زهرا تجویدی- تعویض روغن و سرویس دوره‌ای ماشین از جنبه‌های مهم نگهداری خودرو محسوب می‌شود که تاثیر مستقیمی بر عملکرد، دوام و کاهش هزینه‌های آتی دارد. غفلت از این کار ساده می‌تواند به مشکلات جدی‌تر، از جمله کاهش کارایی موتور، افزایش مصرف سوخت و حتی خرابی قطعات حیاتی منجر شود.
روغن موتور وظیفه روان‌کاری قطعات داخلی موتور را بر عهده دارد و به کاهش اصطکاک، دفع گرما و جلوگیری از سایش و خرابی قطعات کمک می‌کند. با گذشت زمان و استفاده مداوم، کیفیت روغن موتور کاهش یافته و خاصیت‌های اولیه خود را از دست می‌دهد. این امر می‌تواند به خرابی موتور و کاهش راندمان آن منجر شود. از سوی دیگر، سرویس دوره‌ای شامل بررسی و تعویض قطعات مصرفی مانند فیلترها، تسمه‌ها و بررسی سلامت کلی خودرو است که در حفظ عملکرد بهینه خودرو نقش مهمی ایفا می‌کند. اگر نمی‌دانید که بهترین زمان برای تعویض روغن و سرویس دوره‌ای کی است، در این نوشته درباره زمان مناسب تعویض روغن و سرویس دوره‌ای خودرو، عوامل تاثیرگذار و نکات کلیدی این کار بیشتر بخوانید.
زمان مناسب برای تعویض روغن
زمان تعویض روغن موتور بسته به نوع خودرو، نوع روغن و شرایط رانندگی متفاوت است. معمولاً سازندگان خودرو در دفترچه راهنمای خودرو زمان دقیق تعویض روغن را مشخص می‌کنند. در ادامه به عوامل تعیین‌کننده زمان تعویض روغن می‌پردازیم.
نوع روغن موتور
روغن‌های موتور به دو دسته اصلی معدنی و سنتتیک تقسیم می‌شوند. روغن‌های معدنی که از نفت خام تولید می‌شوند، معمولاً دوام کمتر و نیاز به تعویض در فواصل کوتاه‌تری دارند، مثلاً هر ۵۰۰۰ کیلومتر. در مقابل، روغن‌های سنتتیک از دوام بیشتری برخوردار بوده و می‌توانند تا ۱۰۰۰۰ کیلومتر یا بیشتر استفاده شوند.
یکی از مسائل کلیدی در نگهداری خودرو، انتخاب روغن مناسب است. استفاده از روغن‌هایی که با مشخصات فنی موتور خودرو هماهنگی ندارند، می‌تواند به آسیب دیدن موتور منجر شود. در انتخاب روغن باید به مشخصاتی مانند گرانروی (ویسکوزیته) و استانداردهای اعلام شده توسط سازنده خودرو توجه کرد. همچنین استفاده از روغن‌های تقلبی که ممکن است در بازار وجود داشته باشد، خطرات جدی برای عملکرد موتور به همراه دارد.
شرایط رانندگی
شرایط رانندگی نقش مهمی در زمان تعویض روغن ایفا می‌کند. اگر بیشتر در ترافیک سنگین شهری رانندگی می‌کنید یا خودرویتان در معرض گرد و غبار و شرایط آب و هوایی سخت قرار دارد، ممکن است نیاز باشد زودتر روغن را تعویض کنید.
مدل و سال ساخت خودرو
خودروهای جدیدتر معمولاً دارای موتورهای پیشرفته‌تری هستند که مصرف روغن کمتری دارند و می‌توانند با روغن‌های با کیفیت بالاتر، مدت طولانی‌تری کار کنند. در مقابل، خودروهای قدیمی‌تر ممکن است نیاز به تعویض روغن در فواصل کوتاه‌تر داشته باشند.
مسافت طی شده و زمان
معمولاً زمان تعویض روغن به صورت ترکیبی از مسافت طی شده (مثلاً هر ۵۰۰۰ یا ۱۰۰۰۰ کیلومتر) و زمان (هر ۶ ماه) تعیین می‌شود. حتی اگر خودرو کمتر از مسافت مشخص شده حرکت کرده باشد، کیفیت روغن با گذشت زمان کاهش می‌یابد.
سبک رانندگی
رانندگی پرفشار یا استفاده زیاد از دنده‌های پایین عمر مفید روغن را کاهش می‌دهد.
