واگن‌های چینی به تهران می‌رسند؟

‌سفرهای پیوسته مدیران شهری به چین به نتیجه می‌رسد و تهرانی‌ها چشم‌شان به واگن‌های متروی چینی روشن خواهد شد؟ به نظر می‌رسد با وجود تمام تلاش‌های مدیران شهری و دولتی، طرف چینی نمی‌خواهد به تعهدات خود درباره قرارداد واگن‌ها عمل کند. براساس شنیده‌ها، تحریم‌هایی که به گفته شهردار تهران کمتر از 20 درصد در مشکلات تأثیرگذار بوده، دلیل این عقب‌نشینی طرف چینی است.

به نظر می‌رسد قرار‌داد قدیمی واگن‌های چینی که از سال 96 برای تحقق آن تلاش می‌شود، باز هم به در بسته خورده است. شهردار تهران پیش از این، سهم تحریم‌ها را در حل مشکلات 20 درصد عنوان کرد و 80 درصد را حاصل بی‌عرضگی، بی‌فکری، بی‌غیرتی و‌... مدیران می‌دانست.

معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران هفته گذشته دوباره به چین سفر کرده است. گفته می‌شود وزیر امور خارجه هم پیگیر اجرائی‌شدن این قرارداد است و ‌شاید رئیس‌جمهور نیز خود به این موضوع ورود کند. مدیران شهری در گزارش‌هایی که از سفرهای چین خود منتشر ‌‌و در سامانه شفافیت هم بارگذاری کرده‌اند، به تهرانی‌ها وعده داد بودند در حوزه حمل‌ونقل، خرید ۷۹۱ واگن عملیاتی و خرید ۲۷۹ واگن نهایی شده است.

به‌علاوه، درباره خرید دو هزار دستگاه اتوبوس با سوخت پاک برقی و گازی، 10 هزار دستگاه تاکسی برقی، صد هزار دستگاه موتور‌سیکلت برقی و 10 هزار دستگاه ون برقی نیز تفاهم‌نامه‌ای به دست آمده است. تفاهم خرید دستگاه حفر تونل مترو به قطر ۱۵.۷ متر، توسعه کارخانه واگن‌سازی تهران، هزارو ۲۶۰ پوژی مترو و مشارکت در ساخت خطوط ۸ و ۱۱ متروی تهران نیز به دست آمده است. در این گزارش، دستاورد‌های دیگری هم برای این سفر عنوان شده بود.

در حوزه مسکن و شهرسازی، تفاهم برای ساخت ۲۰ هزار واحد مسکونی صنعتی و پنج هتل پنج‌ستاره تا سقف پنج میلیارد دلار، ساخت سه مجموعه ورزشی، دو مجموعه تفریحی و یک پارک آبی انجام شده بود. به گفته مسئولان شهری، روش ساخت واحد‌های مسکونی به ‌صورت صنعتی و با رعایت الزامات الگوی اسلامی-ایرانی در قالب شهرک‌های الگو خواهد بود و پس از انتقال فناوری توسط طرف داخلی ساخته خواهد شد. این بسته قراردادی، هشت تا ۹ میلیارد دلار منبع مالی دارد و در کنار آن، قراردادی برای ورود یک میلیون توریست چینی در سال به تهران تهیه شده است.

در گزارش شهرداری، درباره جزئیات سوغات سه میلیارد دلاری چین اعلام شده بود‌ که «احداث نیروگاه پسماند‌سوز»، مهم‌ترین هدف محیط‌زیستی سفر به چین است. این نیروگاه با شش هزار تن ظرفیت، قابلیت تأمین روزانه تا دو‌هزارو ۴۵۰ مگاوات برق را خواهد داشت. نکته مهم، انتقال فناوری ساخت این نیروگاه و سرمایه‌گذاری ۷۰‌درصدی طرف خارجی است. در‌عین‌حال، تأمین اهداف حوزه حمل‌ونقل (برقی‌سازی حمل‌ونقل) خود به‌تنهایی موجب کاهش ۶۵ هزار تنی آلودگی هوا در سال خواهد شد.

