برج‌های نمکی 7 متری در کف «دریای مرده» چگونه شکل گرفته‌اند؟

فرادید| دانشمندان دودکش‌های سفیدی از جنس نمک را در کف دریای مرده کشف کرده‌اند که ابرهایی از مایع درخشان بیرون می‌دهند. به نظر می‌رسد آن‌ها از پیش خبر نوعی نابودی را می‌دهند. 

به گزارش فرادید، این ستون‌های زیردریایی که ارتفاع‌شان به ۷ متر هم می‌رسد، ممکن است هشدار اولیه درباره فروچاله‌های تهدیدکننده‌ی حیات باشند که در این منطقه رایج هستند. 

کریستین سیبرت، آب‌زمین‌شناس در مرکز تحقیقات زیست‌محیطی هِلمهولتس در آلمان که این مطالعه را رهبری کرده گفته: «تا به امروز، هیچ‌کس نمی‌تواند پیش‌بینی کند فروچاله‌های بعدی کجا رخ خواهند داد. در نتیجه این دودکش‌های سفید یک ابزار پیش‌بینی مهم برای مکان‌یابی مناطقی هستند که در آینده نزدیک در معرض خطر سقوط قرار خواهند گرفت.» 

دریای مرده یک دریاچه نمک محصور در خشکی است که با اردن و فلسطین همسایه است. دریای مرده که به شوری معروف است، تقریباً ۱۰ برابر شورتر از اقیانوس و در حال شورتر شدن است.

در ۵۰ سال گذشته، دریای مرده به دلیل خشکسالی و تبخیر محلی به سرعت در حال کوچک شدن بوده است. این امر همچنین سبب کاهش سطح آب‌های زیرزمینی شده و دسترسی به منابع آب زیرزمینی را برای کشورهای همسایه دشوارتر کرده است. 

حین بررسی این ذخایر، سیبرت و تیمی از غواصان به ستون‌های سفید مرواریدی برخورد کردند که مایع درخشانی از آن‌ها بیرون میزد. ارتفاع بیشتر آن‌ها بین ۱ تا ۲ متر از کف دریاچه بود، هرچند برخی به ۷ متر هم می‌رسیدند و تا ۳ متر قطر داشتند. 

سیبرت گفته: «آن‌ها بی‌همتا هستند و قبلاً هرگز در سراسر جهان مشاهده نشده‌اند.» 

پس از بررسی، مشخص شد این مایع درخشان، آب زیرزمینی از سفره‌های زیرزمینی اطراف است که به لایه‌های ضخیم سنگ غنی از نمک در کف دریای مرده نفوذ کرده است. با جریان یافتن این آب از میان سنگ‌ها، مقداری از نمک درون آن‌ها حل می‌شود و در نتیجه آب نمک بسیار غلیظی به وجود می‌آید. با این حال، حتی این آب غنی از نمک به شوری دریای مرده نیست. 

حل کردن نمک در آب، چگالی آن را افزایش می‌دهد، بنابراین آب دریای مرده متراکم‌تر از این شورآب درخشان است و سبب می‌شود این شورآب مانند جت بیرون بزند که به گفته سیبرت، شبیه دود به نظر می‌رسد، اما یک مایع نمکی است. 

از آنجایی که آن‌ها ترکیبات متفاوتی دارند، نمک موجود در شورآب لحظه‌ای که دو مایع با هم مخلوط شوند، از محلول متبلور می‌شود و ستون‌های باریکی از نمک را شکل می‌دهد که از رسوب بالا می‌آیند. این ستون‌های سفید هر روز می‌توانند چندین اینچ رشد کنند، اما در تحقیق جدید که روز ۱۰ دسامبر منتشر شد، نشان داده شد که این دودکش‌های سفید احتمالاً خبر از اتفاق شوم‌تری می‌دهند. 

فروچاله‌ها مشکل بزرگی در ناحیه‌ی اطراف دریای مرده هستند. به مرور زمان، فرسودگی سنگ‌های غنی از نمک زیر دریاچه، حفره‌های زیرزمینی بزرگی ایجاد می‌کند. هر وقت که لایه نازک سنگ بالایی فرو می‌ریزد، یک فروچاله ایجاد می‌کند. 

سال‌هاست دانشمندان در تلاش هستند تا راه‌های پیش‌بینی زمان و مکان ظهور این فروچاله‌های خطرناک را شناسایی کنند. اکنون، سیبرت و همکارانش به این نتیجه رسیده‌اند که آن‌ها اغلب در مناطقی ظاهر می‌شوند که دودکش‌های سفید هستند. اگر این یافته تایید شود، می‌توان نقشه این دودکش‌های بلند را در سراسر کف دریاچه ترسیم کرد تا آسیب‌پذیرترین مناطق شناسایی شوند. 

سیبرت گفت: «این تنها روش تا به امروز و بسیار کارآمد برای شناسایی مناطق در معرض خطر سقوط قریب الوقوع خواهد بود.»

مترجم: زهرا ذوالقدر