علائم نیاز به تعویض روغن
گاهی اوقات ممکن است بدون توجه به زمان‌بندی مشخص شده، خودرو به تعویض روغن نیاز داشته باشد. علائم زیر نشان‌دهنده نیاز فوری به تعویض روغن هستند:
کاهش سطح روغن در مخزن
تغییر رنگ روغن به سیاه یا کدر
بوی سوختگی یا بویی غیرعادی از موتور
کاهش عملکرد و افزایش صدای موتور
سرویس دوره‌ای خودرو شامل چه مراحلی است؟
سرویس دوره‌ای شامل مجموعه‌ای از اقدامات برای حفظ سلامت و عملکرد خودرو است. در این سرویس، خودرو از جنبه‌های مختلف بررسی و در صورت نیاز قطعاتی از آن تعویض یا تنظیم می‌شوند. در ادامه به مهم‌ترین اقدامات سرویس دوره‌ای اشاره می‌کنیم:
تعویض روغن و فیلتر روغن: این کار معمولاً اولین و مهم‌ترین بخش از سرویس دوره‌ای است.
بررسی فیلتر هوا: فیلتر هوا باید بررسی و در صورت نیاز تعویض شود تا از ورود گرد و غبار به موتور جلوگیری کند.
بررسی و تنظیم فشار تایرها: فشار صحیح تایرها بر ایمنی و مصرف سوخت تأثیر مستقیم دارد.
بررسی سیستم خنک‌کننده: سطح مایع خنک‌کننده و سلامت سیستم خنک‌کننده باید بررسی شود.
تعویض فیلتر سوخت: فیلتر سوخت در صورت آلوده بودن باید تعویض شود.
بررسی و تنظیم تسمه‌ها: تسمه‌ها برای عملکرد صحیح موتور بسیار مهم هستند و در صورت پارگی یا خرابی باید تعویض شوند.
بررسی سیستم ترمز: عملکرد سیستم ترمز باید بررسی دقیق شود و در صورت نیاز، لنت‌ها یا دیسک‌های ترمز تعویض شوند.
بررسی سیستم تعلیق و فرمان: اطمینان از سلامت جلوبندی و تنظیم فرمان اهمیت بالایی دارد.
کنترل مایعات: مایعات خنک‌کننده، هیدرولیک فرمان و شیشه‌شوی باید بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند.
بررسی باتری: وضعیت شارژ و تمیزی قطب‌های باتری باید بررسی شود.
سرویس دوره‌ای خودرو به عوامل متعددی وابسته است مثل نوع و مدل خودرو، مسافت طی شده، شرایط رانندگی مثل رانندگی در شرایط سخت، مناطق کوهستانی یا آب و هوای گرم و نوع سوخت مصرفی. کیفیت سوخت مصرفی می‌تواند بر عمر قطعات مختلف خودرو تأثیرگذار باشد.
نکات پایانی و توصیه‌ها درباره تعویض روغن و سرویس ماشین
همواره از روغن موتور و قطعات توصیه شده توسط سازنده خودرو استفاده کنید.
تاریخ و مسافت تعویض روغن و سرویس‌های دوره‌ای را ثبت کنید تا بتوانید آن‌ها را به موقع انجام دهید. ثبت سوابق سرویس‌های دوره‌ای و تعویض روغن، به شما کمک می‌کند تا اطلاعات دقیقی از وضعیت خودرو داشته باشید. این کار نه تنها زمان‌بندی سرویس بعدی را آسان‌تر می‌کند، بلکه در هنگام فروش خودرو نیز ارزش افزوده‌ای برای خریدار خواهد داشت. خریداران معمولاً تمایل دارند خودرویی را خریداری کنند که سوابق سرویس‌های دوره‌ای آن مشخص و دقیق باشد.
به علائم هشداردهنده خودرو توجه کنید و در صورت بروز هر گونه مشکل، به یک مکانیک معتبر مراجعه کنید.
اگر از خودرو در شرایط خاص استفاده می‌کنید (مثلاً برای حمل بار یا رانندگی در جاده‌های خاکی)، سرویس‌های دوره‌ای را با دقت بیشتری انجام دهید.
اگر از زمان یا نوع سرویس مطمئن نیستید، با تعمیرکار یا نمایندگی معتبر مشورت کنید.
از مزایای سرویس دوره‌ای، کاهش مصرف سوخت است. تنظیم صحیح موتور، تعویض فیلترها و استفاده از روغن مناسب می‌تواند به بهبود راندمان سوخت کمک کند. خودروهایی که به درستی نگهداری نمی‌شوند، معمولاً سوخت بیشتری مصرف می‌کنند که این موضوع نه تنها هزینه‌های مالک خودرو را افزایش می‌دهد، بلکه به محیط زیست نیز آسیب وارد می‌کند.
رعایت این نکات ساده می‌تواند از هزینه‌های غیرضروری تعمیرات جلوگیری کرده و تجربه رانندگی بهتری را برای شما فراهم کند.
منبع: etemadonline-692575
