سال‌هاست که مصرف‌کنندگان ایرانی شاهد عرضه خودروهایی هستند که به رغم تغییرات جزئی در ظاهر و نام جدید، عملا همان خودرو های قدیمی به شمار می آیند. از تغییر چراغ‌ها و سپر گرفته تا اضافه کردن چند آپشن جزئی و تغییر رنگ سقف از جله مواردی است که در سال های گذشته در بسیاری از خودرو های داخلی از جمله تیبا و ساینا و سهند، تیبا ۲ و کوییک و اطلس، سمند و سورن و… دیده ایم.
این خودروها به عنوان “محصولات جدید” معرفی می‌شوند و با قیمت‌های بالاتر روانه بازار می‌گردند. اما سؤال اصلی اینجاست: آیا این تغییرات واقعاً نشانه‌ای از پیشرفت در صنعت خودروسازی است یا صرفاً یک ترفند برای تغییر کد محصول و فروش گران‌تر؟ در این گزارش، به پشت پرده این رویه و پیامدهای آن برای مصرف‌کنندگان و صنعت خودروسازی کشور می‌پردازیم.
خودرو های جدید ایرانی
در سال های اخیر شاهد آن بودیم که دو خودروساز دولتی ما یعنی سایپا و ایران خودرو برای گسترش سبد محصولاتشان در چشم مشتری و از طرفی ایجاد افزایش قیمت و حاشیه سود بیشتر برای خود، دست به تغییرات جزئی خودرو های تولیدی خود زده اند. به طور مثال اوایل دهه هشتاد ایران خودرو بر اساس پژو ۴۰۵، سمند را طراحی نمود.
نخستین فیس لیفت سمند با پسوند LX معرفی شد و پس از آن فیس لیفت سنگین تری روی سمند صورت گرفت که در آن نمای جلوی خودرو تا حد زیادی تغییر کرده بود اما مابقی بخش ها هر یک فریاد ((ما سمند هستیم)) سر می دادند؛ با این حال ایران خودرو به راحتی هرچه تمام تر نام سمند را از روی خودرو حذف کرده و نام سورن را بر آن نهاد. حالا نوبت به دنا رسیده بود. خودرویی که درها، سقف و ستون هایش از سمند عاریت گرفته شده بود و عملا بازهم یک فیس لیفت که بود که ایران خودرو بار دیگر نام جدیدی را بر آن نهاد.
این اتفاق و تغییرات اندک دقیقا برای سایپا نیز رقم خورد. از پراید به تیبا و از تیبا به ساینا و سهند. این امر در خصوص تیبا ۲، کوییک و اطلس نیز صدق می کند. با نگاهی به این محصولات که در بالا نام برده شدند، به سرعت متوجه می شوید که هیچ یک به صورت کامل محصول جدید نبوده و در هر یک از آن ها سپر، چراغ ها یا نایتا درب کاپوت و داشبورد تغییر کرده اما نامشان عوض شده و به عنوان محصولات جدید با قیمت بالاتر به مشتریان عرضه شده اند. علاوه بر تغییر نام و چراغ، یک اپیدمی دیگر نیز گریبان خودروسازی ما را گرفته آن هم پسوند های پلاس، جوانان، سال، LX، V4 و… است. از جمله این محصولات می توان به تارا V4، شاهین پلاس، دنا پلاس، دنا جوانان، تیبا پلاس و… اشاره کرد.
اما چرا خودروسازان ما بجای توسعه محصول جدید به سراغ فیس لیفت های سطحی و افزودن پیشوند و پسوند می روند؟
توسعه محصول جدید
در کشور های در حال توسعه، طراحی و تولید یک محصول جدید موضوعی بسیار هزینه بر است. حال به این مورد، تحریم های بازار ایران را نیز بیافزایید. در دنیای امروز، توسعه صفر تا صد یک محصول، امری نیست که صرفا توسط یک شرکت و یا حتی یک کشور رقم بخورد. به طور مثال امروزه شاهد آنیم که مثلا رنو از پلت فرم نیسان و بنز از قوای فنی رنو بهره می گیرد و حتی پژو و ب ام و برای طراحی پیشرانه به یکدیگر یاری می رسانند.
بسیاری از برند ها از گیربکس های پانچ، DAE و یا آیسین استفاده می کنند و CATL هم باتری های اکثر خودرو های برقی تولیدی در سراسر دنیا را تامین می نماید. تحریم های ایران سبب شده که در طراحی محصول جدید عملا هیچ برند درست و حسابی ای به کمک ما نیاید. در این بین حتی محصولاتی نظیر تارا و ری را را هم می بایست یک رو نوشت از محصولات پژو نظیر ۳۰۱ و ۲۰۰۸ قلمداد کرد. از طرفی شرکت های خودروساز ایرانی پافشاری دارند که سبد محصولات خود را به هر نحوی شده گسترش دهند تا بتوانند سود بیشتری به جیب بزنند.
در سوی دیگر دلالان نیز با شیرین کردن محصولات از رده خارج برای مشتریان، به فکر سودجویی خود بوده و سبب می شوند قیمت این قبیل خودرو ها در بازار روز به روز بالاتر رود.
راهکار چیست؟
راهکار اینکه خودروسازان به خود تکانی داده و از تولید محصولات از رده خارج دست بکشند و از طرفی از فیس لیفت های جزئی نیز دست برداشته و همگام با بازار جهانی به توسعه محصولات جدید و با کیفیت بپردازند، نخریدن و به نوعی عدم صف کشیدن مشتریان است. به طور مثال در ثبت نام های اخیر ایران خودرو شاهد آنیم که هر بار چند میلیون نفر برای چند هزار دستگاه خودرو صف می بندند تا بلکه در لاتاری عجیب خودروسازان، برنده شوند. مثلا وقتی چند صد هزار نفر، سورن پلاس را به عنوان اولویت اول خود در طرح فروش اخیر بر می گزینند، آیا انتظار بهبود کیفیت برای این محصول یا مثلا جایگزینی آن با سدانی که دارای پلتفرم جدید باشد را دارید؟
منبع: اسب بخار
منبع: faradeed-221936
