روزگاری افرادی که قادر به خوردن غذاهای چرب و اعیانی نبودند شکم خود و اهالی منزل را با نان و پنیر یا نان و هرچه در منزل بود پر می‌کردند و از شرمندگی خانواده در می‌آمدند اما امروز چه شده که قشر ضعیف باید برای همان میزان قوت بیشتر تحمل زحمت کنند و تلاش را بیشتر.
می‌گویند اجاره‌بها، مزد کارگر و هزاران دلیل برای افزایش قیمت نان وجود دارد ولی باز هم، همه به نان و نوایی می‌رسند به جز قشر کم‌درآمد که هم از نان به خاطر گرانی می‌افتد و هم از نوا برای اجبار به کار بیشتر.
در راستای اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها دولت قصد اصلاح نرخ آرد و نان را داشت، بنابراین در آذر سال 1393 با مصوبه دولت، قیمت نان در کشور 30 درصد گران شد و براساس مصوبه سال 93، قیمت نان لواش 220 تومان، بربری ساده 650 تومان، سنگک 800 تومان، تافتون سنتی 400 تومان و تافتون گردون 210 تومان تعیین شده بود.
براساس شواهد طی سال 93 نان سنگک ساده 600 تومان و نان سنگک کنجدی 675 تومان فروخته می‌شد که بعضا نانوایی‌ها به بهانه نبود پول خرد نان سنگک کنجدی را 700 تومان می‌فروختند حتی اگر دو رو کنجد داشته باشد نان سنگک 1000 تومان هم عرضه شده است.
اما از آن پس، افزایش قیمتی در قوت مردم رخ نداد که موجب اعتراض نانوایان شد، زیرا آنها معتقدند با افزایش هزینه‌های آب، برق، گاز، بیمه، مالیات، دستمزد و غیره قیمت‌های فعلی نان مقرون به صرفه نیست و آنان مجبور به کاهش وزن چانه‌ها هستند.
طی این مدت گله و شکایت نانوایان از ارزانی قیمت نان و عدم تغییر نرخ توسط ستاد تنظیم بازار، بالاخره این ستاد با افزایش بهای 15 درصدی این محصول موافقت کرد، هرچند که نانوایان درخواست افزایش 30 درصدی را داشتند.
بنابراین بعد از گذشت کمتر از 3 سال از افزایش 30 درصدی نان، همزمان با روز ملی نان خبر اعلام تصویب رسمی افزایش 15 درصدی نرخ نان سنتی توسط دولت از ابتدای آذر 96 مردم را غافلگیر کرد.
براساس تصویب ستاد تنظیم بازار افزایش 15 درصدی قیمت نان در تهران با نظر رئیس اتاق اصناف اعمال می‌شود و برای شهرستان‌ها و استان‌های دیگر، براساس روال چند سال اخیر، متناسب با شرایط اجتماعی و الگوی مصرف نان، استانداری‌ها و فرمانداری‌ها نسبت به تعدیل و افزایش قیمت انواع نان سنتی تصمیم می‌گیرند.
بنابراین براساس مصوبه ستاد تنظیم بازار؛ چانه‌های 200 گرمی نان تافتون که در گذشته 220 تومان بود، با افزایش 15 درصدی به حدود 250 تومان و قیمت نان تافتون با نرخ آزادپز نیز 400 تومان ثابت باقی خواهد ماند. با وجود تصویب 15 درصدی بر طبق شواهد و شکایات مردمی در برخی از نانوایی‌های اصفهان نان با افزایش 30 درصدی هم عرضه شده بود.
براساس این گزارش اکنون که کمتر از 3 سال از افزایش 15 درصدی قیمت نان در سال 96 می‌گذرد، حالا زمزمه‌های گرانی نان از گوشه و کنار شهر و محافل عمومی مردم اصفهان به گوش می‌رسد که پس از شیوه کرونا و گرانی بسیاری از اجناس خوراکی مثل لبنیات، گوشت، مرغ، تخم‌مرغ و حبوبات، اینبار افزایش بی‌سروصدای نان آن هم با کاهش وزن چانه و عدم کیفیت آغاز شده است.
البته شنیده‌ها حاکی از آن است که اصناف از ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، برای تصویب نرخ جدید و افزایش قیمت‌ها مجوز خواستند و این درخواست‌ها در بعضی موارد مثل لبنیات، روغن و ماکارونی پاسخ مثبت گرفت، اما برای نان قیمت مصوب هنوز همان است که پارسال اعلام شد، گرچه در نانوایی‌ها کمتر می‌توان نان را با نرخ مصوب پیدا کرد.