بر‌اساس گزارش شهرداری، از نظر اقتصادی، مجاب‌کردن طرف چینی برای پشتیبانی مالی از مجموعه قرارداد‌ها با تنفس یک تا سه‌ساله، مجموعا پنج قرارداد یک‌میلیارد‌و ۴۰ میلیون دلاری انتقال فناوری به ایران با هفت میلیارد دلار انتقال از اروپا به چین و با هزینه ۸۴ میلیون دلار صرفه‌جویی در مصرف سوخت و کاهش چشمگیر هزینه‌های آلودگی هوا در تهران، از موفقیت‌های سفر به چین بوده و در مجموع، دستاورد‌های مالی و اقتصادی این سفر بالغ بر سه میلیارد دلار بوده است.

حالا بعد از گذشت یک سال از این فهرست بلندبالای وعده‌ها، جعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران، در نشست خبری خود و درباره سخن مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، در مورد ناز‌کردن طرف چینی گفت: ظاهرا موضوع جدی است و طرف چینی گفته که به تعهدات خود عمل نمی‌کند و از شهرداری و دولت پیگیر هستند و بعید است که دو رام قطاری که گفتند، در بهمن‌ماه رونمایی شود و در زمان مقرر وارد شود. تشکری‌هاشمی درباره زمان‌بندی جدید رونمایی از قطارهای چینی در بهار سال آینده نیز گفت: زمان تحویل نباید براساس تمایلات ذهنی باشد، بلکه زمان‌بندی براساس تفاهم و جداول قرارداد است و طرف چینی گویا به تعهدات خود عمل نمی‌کند.

او در مورد دلایل ایجاد ایراد در قرارداد چین برای تأمین‌ واگن‌های مترو گفت: دقیقا نمی‌دانیم ‌بر چه اساس و دلایلی قرارداد چین به مشکل برخورده‌، اما می‌دانیم که طرف چینی از انجام تعهدات خود استنکاف کرده است. البته اخیرا مدیران شهرداری سفری به چین داشتند که مصادف شده بود با حضور تیم وزارت خارجه و قرار شد که آنها نیز این موضوع را پیگیری کنند و باید صبر کنیم تا پیگیری‌ها انجام‌ شود. اما دقت داشته باشید که وقتی قراردادی مشمول گذشت زمان می‌شود و از سال ۹۶ تاکنون این قرارداد باز‌می‌ماند و پیش‌پرداخت هم در روزهای آخر تفاهم‌نامه آن‌هم به‌ صورت ناقص پرداخت شده، طبیعی است که این موضوع با چالش مواجه شود و به نظر می‌رسد نه در بهمن‌ماه و نه در بهار سال آینده، قطارها وارد تهران نمی‌شود و باید موضوع پیگیری شود.

رئیس کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران در پاسخ به این پرسش که آیا شهرداری تهران تلاش می‌کند که عدم استنکاف چین به قراردادش را به اعضای منتقد شورا نسبت دهد، گفت: این نوع فرافکنی از عادات این دوستان است و صدای رسانه‌های آنها نیز بیشتر شنیده می‌شود و شهرداری تهران قبل از مطرح‌کردن موضوعات در شورا، با چین قرارداد منعقد کرده بود و به یاد دارم زمانی که فقط ۴۸ ساعت زمان خواستیم تا موضوع قرارداد را بیشتر بررسی کنیم، این زمان را به ما ندادند و توانستند حداکثر آرای اعضای شورا را کسب کنند و حالا بعد از یک سال شاهد هستیم که بخش اندکی از این قرارداد، یعنی تعداد محدودی اتوبوس و تاکسی، وارد کشور شده و چیزی دیگری وارد نشده است.

