تفاوت‌های فرمول متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی با کشوری‌ها

ایلنا:‌ متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی پس از مصاحبه امیدآفرین وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی که مشمولان انجام این متناسب‌سازی را «بیش از هفت میلیون نفر خواند»، موجی از خوشحالی و شادی را در میان بازنشستگان صندوق‌های مختلف و از‌جمله حداقل‌بگیران سازمان تأمین اجتماعی ایجاد کرد. اغلب بازنشستگان پس از این اظهارنظر تصور کردند که مشمول این متناسب‌سازی هستند. درحالی که مجموع تعداد بازنشستگان کشوری و لشکری در ایران حدود سه میلیون نفر است، تصور می‌شد که با وجود جمعیت حدود یک میلیون نفری سایر سطوح‌بگیران تأمین اجتماعی، مابقی این جمعیت هفت میلیونی مورد اشاره‌ مربوط به نزدیک به سه میلیون بازنشسته حداقل‌بگیر باشد. با این وجود زمزمه‌ها حاکی از عدم پوشش این بخش بزرگ از بازنشستگان در طرح متناسب‌سازی است. حال باید دید حمایت دولت از معیشت این بخش از بازنشستگان که وضعیت نامطلوبی از نظر معیشتی دارند، به چه نحو خواهد بود؟

علیرضا حیدری، نایب‌رئیس اتحادیه پیش‌کسوتان جامعه کارگری و کارشناس حوزه تأمین اجتماعی می‌گوید: پیش از این نیز درباره حداقل‌بگیران سازمان تأمین اجتماعی سخن گفته‌ایم. این بیان شده که در صندوق کشوری و در همسان‌سازی آنها، نسبت ۹۰ درصد شغل هم‌تراز در نظر گرفته می‌شود. یعنی اگر در تراز کاری شما یک فرد هم‌رده با شما، حقوق امروز را بگیرد، با همان نرخ در نسبتی شما هم از حقوق بازنشستگی بهره‌مند خواهید شد.

این کارشناس مسائل سازمان تأمین اجتماعی افزود: قانون‌گذار گفته که بازنشستگان کشوری و لشگکری طی سه سال باید به ۹۰ درصد حقوق فرد شاغل هم‌رده خود برسند. به این ترتیب، برای مثال یک شاغل هم‌تراز حقوق امروزش ملاک برقراری مستمری بازنشسته هم‌تراز خودش خواهد بود و حقوق روز او منطبق با ۹۰ درصد حقوق همان شاغل هم‌رده است.

حیدری ادامه داد: از آنجا که در سال جاری فعلا فقط ۴۰ درصد از صد درصد همسان‌سازی اعمال می‌شود، اگر مابه‌التفاوت ۹۰ درصد حقوق یک فرد شاغل با کل حقوق فرد بازنشسته همان رده صد هزار تومان باشد، ۴۰ هزار تومان از این مابه‌التفاوت پرداخت می‌شود و مابقی مابه‌التفاوت در سال‌های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ نیز تا برقراری صد درصد همسان‌سازی، پرداخت خواهد شد. یعنی برای آن بازنشسته در سال آینده ۷۰ درصد و در سال ۱۴۰۵ کل آن فاصله (صد درصد از کل ۹۰ درصد) حقوق شاغل با فرد بازنشسته پر می‌شود.

عضو هیئت‌مدیره کانون بازنشستگان تأمین اجتماعی تهران با اشاره به تفاوت فرمول متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی گفت: تمایزی که بین متناسب‌سازی حقوق بازنشسته تأمین اجتماعی و همسان‌سازی حقوق کشوری و لشکری وجود دارد، در این است که متناسب‌سازی به نسبت 

۹۰ درصد مستمری «زمان برقراری» محاسبه می‌شود. یعنی همان فرمول میانگین دو سال آخر در زمان برقراری مستمری مبنای محاسبه است. به عبارت بهتر، صد درصد افزایش مستمری ناشی از متناسب‌سازی به نسبت ۸۲ درصد مستمری بدون لحاظ نرخ تورم محاسبه می‌شود. یعنی یک بازنشسته تأمین اجتماعی اگر مشمول متناسب‌سازی شود، ۸۲ درصد به نسبت حقوق شاغل هم‌تراز خود، آن هم در زمان برقراری مستمری، افزایش حقوق خواهد داشت که به نسبت بازنشستگان لشکری و کشوری کمتر است.

نایب‌رئیس اتحادیه پیش‌کسوتان جامعه کارگری تأکید کرد: به عبارت بهتر، ملاک همسان‌سازی حقوق بازنشستگان دولتی ۹۰ درصد از صد درصد حقوق شاغل فعلی هم‌رده است و شاخص متناسب‌سازی ما بازنشستگان تأمین اجتماعی، ۹۰ درصد از ۸۲ درصد حقوق شاغل در زمان برقراری مستمری است (آن هم به قیمت‌های جاری آن سال).

حیدری اضافه کرد: فرض کنید نرخ تورم ۳۰ درصد باشد. یعنی مستمری سال گذشته فرد اگر ۷۰ هزار تومان باشد، امسال صد هزار تومان دریافت می‌کند. بازنشسته مذکور امسال اما اگر بازنشسته شده باشد، به میزان ۹۰ درصد از ۸۲ درصد حقوق میانگین دو سال اشتغال آخر خود اضافه دریافت می‌کند. در واقع شما در زمان برقراری مستمری حقوق معادل پایان اشتغال خود را دریافت نمی‌کنید، بلکه حقوق میانگین دو سال برای مستمری شما منظور خواهد شد. در این میان افزایش حقوق مستمری و متناسب‌سازی حقوق هر سال با افزایش نرخ تورم و نرخ افزایش حقوق سالانه تغییر می‌کند. اثر تعدیلی نرخ برای سال بعد حساب شده و مابه‌التفاوت آن پرداخت می‌شود. البته ما از ابتدا گفته بودیم که این شیوه محاسبه مستمری و این شیوه متناسب‌سازی ایراد دارد.