گرچه پهلوان‌زاده رئیس اتحادیه نانوایان استان اصفهان طی صحبت‌های اعلام کرده چنین شایعاتی صحت ندارد و بر اساس مصوباتی که از ابتدای سال داشته‌ایم قیمت نان افزایش نخواهد یافت. هر کجا تخلفی دیدید باید به اتحادیه اطلاع دهید، چرا که هر نانوایی بر اساس سلیقه خود نمی‌تواند قیمت دلخواه خود را بر روی اساسی‌ترین کالای مصرفی مردم بگذارد.
براساس گفته پهلوان‌زاده که افزایش قیمت در بازار نان اصفهان وجود ندارد و قیمت این نیاز مردم ثابت باقی مانده. اما بعد از مشاهدات میدانی مشخص شد که تورم به قوت غالب مردمی هم کشیده شده و قیمت نان نتوانسته خود را از بازار افزایش قیمت‌ها مصون نگه دارد و نان با قیمت‌های مختلف عرضه می‌شود.
بنا به گفته مسئولان در هر استان بسته به شرایط درونی، قیمت نان افزایش پیدا خواهد کرد، اما قیمت، بیشتر از تصور مردمی بالا رفت و بهانه‌ها شامل انواع نان‌ها شد. با توجه به نوع نان میزان افزایش متغیر است، در برخی از نانوایی‌ها حتی بیشتر از 40 درصد افزایش قیمت وجود دارد. البته که در ریاضی هم همین‌گونه است هرچه متغیر‌ها بیشتر شوند سردرگمی‌ها بیشتر خواهد شد. پس در این میان مسئولان با نقشی پر‌رنگ‌تر باید بازی و کنترل را بیشتر کنند.
گرانی چراغ خاموش نان
بانوی جوان اصفهانی ایستاده در صف خرید نان پیرامون اینکه نه تنها نان پخت شده در اصفهان از کیفیت مناسبی برخوردار نیست بلکه از حجم نان‌های فعلی نسبت به نان‌های قبل با وجود افزایش قیمت نیز کاسته شده است، گفت: این روزها همه جا و بیشتر در رسانه‌های تصویری صحبت از نظارت‌های بهداشتی که اقدام شایسته‌ای است اما مردم در کنار آن خواستار کنترل قیمت و نظارت بیشتر هستند.
وی اظهار داشت: در شرایط فعلی با شیوع کرونا در کشورمان که اقتصاد خانواده‌ها به‌دلیل تعطیلی کسب و کارها با مشکل مواجه شده انتظار می‌رود کالاها با قیمت متعارف‌تر عرضه شوند و مغازه‌داران قاصد خبر افزایش قیمت اقلام مختلف نباشند.
این بانوی اصفهانی افزود: از زمان ورود ویروس کرونا به کشورمان بسیاری از کالاهای اساسی مردم با کاهش صادرات، واردات و کمبود تقاضا و عرضه با نوسانات قیمتی زیادی روبه‌رو شده اما گرانی بی‌سروصدای نرخ نان آن هم در چنین شرایطی مردم را غافلگیر کرده چرا که افزایش نان به هیچ کدام از پروتکل‌های نوسانات قیمتی مرتبط نیست.
در همین راستا عباس با سابقه بالای 15 سال در پخت نان با بیان اینکه نرخ خمیرمایه از بهمن سال گذشته تا امروز 45 درصد گران شده است و در چنین شرایطی قیمت نان واقعی نیست، گفت: با افزایش هزینه‌های آب، برق، گاز، بیمه، مالیات و دستمزدها قیمت‌های فعلی نان مقرون به صرفه نیست، البته تصویب افزایش 15 درصدی نرخ نان طی سال 96 نیز عدد رضایت‌بخشی برای نانوایان محسوب نمی‌شود، اما بخشی از زخم‌های نانوایان را به شرطی که قیمت آرد گران نشود التیام می‌دهد.