او با بیان اینکه این کار چوب لای چرخ گذاشتن است که قبل از بررسی قرارداد را بسته بودند، گفت: این سرزنش دقیقا به خودشان برمی‌گردد و اگر توصیه‌های دلسوزانه ما را شنیده بودند، این اتفاقات رخ نمی‌داد و شاهد این سخنان هم نبودیم. درباره تراموا هم هیچ عضو شورایی راضی نبود، اما تراموایشان را هم آوردند. تشکری‌هاشمی در ادامه در مورد کند‌بودن قرارداد چین با بیان اینکه این قرارداد باید فرصتی برای جهش شهر باشد، اما با دقت و کارشناسی این موضوع پیگیری نشد، گفت: هماهنگی ضعیفی با دولت در این زمینه داشتند و تغییرات مکرر مدیریتی و عدم هماهنگی با شورا و در اختیار قرار‌ندادن اطلاعات تأثیر‌گذار بود.

در‌حالی‌که از شورا می‌توانستند مشورت‌های خوب دریافت کنند و تحت عنوان محرمانه اطلاعات را ندادند و باید بگویم که شاهد پازل ناکارآمدی بودیم، اما باز هم اعضای شورا بنا را بر باز‌کردن گره‌های شهر دارند. رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران درباره سرانجام تذکرش در مورد وضعیت ون‌ها و احتمال استیضاح شهردار تهران ادامه داد: خوشبختانه دستگاه‌های نظارتی هم بر این موضوع ورود پیدا کرده‌اند، اما برای استیضاح که انتظار مخاطبان است، با توجه به شرایط موجود باید عاقلانه قدم برداشته شود و تاکنون چنین برنامه‌ای نداریم، شاید در آینده این گام اجرائی شود.

تشکری‌هاشمی در مورد سرانجام تراموا با بیان اینکه باید مطالعات و ارزیابی‌ها به شورای شهر ارسال ‌و بعد تصمیم‌گیری شود، گفت: در این مورد، نوعی تمرد از مصوبه شورای شهر صورت گرفته و اینکه شرکت چینی به ‌صورت امانت تراموا بدهد، دلیل بر عدم رعایت مصوبه شورا نیست و اساسا مگر می‌شود چون تراموا امانی بوده همه قوانین را کنار بگذارند؟ اصل حرکت شهرداری تهران تمرد از مصوبه است و ما تذکر دادیم و مجددا این موضوع را نیز پیگیری می‌کنیم. بااین‌حال، براساس شنیده‌ها، دو رام تراموا به گمرک ایران رسیده،‌ اما تراموا نیاز به زیرساخت عمرانی و برق دارد و اصل انجام تراموا نادیده‌گرفتن مصوبه شوراست، حالا چه این تراموا در شهر حرکت کند ‌یا نکند.

او درباره ایجاد مسیر HOV در بزرگراه همت با بیان اینکه این طرح در برخی شهرها درحال اجراست اما در همت فقط خط زرد کشیده شده است، گفت: اینکه این خط در بزرگراه همت چه زمانی اجرا می‌شود، به نظر می‌رسد تا اجرا فاصله زیادی دارد و از آنجایی که مقدمات زیادی لازم دارد، تا ماه‌های آینده اجرا نمی‌شود. البته ما باید برای اتوبوس‌ها‌ خط ویژه داشته باشیم و ایجاد خط ویژه برای خودرو اولویت ندارد.

این عضو شورای شهر تهران درباره خاموشی چراغ‌های راهنمایی و رانندگی در معابر تهران گفت: همه چراغ‌ها دارای یوپی‌اس بودند، اما متأسفانه در‌ هفت سال اخیر علی‌رغم تأمین بودجه، یوپی‌اس نخریدند؛ چون احتمال سرقت وجود داشته و در‌حال مذاکره با شرکت دانش‌بنیان بودند و اصطلاحا در‌حال اختراع چرخ هستند؛ چراکه تنها با اضافه‌کردن قفل یو‌پی‌اس‌ها می‌توانستند کار را اصلاح کنند و سولار‌شدن چراغ‌ها هم نیازمند یو‌پی‌اس و مشکل نمی‌شود و به ما قول دادند که به‌سرعت مشکل را حل کنند.

