزیره لرد هاو فاصله دارد و همچنین بلندترین صخره دریایی در جهان است.
هرم بال سکونتگاه تنها جمعیت خرچنگ‌های درختی جزیره لرد هاو است
کِیت پیرس، مدیر علوم زیستی در باغ‌وحش ملبورن گفته: «این یک منظره کاملاً بکر است. آنجا خاک زیادی وجود ندارد.»
این حشرات شبیه نمونه‌های اصلی جزیره لرد هاو نبودند، آن‌ها پاهای کوچکتری داشتند و رنگشان تیره‌تر بود. آیا آن‌ها توسط پرندگان از جزیره لرد هاو به اینجا آورده شده بودند یا اینکه گونه‌ی متفاوتی بودند؟ با وجود سردرگمی درباره این گزارش‌ها، این گونه سال ۱۹۸۶ به طور رسمی توسط فهرست سرخ IUCN منقرض اعلام شد.
اما داستان اینجا تمام نمی‌شود: سال ۲۰۰۱، یک تیم مأمور پی بردن به واقعیت گزارش‌های کوهنوردان شدند. پس از پیدا کردن مدفوع این حشره، سه حشره زنده روی درخت چای در هرم بال پیدا شدند که ۶۴ متر بالاتر از سطح دریا است.
این کشف منجر به برنامه تکثیر در اسارت از چهار حشره جمع‌آوری‌شده در سال ۲۰۰۳ شد. آزمایش‌های DNA تأیید کردند که اینها همان خرچنگ‌های درختی بودند که مدت‌ها خبری از آن‌ها نبود. یک جفت آن‌ها برای شروع برنامه تکثیر به باغ‌وحش ملبورن فرستاده شدند.
نیکولاس کارلایل، دانشمند ارشد وزارت برنامه‌ریزی و محیط‌زیست سال ۲۰۲۲ گفت: «این حشره فاقد قدرت پرواز و شب‌زی است که به نام «خرچنگ خشکی» شناخته می‌شود و به اندازه طول کف دست است، سیاه براق است و بدن لوله‌ای‌اش به ضخامت انگشت است. »
سردرگمی درباره این گونه در نهایت برطرف شد: یک مقاله منتشرشده در سال ۲۰۱۷ تأیید کرد که نمونه‌های ژنوم میتوکندری از هرم بال و نمونه‌های موزه جزیره لرد هاو کمتر از ۱ درصد تفاوت داشتند و دی. آسترالیس تاکنون موفق به فرار از انقراض شده است».
سال ۲۰۲۲، به لطف برنامه تکثیر در اسارت در باغ‌وحش ملبورن، تقریباً ۱۹.۰۰۰ مورد از این حشرات به دنیا آمده‌اند. این گونه در باغ‌وحش سن دیگو نیز تکثیر شد و بازدیدکنندگان از اواخر سال ۲۰۲۳ می‌توانستند این گونه را در یک زیستگاه تخصصی مشاهده کنند.
فهرست سرخ IUCN گزارش می‌دهد که این گونه هنوز در خطر انقراض شدید است. تهدیدات اصلی برای این گونه، یعنی طوفان‌ها و خشکسالی‌ها به دلیل اندازه بسیار کوچک جمعیت آن‌ها است. این گونه به بوته‌های ملالوکا که تنها در یکی از شیب‌های هرم بال یافت می‌شوند و خود آن‌ها نیز در معرض تهدید گونه‌های گیاهی مهاجم هستند، وابسته است. شکار غیرقانونی نیز می‌تواند به انقراض جمعیت منجر شود.
مترجم: زهرا ذوالقدر
منبع: faradeed-224456