نانوای اصفهانی در پاسخ به سئوالی درباره دلیل پائین بودن کیفیت نان‌ها، اظهار داشت: در آذر سال 96 قیمت نان هیچگونه تغییری نکرده و این امر بی‌تأثیر بر عملکرد نانوایان نیست و البته پخت نان مرغوب نیازمند تجهیزات بهتر است که درآمد نانوایان پاسخگوی آن نیست. از سوی دیگر نیاز به آرد خوب دارد که کیفیت آردهای وارداتی و بعضا داخلی مطلوب نیست.
عباس با بیان اینکه برخی از نانوایان در شهر اصفهان معتقدند از ابتدای امسال و پس از شوک کرونا بر اقتصاد کشور قیمت بسیاری از کالاها در بازار سیر صعودی گرفته و هزینه‌های پخت نان افزایش چشمگیری داشته و قیمت کنونی نان با افزایش دستمزد کارگران پاسخگوی هزینه‌ها نانوایی‌ها نیست، افزود: در این شرایط بعضی نانوایان برای اینکه قیمت نان با توجه به افزایش مواداولیه به صرفه باشد از وزن چانه‌ها کسر می‌کنند که نظرم انجام چنین اقدامی منطقی نیست چرا که مردم به ما اعتماد دارند.
با توجه به اینکه براساس تصویب ستاد تنظیم بازار افزایش قیمت نان در تهران با نظر رئیس اتاق اصناف اعمال می‌شود و برای شهرستان‌ها و استان‌های دیگر، براساس روال چند سال اخیر، متناسب با شرایط اجتماعی و الگوی مصرف نان، استانداری‌ها و فرمانداری‌ها نسبت به تعدیل و افزایش قیمت انواع نان سنتی تصمیم می‌گیرند.
بیژن نوروزمقدم رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران با اشاره به رشد هرساله دستمزد کارگر، نرخ بیمه، هزینه آب، برق و سایر نهاده‌های تولید، با اعلام اینکه یکی از مهم‌ترین نهاده‌های تولید نان خمیرمایه است که این کالا بهمن‌ماه سال گذشته 20 درصد افزایش قیمت داشت و اردیبهشت امسال هم دوباره حدود 24 تا 25 درصد گران شد، گفت: با توجه به نرخ تورم و افزایش سایر هزینه‌ها از ستاد تنظیم بازار خواستار افزایش 30 تا 40 درصدی قیمت نان شده‌اند.
رئیس اتحادیه نان سنتی تهران افزود: درخواست افزایش قیمت نان از سوی نانوایان سنتی و سنگکی به ستاد تنظیم بازار ارائه شده زیرا با محاسبه همه افزایش قیمت‌ها، نرخ فعلی نان متناسب با هزینه‌های سال 93 است و این فاصله قیمتی فشار اقتصادی زیادی به نانوایان وارد کرده است، به‌طوری‌که فقط یک قلم نهاده یعنی خمیرمایه از بهمن سال گذشته تا امروز 45 درصد گران شده است.
مسئولان این صنف معتقدند که دولت باید هر ساله حدود 10 درصد نان را گرانتر کند تا کسانی که در این صنف هستند نیز متضرر نشوند؛ آنها اعتقاد دارند که دولت باید درصدد اصلاح سیاست‌های یارانه‌ای نان برآید و از این صنف حمایت کند تا نان بهتری سر سفره مردم بیاید و دورریزی نان کمتر شود.
به گفته کارشناسان اقتصادی اگر چنین اتفاقی در مورد نان بیافتد مردم به راحتی می توانند گرانتر شدن نان را مانند اقلام دیگر به راحتی هضم کنند، اما زمانی که آنها با گرانی دو برابری نرخ نان روبرو شوند به هر حال معترض خواهند شد.
براساس این گزارش که از هفته گذشته افزایش قیمت نان در برخی نانوایی‌ها خبرساز شد و اخباری مبنی بر افزایش رسمی قیمت نان انتشار یافت، دولت به‌سرعت نسبت به این شایعه واکنش نشان داد.
چهارشنبه هفته گذشته سرپرست معاونت بازرگانی داخلی وزارت صمت با تأکید بر اینکه دولت هیچ برنامه‌ای برای افزایش قیمت نان ندارد، گفت: تا زمانی که یارانه پرداخت می‌شود قیمت نان گران نخواهد شد.
محمدرضا کلامی با بیان اینکه دولت هیچ برنامه‌ای برای تغییر قیمت نان ندارد، گفت با وجود افزایش خرید تضمینی گندم که به منظور حمایت از کشاورزان صورت گرفته، افزایش قیمتی برای نان در سال‌جاری درنظر گرفته نشده و نرخ نان همان قیمت تعیین شده در سال گذشته است.