او درباره سرعت در انتصابات‌ شهرداری تهران افزود: شرط احراز رعایت نشده و افرادی به‌ صورت بداهه وارد سیستم می‌شوند و تا می‌خواهند بدانند که دفترشان کجاست، سمت‌شان تغییر می‌کند که امیدوارم این دوره درس عبرتی شود تا دوران تاریک انتصابات از بین برود. تشکری‌هاشمی درباره تردد پلاک‌های شهرستان در تهران گفت: متأسفانه عمده دوربین‌های محدوده حمل‌ونقل خراب هستند و تعداد زیادی خودروی ممنوعه وارد محدوده‌های ترافیکی تهران می‌شوند و این در‌حالی است که نزدیک به ۲۵۰ هزار خودروی غیر‌مجاز وارد محدوده می‌شوند و ما نمی‌توانیم عوارض پلاک شهرستان را در تهران بگیریم؛

زیرا تا این لحظه پلیس هیچ جریمه‌ای نکرده و تعدادی هم از این آشفتگی استفاده می‌کنند. رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران در مورد واردات تاکسی‌های برقی نیز گفت: گفته‌اند حدود ۵۰۰ تاکسی در گمرک ‌شماره‌گذاری شده است و باید توجه کرد که این تاکسی‌ها مقرون‌به‌صرفه هستند یا خیر. البته ما از برقی‌سازی حمایت می‌کنیم، اما برقی‌سازی باید با منطق باشد و خیابان جمهوری و مابقی خیابان‌هایی که مسافر زیادی دارند می‌توانند به‌ عنوان مسیر تردد ناوگان برقی باشند.

او درباره فرایند جایگزینی موتور معمولی با موتور برقی نیز با تأکید بر اینکه گاهی اطلاعات غلط می‌دهند، به‌گونه‌ای که گفته‌اند ‌هیچ ردیفی در بودجه برای موتور برقی وجود نداشته است، یادآور شد: برای این موضوع ردیف‌هایی وجود دارد و این کار، چوب لای چرخ گذاشتن است که آنها قرارداد می‌بندد‌، اما وقتی به نتیجه نمی‌رسند، منتقدان را مشکل‌دار می‌دانند. اگر آنها کار خود را به‌درستی انجام می‌دادند، اکنون قرارداد به نتیجه می‌رسید.

تشکری‌هاشمی در‌باره اسقاط موتورسیکلت‌ها در پایتخت نیز گفت: باید به ازای هر موتورسیکلت، یک دستگاه موتور اسقاط شود، اما این موضوع به درستی انجام نمی‌شود و مشاهده می‌شود که یک خودروی قدیمی برابر با چندین خودرو آلودگی دارد. با توجه به اینکه برنامه ما پیگیری موضوع آلودگی هوا‌ست، در آینده‌ای نزدیک با دعوت از مقامات کشور درخصوص سوخت، صنعت و راهکارهای از رده خارج‌کردن خودروهای فرسوده صحبت خواهیم کرد.

تشکری‌هاشمی در مورد چرایی خرابی دستگاه‌های کارت‌خوان در ایستگاه‌های بی‌آر‌تی هم عنوان کرد: سرنوشت سیستم هوشمند شهر مبهم است و فقط به کارت‌خوان‌ها محدود نمی‌شود و چندین میلیارد تومان عدم‌النفع برای شهر به وجود آورده‌اند. این نشست خبری با پیگیری قرار‌دادهای چینی شهرداری تهران آغاز و با توصیه‌هایی در‌باره همین قرار‌داد به پایان رسید و تشکری‌هاشمی گفت: این قرارداد می‌توانست به یک جهش در مدیریت شهری تبدیل شود. اگر به فکر حل مشکلات شهری باشیم و نخواهیم چرخ را از ابتدا اختراع کنیم و به‌جای خودشیفتگی به فکر مشکلات شهر باشیم.