منش و زندگی اهالی اودلاجان با پهلوانی پیوند خورده است. محال است مهمان خاطرات قدیمی‌های محل شویم و آن‌ها از زورخانه‌ها و گود آن نگویند.
علاقه جوان‌ها دیروز محله اودلاجان به ورزش باستانی زبان زد بود و جوانان امروز این محله نیز راه گذشتگان را در پیش‌گرفته چراغ این ورزش را روشن نگاه داشته‌اند.محمد جهانی متولد ۱۳۵۵ و بچه سه‌راه دونگی است. او می‌گوید: «در محله اودلاجان ۲ زورخانه معروف بود. اول زورخانه سه‌راه دونگی که تقریباً ۱۰۰ سال پیش در این محله دایر بود و دیگر زورخانه معروف نجات که در کمال ناباوری در دهه ۷۰ بسته و گودش پرشد.
از زورخانه سه‌راه دونگی اطلاعات زیادی در دسترس نیست ولی زورخانه نجات را حاج مصطفی نجات که خود از پهلوانان به نام روزگارش بود بنا نهاد؛ زورخانه‌ای نزدیک مسجد و بقعه پیر عطا محلی که پاتوق معنوی و باارزش جوان‌های محله بود. اغلب شخصیت‌های بزرگ و پهلوانان زورخانه‌ای تهران در اینجا میل و کباده گرفته‌اند.»
رحیم طوبایی از اهالی قدیم محله اودلاجان از زورخانه نجات به‌عنوان زورخانه‌ای که همچون معدن طلا جوانان نیک منش را تربیت می‌کرد یاد می‌کند و می‌گوید: «کنار بقعه پیرعطا یک قبرستان بود و آن‌طرف‌تر هم زورخانه نجات؛ زورخانه‌ای که خیلی از پهلوانان بنام ایران در گود این زورخانه ورزش می‌کردند.
سردر زورخانه نجات نوشته بود: تأسیس سال ۱۳۳۲. متأسفانه چند سال قبل گود این زورخانه را با خاک و نخاله پر کردند و الان شده انبار ورق استیل. سید مصطفی نجات که خودش از جوانان ورزشکار در تکیه رضا قلی خان بود و قصابی داشت این زورخانه را دایر کرد تا زورخانه مامنی برای جوانان محل باشد و هم آن محدوده ساماندهی شود.
مرحوم حاج محمود همایون صفت معروف به محمود قزوینی
چون قبل از تأسیس زورخانه اینجا قبرستان بزرگی بود که قدمت خیلی زیادی داشت. سنگ‌قبرها شکسته بود و زباله و نخاله همه قبرستان را گرفته بود. با راه‌اندازی زورخانه همه‌چیز عوض شد. مثلاً چند سال قبل یکی از گردشگران ایتالیایی سراغ زورخانه نجات را می‌گرفت. در کتابی خوانده بود در این زورخانه مردان قوی‌هیکل ورزش می‌کردند. متأسفانه چراغ این زورخانه خاموش شده است و جوانان محل برای ورزش باستانی بیشتر به زورخانه شهید عراقی می‌روند.»
منبع: همشهری
منبع: faradeed-215877