وی تأکید کرد: نان گران نمی‌شود و تا زمانی که یارانه پرداخت می‌شود قیمت نان افزایش نخواهد یافت.
کلامی از افزایش یارانه پنهان نان گفت و افزود: دولت در سال گذشته 11 هزار و 500 میلیارد تومان یارانه نان پرداخت می‌کرد که بخشی از آن به‌صورت یارانه پنهان و بخش دیگر در قالب یارانه نقدی یعنی هر نفر 5 هزار تومان در هر ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شد؛ اما امسال و با افزایش نرخ خرید تضمینی گندم به هر کیلوگرم 2 هزار و 700 تومان، یارانه پنهان نان نیز از 11 هزار و 500 میلیارد تومان در سال 98 به 22 هزار میلیارد تومان در سال 99 افزایش یافته است.
به گفته فعالان صنف نانوایان؛ دولت در حالی با درخواست اتحادیه‌های صنفی مرتبط با نان برای افزایش قیمت مخالفت کرد که نرخ مصوب در بسیاری از نانوایی‌ها رعایت نمی‌شود.
افزایش قیمت نان در اصفهان صحت ندارد
براساس این گزارش که قیمت نان در کشور هیچ افزایش رسمی نداشته اما اخیرا بیشتر مردم در شهر اصفهان در مراجعه به نانوایی‌ها با گرانی نان مواجه شده‌اند و برخی نانوایان این افزایش را به دلیل گرانی‌های مواداولیه همانند سیر صعودی 45 درصد خمیرمایه، رشد قیمت‌های حامل‌های انرژی و دستمزد کارگران و شوک‌های اقتصادی ناشی از شیوع کرونا بیان کردند اما با توجه به جایگاهی که نان به عنوان قوت غالب شهروندان ایرانی دارد و کوچک‌ترین افزایشی نگرانی‌هایی را در سبد مصرفی خانوارها ایجاد می‌کنند رئیس اتاق اصناف اصفهان با تاکید بر اینکه افزایش نرخ نان در شهر اصفهان صحت ندارد، گفت: هیچ نانوایی در اصفهان حق افزایش قیمت نان ندارد.
رسول جهانگیری پیرامون اینکه اگر نانوایی خودسرانه افزایش قیمتی داشته باشند با آن واحد صنفی به شدت برخورد قانونی می‌کنند، اظهار داشت: اتاق اصناف و بازرسی اصناف اصفهان با هرگونه افزایش نرخ نان در اصفهان برخورد می‌کند چرا که هیچگونه تصمیم و جلسه‌ای مبنی بر افزایش نرخ نان نگرفته است.
وی درباره اینکه هرگونه افزایش نرخ نان در اصفهان غیرقانونی است، افزود: افزایش نرخ نان باید در شورای آرد و نان استان به ریاست استاندار اصفهان و حضور مسئولان ذی‌ربط مشخص شود.
رئیس اتاق اصناف اصفهان در پاسخ به اینکه براساس گفته‌های برخی از نانوایی‌های شهر اصفهان مقرر شده که اتحادیه قیمت‌های جدید نان را طی چند هفته آینده ابلاغ کند، بیان کرد: چنین اظهارنظرهایی به هیچ‌وجه قابل قبول نیست چرا که اتحادیه حق ابلاغ قیمت‌ها را ندارد و هرگونه تصمیمی باید زیرنظر کمیته و کارگروه شورای آرد و نان استان گرفته شود.
وی با تاکید بر اینکه هیچ نانوایی در اصفهان حق افزایش قیمت نان ندارد، افزود: در شرایط فعلی افزایش و گرانی نان در شهر اصفهان نخواهیم داشت.
به گزارش تسنیم از اصفهان، ستاد تنظیم بازار چند سالی است که قیمت‌گذاری نان را به کارگروه‌های استانی واگذار کرده و به همین دلیل عرضه نان با قیمت‌های مختلف در تمامی استان‌ها از کیفیت مطلوب تا آرد آزاد و خرید مواد اولیه بستگی دارد اما با تمام اینها با تاکید مسئولان که قیمت‌ها نباید روند افزایشی داشته باشد هم اکنون قیمت‌هایی که از تنور نانوایی‌ها به دست مردم می‌رسد با امضای مصوبات و قوانین کاملا متفاوت است.
